Viti 1945 shënoi një pikë kthese në historinë botërore kur Shtetet e Bashkuara të Amerikës hodhën bomba atomike në Hiroshima dhe Nagasaki gjatë Luftës së Dytë Botërore duke shkaktuar shkatërrime katastrofike. Sot, disa dekada më vonë, Departamenti i Mbrojtjes i SHBA-së ka lëshuar një deklaratë që përshkruan planet e tij të befasishme për të ndërtuar një bombë të re bërthamore, B61-13. Ajo është gati të bëhet një nga bombat bërthamore më të mëdha dhe më të fuqishme në arsenalin e Amerikës, por jo vetëm, me një rendiment prej 360 kilotonësh. Për ta parë këtë në perspektivë, vlerësohet të jetë 24 herë më e fuqishme se bomba e hedhur në Hiroshima dhe 14 herë më e fuqishme se ajo e përdorur në Nagasaki gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ky përmirësim do të përfshijë gjithashtu veçori të modernizuara të sigurisë, sigurisë dhe saktësisë që lejojnë sulme më strategjike dhe të synuara. Janë sfidat në skenën ndërkombëtare dhe perspektivat e ardhshme të konfrontimit me fuqitë e tjera që kërkojnë që Shtetet e Bashkuara të Amerikës të përditësojnë arsenalin e tyre atomik. Por teksa tensionet vazhdojnë të rriten në skenën globale, bota shikon me frikë nëse ky vendim do të kontribuojë për një të ardhme më të sigurt ose më të rrezikshme, ku mund të rinisë një garë bërthamore.
Historia dhe karakteristikat
B61 është një bombë bërthamore e gravitetit që ka qenë në shërbim që nga viti 1968 me versione të ndryshme të zhvilluara gjatë viteve. Versioni më i fundit, B61-12, u prodhua në vitin 2020. Propozimi për të krijuar B61-13 përfaqëson një avancim të rëndësishëm si për sa i përket rendimentit ashtu edhe aftësive. Megjithatë, ajo është në pritje të miratimit dhe financimit të Kongresit. Bombat atomike të “familjes” B61 konsiderohen armë të ndërmjetme taktike dhe strategjike. Të projektuara dhe të ndërtuara në New Mexico nga Sandia National Laboratories dhe Los Alamos National Laboratory, ato janë armë hidrogjeni të pranishme në arsenalin amerikan që nga epoka e Luftës së Ftohtë.Plani i Pentagonit përfshin zëvendësimin e disa prej bombave të tij më të mëdha dhe më të fuqishme si B61-7S dhe B83-1S me B61-13. Kostoja e vlerësuar e ndërtimit të B61-13 është afërsisht 10 miliardë dollarë. Ndryshe nga B61-12 – nga të cilët një pjesë do të vendoset përpara në Evropë për t’u përdorur me aeroplanët me aftësi të dyfishta të NATO-s – të gjithë B61-13 do të ruhen brenda Shteteve të Bashkuara për t’u përdorur me bombarduesin e ardhshëm B-21 dhe Bombardues B-2 (derisa të zëvendësohet nga B-21). Megjithatë, për shkak se B61-13 do të përdorë të njëjtën ndërfaqe mekanike dhe elektronike si B61-12, luftëtarët që janë të destinuar të dorëzojnë B61-12 do të jenë gjithashtu në gjendje të dorëzojnë B61-13. Por plani aktual është që B61-13 të jetë vetëm për bombarduesit.
Gara bërthamore
Kjo lëvizje shihet si një strategji me kosto efektive pasi nuk do të rrisë rezervat bërthamore të Amerikës. Megjithatë, ajo ka ngjallur polemika për shkak të potencialit të saj me rendiment të lartë. Kritikët argumentojnë se rritja e fuqisë shkatërruese mund të çojë në dëme të padëshiruara kolaterale dhe të përshkallëzojë tensionet ndërkombëtare.Sipas Departamentit të Mbrojtjes së SHBA-së, vendimi për të ndjekur B61-13 është nxitur nga një mjedis sigurie në ndryshim dhe kërcënime në rritje nga kundërshtarët e mundshëm. Edhe pse nuk përmendet në mënyrë eksplicite në deklaratë, kundërshtarët kryesorë besohet të jenë Rusia dhe Kina, të cilat të dyja kanë arsenale të rëndësishme bërthamore. Rusia raportohet të ketë 4,489 armë bërthamore, e ndjekur nga Shtetet e Bashkuara me 3,708 dhe Kina me 410. Raportet e fundit tregojnë se të tre vendet kanë zgjeruar aftësitë e tyre bërthamore duke përfshirë ndërtimin e objekteve dhe tuneleve të reja në vendet e tyre të testimit bërthamor. Kjo garë e përshkallëzuar e armëve bërthamore ka ngritur shqetësime për sigurinë dhe stabilitetin global. Ndërsa efikasiteti i zëvendësimit të bombave të vjetra me një më të fuqishëm është i dukshëm, polemikat dhe rreziqet e mundshme që lidhen me B61-13 nuk mund të shpërfillen.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
6 betejat e humbura dhe fundi turpërues i luftës së Rusisë-Putiniste
“Paqja me sytë nga Samiti i NATO-s në Lituani”!
“Nuk do ketë më luftë falë armëve bërthamore të Koresë së Veriut”
