Vdekjet e para të ushtarëve amerikanë kërkojnë një nivel të ndryshëm reagimi. Këshilltarët e presidentit ranë dakord për t’iu përgjigjur sulmit vdekjeprurës…
Ky është sulmi i parë në një bazë amerikane në Lindjen e Mesme, me tre të vdekur, që nga fillimi i konfliktit Izrael-Hamas në Gaza dhe rindezja e tensioneve në rajonin e gjerë.
SHBA-ja ka fajësuar grupet e armatosura të lidhura, të financuara dhe të trajnuara nga Irani për sulmin vdekjeprurës me dron në bazën e tij në Jordani të dielën.
Qeveria amerikane deri më tani ka “peshuar” me kujdes situatën në Lindjen e Mesme, duke u përgatitur për t’iu përgjigjur sulmeve kundër objektivave amerikane, të cilat u rritën me shpejtësi pas 7 tetorit. Megjithatë, deri në sulmin e së dielës, këto ishin sulme pa viktima.
Presidenti Biden dhe këshilltarët e tij të ngushtë do të vendosin se sa larg do të shkojë hakmarrja amerikane, theksojnë analistët ndërkombëtarë.
Ndër veprimet e mundshme që Shtetet e Bashkuara po shqyrtojnë është një “operacion i fshehtë për të goditur Iranin”, sipas një analize të Bloomberg. Megjithatë, Uashingtoni “nuk do të shpallte pjesëmarrjen e tij në një fushatë të tillë”.
Përndryshe, sipas Bloomberg, SHBA mund të “sulmojë drejtpërdrejt zyrtarët iranianë”.
Pavarësisht se çfarë bën Uashingtoni, presidenti amerikan do të duhet të marrë “një nga vendimet më të rëndësishme” të mandatit të tij dhe kjo mund të çojë në një konfrontim të menjëhershëm midis Uashingtonit dhe Teheranit.
“Është dita që Presidenti Biden dhe ekipi i tij kishin frikë se do të vinte për më shumë se tre muaj: dita kur sulmet nga grupet e mbështetura nga Irani kundër trupave amerikane në Lindjen e Mesme do të shkaktonin viktima dhe do të rrisnin presionin ndaj presidentit për t’u përgjigjur në të njëjtën mënyrë. Sipas një analize të New York Times.
Që nga sulmi i 7 tetorit nga Hamasi ndaj Izraelit dhe fillimi i konfliktit në Gaza, janë regjistruar më shumë se 160 sulme që synojnë forcat ushtarake amerikane në rajon.
Biden në thelb injoroi shumicën e sulmeve, të cilat u kapën me sukses ose shkaktuan pak ose aspak dëme.
Ai autorizoi sulme të kufizuara të SHBA-së që synonin ndërtesat, armët dhe infrastrukturën, kryesisht kundër Houthis në Jemen, të cilët kanë shënjestruar anijet në Detin e Kuq.
Lloji i përgjigjes
Vdekjet e para të ushtarëve amerikanë kërkojnë një nivel të ndryshëm reagimi. Përveç tre forcave amerikane që vdiqën, më shumë se 30 u plagosën në sulmin në kufirin Jordano-Sirian.
Këshilltarët e presidentit ranë dakord për t’iu përgjigjur sulmit vdekjeprurës në një nivel tjetër, raportoi NYT.
Ajo që mbetet e paqartë është nëse Biden do të godasë objektiva brenda Iranit, siç e kanë nxitur kritikët e tij republikanë të bëjë, duke argumentuar se përndryshe ai do të ishte një “frikacak”.
“Biden përballet me dilemën: A dëshiron ai thjesht të reagojë, apo dëshiron të dërgojë një mesazh të fortë parandalues”, tha Brian Katoulis, një bashkëpunëtor i lartë në Institutin e Lindjes së Mesme, i cili shërbeu në pozicione të sigurisë kombëtare nën Presidentin Bill Clinton.
“Biden premtoi se do të përgjigjet. Tre anëtarët e shërbimit amerikan që humbëm ishin patriotë në kuptimin më të lartë”, tha ai në një deklaratë.
Përshkallëzimi i qëllimshëm?
Sulmi në Jordani nuk ishte thelbësisht i ndryshëm në krahasim me sulmet e tjera kundër objektivave amerikane që kanë ndodhur në rajon për më shumë se tre muaj, përveç faktit që pati viktima.
Qeveria amerikane dhe agjencitë e inteligjencës po shqyrtonin të dielën nëse ishte një përpjekje e qëllimshme e Iranit për të përshkallëzuar konfliktin, apo nëse sulmi fillimisht ishte projektuar për të qenë i kufizuar, si ato të mëparshmet, por në këtë rast kishte viktima pasi u llogarit gabimisht apo ishte rastësi.
Zyrtarët amerikanë kanë theksuar për muaj të tërë se Irani nuk dëshiron një luftë të drejtpërdrejtë me Shtetet e Bashkuara.
Irani po përdor forcat me të cilat është në linjë për të ushtruar presion mbi Shtetet e Bashkuara dhe Izraelin ndërsa Tel Avivi vazhdon të godasë Hamasin në Gaza.
Konflikti më i gjerë mund t’i shërbejë qëllimeve të Iranit, megjithatë, zyrtarët amerikanë kanë besuar prej kohësh se Teherani e kupton se lufta e drejtpërdrejtë me Shtetet e Bashkuara do të ishte thellësisht e dëmshme.
Sulmi në Jordani erdhi në një kohë kur zyrtarët amerikanë kanë pohuar se Irani mund të jetë duke kërkuar të frenojë disa nga organizatat që ai mbështet, një teori që mund të hidhet poshtë nga sulmi në Jordani.
Irani i mohon akuzat
Irani, nga ana e tij, iu kundërpërgjigj sot, të hënën, akuzës se është përgjegjës për sulmin me dron në kufirin Jordano-Sirian, me një deklaratë për shtyp të Ministrisë së Punëve të Jashtme që u transmetua nga agjencia zyrtare e lajmeve e Republikës Islamike, IRNA.
“Këto akuza janë formuluar me një qëllim politik, që është përmbysja e realiteteve në rajon”, tha përfaqësuesi i Ministrisë së Punëve të Jashtme, Naser Kanaani, sipas IRNA, duke komentuar deklaratat e kreut të diplomacisë britanike. David Cameron, i cili i bëri thirrje Teheranit të zgjedhë “de-përshkallëzimin”.
“Është gjithashtu evidente se ata janë të ndikuar nga palë të treta, përfshirë regjimin sionist, i cili vret fëmijët”, shtoi Kanaani, duke iu referuar Izraelit.
“Siç kemi thënë tashmë, organizatat e rezistencës në rajon po i përgjigjen krimeve të luftës dhe gjenocidit të kryera nga regjimi sionist dhe nuk marrin urdhra nga Irani, vendosin vetë për veprimet e tyre, bazuar në parimet e tyre”, këmbënguli përfaqësuesi i diplomacisë iraniane.
Organizata e Rezistencës Islamike lëshoi një deklaratë duke thënë se nëse SHBA-ja vazhdon të mbështesë Izraelin, do të ketë një përshkallëzim. Të gjitha interesat e SHBA-së në rajon janë objektiva legjitime dhe ne nuk shqetësohemi për kërcënimet e SHBA për t’u përgjigjur, tortura është çmimi ynë.
Qeveria jordaneze e dënoi sulmin, duke theksuar se do të vazhdojë të merret me terrorizmin dhe kontrabandën e drogës dhe armëve përmes kufirit me Sirinë, si dhe këdo që përpiqet të sulmojë sigurinë.
Lufta në Gaza
Përpjekjet e administratës Biden se çfarë lloj hakmarrjeje të zgjedhë janë më të komplikuara, pasi një sulm i mundshëm nga forcat amerikane mund të përbëjë një pengesë shtesë për përpjekjet paralele për t’i dhënë fund luftimeve në Gaza.
William Burns, kreu i CIA-s, u takua në Paris të dielën me zyrtarë izraelitë, egjiptianë dhe të Katarit në një përpjekje për të ndërmjetësuar një marrëveshje sipas së cilës Izraeli do të ndalonte fushatën e tij ushtarake kundër Hamasit për rreth dy vjet dhe se do të liroheshin 100 pengjet e marra më 7 tetor.
Administrata Biden po përpiqet gjithashtu të negociojë një marrëveshje të veçantë për të shmangur më shumë konflikt midis Izraelit dhe Hezbollahut, një grup tjetër i mbështetur nga Irani me bazë në Liban.
Presioni republikan
Pavarësisht shqetësimeve për Gazën, republikanët të dielën fajësuan Biden për vdekjen e ushtarëve në Jordani, duke argumentuar se dështimi i tij për të ndërmarrë veprime më agresive gjatë tre muajve të fundit i kishte dhënë Iranit dhe aleatëve të tij besimin se ata po vepronin të pandëshkuar.
“E gjithë bota po shikon tani për shenja se presidenti më në fund është gati të përdorë fuqinë amerikane për të detyruar Iranin të ndryshojë sjelljen e tij,” tha senatori Mitch McConnell, republikan i Kentakit.
Senatori Lindsey Graham , nga Karolina e Jugut, tha prerazi: “Godit Iranin tani. Goditi fort”.
Republikanët argumentuan se Biden inkurajoi agresionin e Iranit duke u përpjekur të qetësonte regjimin e Teheranit.
Ata përmendën përpjekjet e tij për të negociuar një marrëveshje të re me Iranin për të frenuar programin e tij të armëve bërthamore. Kjo është një marrëveshje që lejoi lirimin e pesë të burgosurve amerikanë në këmbim të ndihmës së Iranit për të fituar akses në 6 miliardë dollarë fonde të “ngrira” nga ish-presidenti Trump.
Paratë janë “ngrirë përsëri” disa ditë pas sulmit të 7 tetorit nga Hamasi, i cili mbështetet nga Irani.
“Ai i bëri ushtarët tanë një objektiv të lehtë dhe tani tre janë të vdekur dhe dhjetëra të plagosur”, tha senatori Tom Cotton.
Sa i përket Trump, i cili tani është kandidati kryesor për nominimin republikan dhe ka të ngjarë të sfidojë Biden për presidencën, ai tha në mediat sociale të dielën se “ky sulm nuk do të kishte ndodhur kurrë nëse ai do të ishte president”.
Parandalimi i një lufte më të gjerë
Mes presionit në rritje nga kampi republikan, por edhe nga disa anëtarë të Partisë Demokratike, të cilët bëjnë thirrje për hakmarrje të ashpër, teksa fushatat elektorale të kandidatëve për zgjedhjet janë në lulëzim, shenjë e lëvizjeve të radhës të administratës amerikane mund t’iu jetë komunikuar Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, Charles Brown.
Në një intervistë me ABC News që u transmetua të dielën në mëngjes, ai përsëriti se pjesë e punës së SHBA-së është të “sigurojnë që konflikti në Lindjen e Mesme të mos zgjerohet”.
“Qëllimi është t’i pengojmë ata dhe ne nuk duam të ndjekim një rrugë të përshkallëzimit më të madh që çon në një konflikt shumë më të gjerë në rajon”, theksoi ai.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Evropianët nuk janë në gjendje të kritikojnë Iranin”
