Lufta e gjatë në Ukrainë ka sjellë një rikonfigurim drastik gjeopolitik të teatrit Baltik dhe një ndryshim të thellë në ekuilibrin ushtarak midis Rusisë dhe Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut NATO. Zhvendosja drejt burimeve të rinovueshme është gati të rrisë varësinë e rajonit në infrastrukturën e energjisë në det të hapur. Megjithatë, e gjithë kjo infrastrukturë energjetike do të ekspozohet ndaj një sërë rreziqesh të sigurisë. Këto mund të përfshijnë incidente relativisht të padëmshme ose kërcënime shumë më keqdashëse si sulme të kryera nga aktorë shtetërorë dhe joshtetërorë. Edhe nëse është e paqartë se kush dhe kur mund të synojë infrastrukturën energjetike në det të hapur, dihet se vende si Rusia mund të kryejnë misione speciale të fshehta në dete të thella. Rusia ka humbur efektivisht pozitën e saj të pushtetit dhe aftësinë për të kërcënuar fqinjët e saj me projeksione të fuqisë ushtarake, ndaj s’është aspak surprizë “të nxjerrë kartat rezervë”.
Aktivizimi i JEF
Dhjetë shtetet e Evropës veriore që përbëjnë Forcën e Përbashkët të Ekspeditës (JEF) vendosën së fundmi të aktivizojnë “klauzolën e mbrojtjes” që lejon vendosjen e burimeve shtesë ushtarake për të mbrojtur infrastrukturën në Detin Baltik. Më shumë kapacitete detare dhe ajrore thuhet se do të vendosen në zemër të rajonit për të ndihmuar në “mbrojtjen e infrastrukturës kritike nënujore”, thanë në një deklaratë ministrat e mbrojtjes të dhjetë vendeve.“Kjo është hera e parë që JEF ka aktivizuar klauzolën e mbrojtjes”, theksuan ata, duke treguar se aktivitetet e tyre do të fillojnë në fillim të dhjetorit. Nga 1 deri më 15 dhjetor, Forca e Përbashkët Ekspeditare do të operojë në Detin Baltik. Fregata britanike mbërrin më 4 dhjetor. E fokusuar në mbrojtjen operative në Evropën Veriore, JEF është një koalicion prej 10 vendesh të udhëhequr nga Britania e Madhe dhe duke përfshirë gjithashtu Danimarkën, Estoninë, Finlandën, Islandën, Letoninë, Lituaninë, Holandën, Norvegjinë dhe Suedinë. “Rreth 20 anije luftarake do të vendosen në Detin Baltik, por edhe në zonat e Atlantikut të Veriut” tha Ministri suedez i Mbrojtjes Pal Jonson në kanalin publik SVT.
10 shtete kundër 1
Ai tha se fuqizimi i forcës ushtarake është i domosdoshëm për të përballuar “një situatë shumë serioze të sigurisë në botë dhe veçanërisht në fqinjësinë tonë”.“Ne duhet të jemi në gjendje të kryejmë këtë lloj operacioni për të mbrojtur infrastrukturën tonë jetike, por edhe për të dërguar një sinjal në Rusi”, shtoi Jonson.Vendet e JEF ranë dakord në tetor për të rritur sigurinë në Detin Baltik, pasi një tubacion nënujor i gazit midis Finlandës dhe Estonisë u mbyll për shkak të një rrjedhjeje që tha se ishte shkaktuar nga veprime të jashtme. Më vonë u zbulua se kablloja nënujore midis Estonisë dhe Suedisë ishte dëmtuar gjithashtu.Policia finlandeze përfundimisht arriti në përfundimin se dëmtimi i tubacionit ishte shkaktuar nga spiranca e një anijeje tregtare kineze që ishte larguar nga zona. Në shtator të vitit 2022, gazsjellësi Nord Stream u shkatërrua mes një konflikti me Moskën për pushtimin e saj në Ukrainë.
Rreziqet
Mbrojtja e të gjithë infrastrukturës nënujore në Detin Baltik është e vështirë, pasi e gjithë zona është e ndarë në dy fusha aktiviteti, njëra në pjesën lindore të Detit Baltik dhe tjetra më shumë drejt Suedisë, tha Markus Holst, këshilltar në Ministrinë e Mbrojtjes.”Ngushtica daneze dhe Deti i Veriut janë gjithashtu të përfshira. Ato mund të mbulojnë një zonë të madhe kolektivisht dhe, përveç anijeve, ka avionë patrullimi që mund të lëvizin shumë më shpejt se anijet dhe kanë një fushë më të mirë shikimi,” tha ai. .“Incidentet në lidhje me gazsjellësin dhe kabllot kanë ndodhur në fillim të tetorit, siç dihet gjerësisht”, vazhdoi ai. “Nuk është se nuk mund të kishim filluar më shpejt, një nga arsyet është se NATO ishte aktive menjëherë pas këtyre incidenteve në Balltik. Arsyeja e dytë është se herën e parë gjërat mund të mos shkojnë aq shpejt sa munden. por mendoj se do të bëhet më shpejt”, tha Holst.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Gazsjellësi rus tregon mungesë solidariteti në Europë”
“Nord Stream 2 i Rusisë është i besueshëm për Evropën”
10 mijë ushtarë polakë në kufi, pse Rusia po “luan me zjarrin”
