Pushtimi rus i Ukrainës më 24 shkurt 2022, jo vetëm që solli edhe një herë luftë në Evropë, por bëri që Suedia dhe Finlanda të aplikonin zyrtarisht për anëtarësim në NATO, një ndryshim drastik në politikat e neutralitetit nga disa vende evropian. Kur Suedia dhe Finlanda paraqitën kërkesat e tyre zyrtare për t’u bashkuar me NATO-n më 18 maj 2022, ishte një shenjë e qartë se pushtimi i Ukrainës po rishikonte kuadrin e sigurisë së Evropës. “Kufijtë midis neutralitetit dhe joneutralitetit domosdoshmërisht bëhen të paqarta sapo vendet të anëtarësohen në BE” shpjegon Max Bergmann, drejtor i programit të Evropës në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare (CSIS). Edhe Zvicra historikisht neutrale i është bashkuar BE-së në vendosjen e sanksioneve kundër Rusisë, një lëvizje që shënon “një thyerje historike” në politikën e jashtme të vendit. Gabimi në strategjinë e Putinit është i dukshëm. Në vend që të kundërshtojë ndikimin në rritje të NATO-s në perëndimin e Rusisë, ai e ka rritur padashur atë. Dhe goditja e fundit për Putinin vjen nga Irlanda.
Neutraliteti i Irlandës
Irlanda mund t’i japë fund traditës së saj për të qenë një vend ushtarakisht neutral. Lajmi bëri jehonë në momentin e hyrjes zyrtare të Finlandës në NATO dhe mund të jetë një tjetër pasojë e madhe e luftës në Ukrainë. Qeveria në Dublin ka njoftuar se së shpejti do të diskutohet në një forum të ri. Plani u konfirmua nga Micheal Martin, Ministri i Punëve të Jashtme dhe Mbrojtjes së Irlandës, duke deklaruar se një diskutim do të zhvillohej këtë verë në Forumin Konsultativ mbi Politikën e Sigurisë Ndërkombëtare. Qëllimi duket se është të identifikohen më mirë kërcënimet me të cilat përballet Irlanda dhe lidhjet midis politikës së jashtme, të sigurisë dhe mbrojtjes. Forumi do të jetë i hapur për publikun dhe sipas organizatorëve shërben që qeveria të konsultohet me publikun. Menjëherë pasi u shpall republikë e pavarur në 1937, Irlanda miratoi një politikë neutraliteti kur filloi Lufta e Dytë Botërore si një mjet për të kundërshtuar kërcënimin e mundshëm nga Gjermania dhe për t’i rezistuar fuqisë historike perandorake të Mbretërisë së Bashkuar. Duke qëndruar neutrale, pavarësisht lutjeve të Britanisë dhe SHBA-së për t’iu bashkuar përpjekjeve të luftës, Irlanda pohoi pavarësinë e saj. Irlanda u ftua të anëtarësohej në NATO në 1949, por nuk pranoi, duke deklaruar se nuk dëshironte të bashkohej me një aleancë që përfshinte Mbretërinë e Bashkuar.
Ndikimi i Rusisë
Neutraliteti i vendit është i mbështetur edhe nga pjesa më e madhe e qytetarëve dhe ka qenë politikë zyrtare për pjesën më të madhe të historisë irlandeze. Megjithatë, kritikët theksojnë problemin e niveleve shumë të ulëta të shpenzimeve të mbrojtjes, që e ka lënë Irlandën në mëshirën e aleatëve. Duke njoftuar planet, Martin tha se mjedisi i sigurisë ndërkombëtare kishte ndryshuar ndjeshëm vitin e kaluar me pushtimin rus të Ukrainës. “Ne dëshmuam shpërfilljen e ashpër dhe brutale të Rusisë për ligjin ndërkombëtar, me luftën në Ukrainë. Fakti që Irlanda respekton rregullat dhe tradicionalisht është ushtarakisht neutral nuk do të thotë se ne nuk duhet t’i përgjigjemi realitetit të ri”, tha Martin. Mbështetja politike e Irlandës për Ukrainën shënon një largim domethënës nga qëndrimi i saj gjatë Luftës së Dytë Botërore. Populli irlandez e sheh pushtimin rus të Ukrainës si “një akt agresioni”, një përpjekje për të “pushtuar një shtet fqinj” dhe ka “simpati politike dhe morale për Ukrainën”. Irlanda ka kontribuar gjithashtu me 55 milionë euro në ndihmë ushtarake për Ukrainën në formën e “ndihmës ushtarake jo-vdekjeprurëse” të tilla si forca të blinduara dhe furnizime mjekësore për ushtrinë. Irlanda ka pranuar më shumë se 62,000 refugjatë ukrainas që nga fillimi i luftës, një shifër befasuese duke pasur parasysh se Irlanda ka një popullsi rreth 5 milionë banorë. Qeveria irlandeze njoftoi gjithashtu më 18 korrik 2022 rritjen më të madhe të shpenzimeve të mbrojtjes të parë në historinë e vendit, duke u rritur nga 1.1 miliardë euro në 1.5 miliardë euro deri në vitin 2028.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
