“Bota serbe” u përmend si koncept për herë të parë në shtator të vitit 2020 dhe që nga ajo kohë në Ballkanin Perëndimor ka pasur paralajmërime se ajo frazë rikujton aspiratat e politikës zyrtare serbe që pati rol kyç në shpërbërjen e përgjakshme të ish-Jugosllavisë në fillim të viteve 1990. Edhe sot, pas 24 vitesh ky koncept vazhdon “të bërtitet”, nga dy liderë, që historikisht kanë trazuar rajonin, herë veçmas e herë të dy bashkë. Bëhet fjalë për presidentin serb Aleksandër Vuçiç dhe liderin serb të Bosnjës, Milorad Dodik. Ata janë takuar sërish së fundmi, dhe nuk kanë ngurruar ta tregojnë edhe në rrjetet sociale. Megjithatë, nuk duket kaq i rastësishëm takimi, sidomos pasi kanë rënë dakord me Patriarkun Porfiri që më 5 dhe 6 maj në Beograd dhe pjesë të tjera të vendit të mbahet Kuvendi i madh i Pashkëve të Serbisë dhe Republikës Srpska. Ekspertët kanë teoritë e tyre se çfarë mund të ndodhë në ato data, duke filluar nga “mbledhjet” miqësore tek planet më mizore të liderëve.
Shpallja e “botës serbe”
Aleksandër Vuçiç ka paralajmëruar së fundmi, si disa herë më parë, se Serbisë i presin ditë të vështira, duke paralajmëruar se së shpejti do t’i informojë qytetarët për të gjitha sfidat që e presin. “Serbisë i presin ditë të vështira. Në këtë pikë nuk është e lehtë të thuhet se çfarë lajmi kemi marrë në 48 orët e fundit. Ata kërcënojnë drejtpërdrejt interesat jetike kombëtare si të Serbisë ashtu edhe të Serbisë”, tha Vuçiç. Ai shtoi se në ditët në vijim do të prezantojë “popullin e Serbisë me të gjitha sfidat” që e presin. Ivana Stradner nga Fondacioni për Mbrojtjen e Demokracisë në Uashington tregon se “më interesantja do të jetë 5 maji, kur Dodik dhe Vuçiç do të përgatisin një ngjarje për të shpallur ndoshta zyrtarisht një botë serbe, ku të gjithë serbët duhet të jetojnë në të njëjtin kuadër kulturor të quajtur Serbia e Madhe. Ky do të jetë fjalimi i Millosheviqit nga viti 1989”, thekson ajo dhe shpjegon se shumë njerëz u trembën nga mesazhi i Vuçiçit, duke menduar se ishte një provokim lufte. Dje, presidenti serb tha se interesat jetike kombëtare të Serbisë dhe Republika Srpska janë nën kërcënim. Ai tha se Serbia do të luftojë dhe do të fitojë. Mesazhi i Vuçiçit më pas u bë viral dhe shumë njerëz u trembën duke menduar se ky ishte një provokim lufte haptazi.
Mesazhi për Kosovën
Disa teori të reja po qarkullojnë, veçanërisht në Rusi dhe Serbi. Dhe Moska si zakonisht i përdor situata të tilla për të shkaktuar edhe më shumë kaos. Mediat e Ministrisë së Mbrojtjes së Rusisë publikuan intervista me dy ekspertë. Njëri pretendon se deklarata alarmante e Vuçiçit është për shkak të vendimit të Kosovës për të ndryshuar monedhën e saj. Një ekspert tjetër përsëriti krizën e Kosovës dhe tha ‘kur duan të bëjnë presion mbi Beogradin e përdorin Kosovën’. Sipas ish-shefit të inteligjencës, Aleksandër Vulin, një tjetër teori është se në prill OKB planifikon të diskutojë një rezolutë për gjenocidin në Bosnje, e cila është “finalizimi i komplotit kundër serbëve”. Kanali telegram Ribar thotë se në 48 orët e ardhshme Asambleja e Përgjithshme e OKB-së mund të iniciojë një rezolutë për gjenocidin. Gjithashtu thuhet se paralajmërimi i Vuçiçit është për shkak të hyrjes së Kosovës në Këshillin e Evropës. Ai gjithashtu parashikon një tjetër përshkallëzim ‘herët a vonë’.Tass përsërit edhe qëndrimin se mesazhi alarmues i Vuçiçit është për shkak të Kosovës.
Situata në BiH
Megjithatë, teoria më e zakonshme që qarkullon, thekson Stradner, është se deklarata e Vuçiçit lidhet me vendimin e Përfaqësuesit të Lartë në Bosnjë dhe Hercegovinë, Christian Schmidt, për ndryshimin e ligjit zgjedhor. Natyrisht, Rusia nuk e humb kurrë një mundësi për t’i shtuar më shumë benzinë ??zjarrit. Ata pretendojnë se aeroplanët po fluturojnë mbi Bosnjë dhe Hercegovinë dhe po spiunojnë. Natyrisht, ka teori konspirative për vrasjen e Millard Dodik, udhëheqësit serb të entitetit Republika Srpska që kërcënon të shkëputet. Gjithashtu, Aleksandër Vulin, ish-kreu i BIA-s, i cili ka lidhje shumë të ngushta me Rusinë, bën me dije se Perëndimi dëshiron të arrestojë Milorad Dodik.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Mos hapja e negociatave si shprehje kërcënuese”
‘Zgjidhja për Kosovën pa SHBA dhe Rusinë’
“Faktor jostabiliteti është Serbia, Merkel gaboi”
