Azia Lindore ka qenë qendra e disa prej lulëzimit ekonomik më të rëndësishëm dhe të qëndrueshëm të kohëve moderne. Japonia, Koreja e Jugut, Tajvani dhe, mbi të gjitha, Kina, panë se ekonomitë e tyre u zhvilluan me ritme të paprecedentë në pika të ndryshme që nga vitet 1950 e tutje.
Rajoni mbetet një shtytës shumë me ndikim i ekonomisë globale. Por pesimizmi për perspektivat e tij po rritet.
Në perspektivën e saj të fundit për rajonin, të publikuar në fillim të kësaj jave, Banka Botërore uli parashikimin e saj për rritjen në Kinë, si dhe në rajonin e Azisë Lindore dhe Paqësorit në tërësi. Ajo uli rritjen e Kinës për vitin 2024 në 4.4% nga 4.8%. Për rajonin më të gjerë, rritja e pritur e PBB-së është ulur në 4.5% nga 4.8%.
“Bota e mban rajonin në një standard më të lartë se pjesa tjetër e botës,” tha për DW Aaditya Mattoo, kryeekonomiste e rajonit të Azisë Lindore dhe Paqësorit për Bankën Botërore. “Ka qenë një rajon kaq dinamik saqë çdo ngadalësim tërheq shumë vëmendje.”
Megjithatë, ai beson gjithashtu se shumë ekonomi në Azinë Lindore kanë bërë mirë në kthimin në ritmet e tyre aktuale të rritjes kaq shpejt pas pandemisë.
“Shumica e ekonomive kryesore janë sot shumë më lart se ku ishin para pandemisë,” tha ai. “Për shembull, prodhimi i Vietnamit dhe Kinës sot është 20% më i lartë se nivelet para pandemisë. Por nuk janë vetëm ata. Edhe vendet e tjera të mëdha si Malajzia, Indonezia dhe Filipinet – prodhimi është deri në 10% më i lartë se para nivelet e pandemisë”.
Kina lufton për të ndryshuar kursin
Megjithatë, retë e stuhisë ekonomike në Kinë po shkaktojnë shqetësim. Ekonomia e dytë më e madhe në botë përbën shumicën dërrmuese të PBB-së në Azinë Lindore, kështu që problemet e saj janë veçanërisht të mëdha mbi këtë rajon dhe Azinë Juglindore.
Banka Botërore thekson një sërë çështjesh me ekonominë kineze, nga rritja e ngadaltë pas pandemisë pas lehtësimit të politikave strikte të bllokimit, te një treg i trazuar seriozisht i pasurive të paluajtshme, te rritja e borxhit të familjeve.
Një pjesë e madhe e problemit të Pekinit, sipas Mattoo, janë vështirësitë që lidhen me përpjekjet e udhëheqjes së vendit për të ndryshuar trajektoren e përgjithshme ekonomike të Kinës.
“Unë mendoj se rritja e kaluar e bazuar në investimet në infrastrukturë dhe pasuri të paluajtshme ka mbetur pa avull,” tha ai.
Ai shtoi se i ashtuquajturi plani aktual pesë-vjeçar i Kinës, i cili zgjat nga 2021 deri në 2025, ka luftuar për të arritur qëllimet e tij në mënyrë efikase. Kina synon të nxisë rritjen e nxitur nga konsumi dhe pavarësinë teknologjike duke kaluar gjithashtu në teknologjitë më të gjelbra. Por besimi i konsumatorit dhe investimet kanë mbetur kokëfortë të ulëta në Kinë në vazhdën e pandemisë.
Louise Loo, një ekonomiste në Oxford Economics, tha për DW se ajo ia atribuon ngadalësimin kinez tre faktorëve kryesorë: pasojat e politikës strikte zero-kovid, përpjekjet e shtetit për t’u marrë me krizën e pronave dhe një nervozizëm i përgjithshëm rreth investimeve. në sektorin privat të shkaktuar nga vite të tëra goditjesh rregullatore.
Problemet e tregtisë globale rëndojnë në Azinë Juglindore
Një faktor tjetër në gjendjen e keqe të Kinës dhe rajonit lidhet me mjedisin tregtar global. Përveç kërkesës së ndrydhur globale, proteksionizmi në rritje ka ndikuar gjithashtu në mënyrë të konsiderueshme Kinën dhe vendet e tjera eksportuese në Azi, veçanërisht në Azinë Juglindore.
Ndërsa lufta tregtare midis SHBA-së dhe Kinës, e cila filloi në vitin 2018, fillimisht përfitoi vende si Vietnami, Filipinet, Malajzia dhe Tajlanda duke ridrejtuar flukset tregtare, legjislacioni nga administrata e Bidenit në SHBA ka ndryshuar pamjen.
Akti i Reduktimit të Inflacionit dhe Akti i çipave dhe shkencës, që synojnë rritjen e prodhimit brenda SHBA-së, kanë futur kufizime të ndryshme tregtare dhe kanë goditur ndjeshëm eksportet elektronike dhe industriale në SHBA nga vendet e rajonit.
“Duket se shohim që pas futjes së atij legjislacioni, eksportet e rajonit kanë rënë”, tha Mattoo. “Pra, mendoni për këtë si një lloj “grupi trajtimi” i cili i nënshtrohet kufizimeve që kërkojnë përdorimin e përmbajtjes lokale për të marrë subvencione sipas Aktit të Reduktimit të Inflacionit ose Aktit të gjysmëpërçuesve.”
Një çështje tjetër kryesore për vendet në të gjithë rajonin është borxhi, i cili u rrit ndjeshëm gjatë pandemisë, sipas Mattoo.
“Unë mendoj se borxhi po rëndon mbi konsumatorët,” tha ai. “Ata po shpenzojnë më pak. Ky borxh po rëndon mbi qeveritë dhe sektorin e korporatave. Ata po investojnë më pak. Kështu që unë mendoj se ky është një nga shqetësimet tona që i atribuohet drejtpërdrejt pandemisë.”
Ngadalësimi ekonomik është shumë i shpejtë
Rëndësia e rajonit për ekonominë globale është e madhe, thonë ekonomistët. Edhe pas dekadave të rritjes ekonomike të lartë historikisht, ftohja e saj aktuale nuk mund t’i atribuohet thjesht një “zhdukjeje” natyrore tha Mattoo.
Vendet rriten shumë shpejt kur janë shumë larg vendeve me të ardhura të larta, shpjegoi ai, sepse ka më shumë gamë për të marrë teknologji dhe kapital dhe për t’u rritur shpejt. Ata që i afrohen niveleve me të ardhura të larta, mund të presin një zvogëlim të rritjes.
“Problemi është se po ndodh shumë herët,” thotë ai. “Edhe sot, të ardhurat për kokë banori të këtyre vendeve janë vetëm një pjesë e të ardhurave të vendeve të pasura. Pra, të thuash, “Epo, kjo është ajo që ne do të prisnim të ndodhte”, është, mendoj, shumë fataliste, është të pajustifikuara”.
Banka Botërore miraton reformat në sektorin e shërbimeve
Pra, çfarë mund të bëhet? Banka Botërore thotë se reformat në sektorin e shërbimeve mund të nxisin ndryshime të rëndësishme ekonomike në rajon nëse qeveritë e përqafojnë atë. Mattoo vuri në dukje kufizimet në pronësinë e huaj të bizneseve në disa vende dhe kufizimet në flukset ndërkufitare të të dhënave, si dhe shërbimet financiare dhe të transportit.
“Ekziston një sërë masash rregullatore të brendshme që në fakt po pengojnë hyrjen dhe konkurrencën në këta sektorë,” thotë ai.
Suksesi i vendeve të tilla si Vietnami tregon se sa mund të rritet ekonomia e një vendi në kurriz të lulëzimit të sektorëve të shërbimeve, thotë ai.
“Sektorët e shërbimeve, ne zbulojmë në dekadën e fundit, kanë shtuar më shumë në rritjen e produktivitetit rajonal të punës se çdo sektor tjetër,” thotë Mattoo. “Edhe IHD [investimet e huaja direkte] dhe eksportet në shërbime janë rritur më shpejt se IHD dhe eksportet në mallra.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “Deutsche Welle“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Ekonomia kineze po bie, por jo për faj të SHBA-së
Amerika duhet të rimendojë luftën ekonomike kundër Kinës
DW: Pse rrezikohet ekonomia e Kinës?
