Nga Marsela Shytia
Hamasi, Fatah, Izraeli, Hezbollahu, Libani, Irani, Lindja e Mesme: këto orë kanë hapur edhe një herë kutinë e Pandorës së luftërave arabo-izraelite. Dy popuj, një territor. Që nga agimi i kundër-diasporës hebreje të pas Luftës së Parë Botërore, ky ka qenë gjithmonë problemi i Palestinës. Një menaxhim i lig i mandateve nga fuqitë e mëdha, të cilat, duke parë nga ana tjetër, lejuan rrjedhat e pakontrolluara pas tragjedisë së Luftës së Dytë Botërore dhe Shoahit, mbingarkoi një tokë historike të diskutuar mes banorëve të vjetër dhe të rinj. Kështu, në një dritare të lënë të hapur në histori, lindi Shteti i Izraelit, njëkohësisht edhe një “pellg gjaku”, që ka përfshirë popullin palestinez dhe shtetin e Izraelit që nga vitet 1940 dhe që ka parë katër konflikte kryesore nga të cilat, në pesëdhjetë vitet e fundit, kanë lindur pasoja dhe shtojca të mëtejshme të konfliktit kryesor.
Marrëveshja
Ndonëse është një konflikt atavist, i cili është zvarritur që nga viti 1948, rishfaqja e dhunës në orët e fundit nga duart e Hamasit, lidhet me negociatat midis Izraelit dhe Arabisë Saudite që synojnë ndryshimin vendimtar të strukturës së Lindjes së Mesme. Një marrëveshje do të bëhej me miratimin e madh të Uashingtonit. Pas Marrëveshjes së Abrahamit të kërkuar nga ish-presidenti Donald Trump, pakti i ri i konvergjencës midis tre kombeve do të kërkonte një përpjekje shumë specifike për secilin nga tre pjesëmarrësit. Nëse sauditët kanë detyrën historike për t’u çliruar nga ekstremizmi, veçanërisht i stilit sunit, ata gjithashtu do të duhet të punojnë për pajtueshmërinë dhe afrimin midis botës islame dhe shtetit hebre; Izraelit iu kërkua, sipas thashethemeve të rrjedhura në fund të shtatorit pas takimit dypalësh Biden-Netanyahu, të frenonte vendbanimet në Bregun Perëndimor dhe të përmirësonte kushtet e jetesës së palestinezëve. Shtetet e Bashkuara, garantuesit e mundshëm të marrëveshjes trepalëshe, do të merrnin përsipër të pranonin një marrëveshje të mbrojtjes reciproke me Arabinë Saudite. Sipas hipotezave, operacioni i Hamasit mund të jetë nisur nën drejtimin e Teheranit.
Motivi i sulmeve
Në hijen e Intifadës së parë (dhjetor 1987), lëvizja e rezistencës popullore në Gaza dhe Bregu Perëndimor kundër Izraelit, Hamas, një akronim për Harakat al-Muq?wama al-Isl?myya , lindi në 1988 me vullnetin e Sheikh Ahmad Jasin. Yasin, tashmë një anëtar i Vëllazërisë Myslimane, themeloi organizatën Al Mujamma Al Islami në 1973, e cila frymëzoi vetë Hamasin. E lindur si një lëvizje ushtarake dhe politike, sot ekziston një organizatë e brendshme që bën dallimin midis partisë Hamas dhe krahut të saj ushtarak, përkatësisht brigadave Ezzedin al-Qassam. Por mbi të gjitha, lëvizja përjeton një kontradiktë të brendshme mes grupit të afërt me Katarin, i cili është më i predispozuar për dialog, dhe atij të “iranianëve”, që i referohet statutit të vjetër dhe që është në vijë të drejtë me Teheranin. Hamasi ka qeverisur Rripin e Gazës që nga 2006, pas humbjes historike të Fatahut në zgjedhjet për Këshillin Kombëtar Palestinez: një votim që u përshëndet si një plebishit. Edhe sot, ajo është një organizatë e frymëzuar nga fundamentalizmi islamik. Objektivi i saj nuk është bashkëjetesa me izraelitët, por eliminimi i shtetit të Izraelit.
“Dora e Iranit”
Të përfolur, të dyshuar, të hipotezuara për orë të tëra që nga fillimi i sulmit të djeshëm, veçanërisht pas demonstratave ngazëllyese në rrugët e Teheranit dhe urimet e marra nga këtu për operacionin e Hamasit. Irani festoi me fishekzjarre operacionin e milicive palestineze të Hamasit kundër Izraelit. Irani nuk e ka fshehur mbështetjen e tij për Hamasin. Teherani e përshkroi sulmin si një akt vetëmbrojtjeje nga palestinezët. Jahja Rahim Safavi, këshilltar i udhëheqësit suprem të Iranit, Ayatollah Ali Khamenei, tha se Teherani do të qëndrojë pranë luftëtarëve palestinezë “deri në çlirimin e Palestinës dhe Jeruzalemit”. Një zyrtar palestinez i afërt me grupet militante islamike tha pas sulmit të Hamasit se “Irani ka duart e tij” në çdo raketë të hedhur në Izrael.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Terrorizmi dhe lufta nuk çojnë në asnjë zgjidhje”
“Mbi 100 civilë dhe ushtarë janë marrë peng nga militantët palestinezë”
