Pasi dimrin e kaluar Evropa u përball me energjinë e shtrenjtë për shkak të luftës në Ukrainë, këtë vit konflikti midis Izraelit dhe Hamasit mund të trondisë më tej tregjet e energjisë. Edhe pse tregjet janë relativisht të qeta për momentin, ky konflikt mund të prishë marrëdhëniet e Evropës me Lindjen e Mesme apo edhe ta tërheqë Iranin në një konfrontim të drejtpërdrejtë me Izraelin dhe partnerët e tij perëndimorë, shkruan “Politico”. Komisioneri Evropian i Energjisë Kadri Simson tha se Evropa ishte “e përgatitur për t’u përballur me tregun e ngushtë global të naftës dhe naftës” pasi ata “kishin “nxjerrë një mësim” pas pushtimit rus të Ukrainës. “Po përpiqemi të kuptojmë të gjitha dobësitë tona në mënyrë që t’i zgjidhim ato në mënyrën më të mirë dhe kështu të jemi të gatshëm për çdo incident apo situatë emergjente”, tha ai. Për të parandaluar çdo ndërprerje të mundshme, Bashkimi Evropian mbajti një seri takimesh javën e kaluar me vendet prodhuese të naftës: Norvegjinë, Algjerinë dhe Nigerinë. “Mesdheu Lindor është një fazë e rëndësishme për sigurinë energjetike evropiane, duke pasur parasysh se tranzicioni energjetik evropian është ende i përfshirë në pasiguri gjeopolitike”, tha Simson.
Ndikimi në tregun e naftës
Konfliktet në Gaza, patën ndikim tregun e naftës, por disi të kufizuar. Lajmi për sulmin e 7 tetorit nga Hamas dhe reagimi i Izraelit shkaktuan rritje të çmimeve, por këtë javë niveli standard i naftës Brent ra me 4.2 për qind në rreth 81 dollarë për fuçi, niveli para konfliktit në Lindjen e Mesme. Kështu, situata e vitit 1973 nuk u përsërit, kur Lufta e Yom Kipurit midis Izraelit dhe fqinjëve të tij inkurajoi prodhuesit e mëdhenj arabë të vendosnin një embargo ndaj eksporteve drejt aleatëve të Izraelit. Kryesisht për faktin se marrëdhëniet e vendeve të Gjirit me Izraelin janë shumë më të mira se sa ishin atëherë. Prandaj, ekspertët besojnë se nëse konflikti nuk përhapet, furnizimet me naftë do të mbeten pak a shumë të qëndrueshme. Rreziku më i madh është Irani sepse, në rastin më të keq, përhapja e konfliktit mund të çojë në ndërprerjen e transportit nga vendet arabe të Gjirit përmes ngushticës së Hormuzit.
Roli i Iranit
“Nëse Izraeli fillon të sulmojë territorin iranian dhe Iranin, pasoja është se duhet të eksportojë më pak, dhe pastaj Kina nuk ka mjaftueshëm naftë bruto dhe duhet ta blejë diku tjetër, gjë që çon në një ndryshim të papritur të çmimeve globale. Është një spirale e tërë që fillon menjëherë”, tha Viktor Katona, analisti kryesor për naftën bruto në kompaninë e inteligjencës energjetike Kpler. Nga ana tjetër, tregjet e gazit janë prekur tashmë nga lufta pasi Izraeli ‘mbylli rubinetat’ në fushën e gazit Tamar në det të hapur, disa orë pas sulmit të papritur të Hamasit. Megjithëse prodhon relativisht pak gaz, rreth 21 miliardë metra kub krahasuar me 618 miliardë të Rusisë, Izraeli është një eksportues kryesor në Egjipt, ku ndërprerje të tilla të furnizimit kanë shkaktuar ndërprerje të rregullta të furnizimit me energji elektrike.
Ndikimi në tregun e gazit
Çdo përshkallëzim me Iranin mund të ndikojë në tregun e gazit po aq sa tregun e naftës, pasi një e treta e gazit natyror të lëngshëm në botë dhe një e gjashta e naftës së tij transportohen përmes ngushticës së Hormuzit. “Nga këndvështrimi i çmimit evropian të gazit, ne dukemi ende relativisht mirë dhe kjo është shkaktuar kryesisht nga kërkesa e dobët. Shumë konsumatorë industrialë vazhdojnë të përdorin dukshëm më pak gaz sesa përpara krizës energjetike të vitit të kaluar”, tha Tom Marzec-Manser , kreu i analitikës së gazit në kompaninë e inteligjencës së mallrave ICIS. Ai shton se konflikti në Ukrainë pati një ndikim dukshëm më të madh në BE sesa ai në Gaza. Sipas Komisionit Evropian, vendet anëtare ulën kolektivisht pothuajse 20 për qind të konsumit të gazit natyror përpara dimrit të kaluar, industria ka ngadalësuar prodhimin dhe burimet e rinovueshme të energjisë po luajnë një rol shumë më të madh në prodhimin e energjisë elektrike. Pavarësisht kësaj, shpenzimet u rritën përsëri në tetor për herë të parë që nga fillimi i luftës.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“The Economist”: Si i shmang Rusia sanksionet e naftës
A po e armatizon Rusia naftën?
