Deti Baltik po shfaqet si një tjetër teatër kyç i konkurrencës midis Rusisë dhe kundërshtarëve të saj perëndimorë. Anëtarësimi i Finlandës dhe Suedisë në aleancën e NATO-s ka ndryshuar ekuilibrin strategjik atje, duke bërë që disa zyrtarë ta shpallin detin “Liqenin e NATO-s”.Deti është jetik për Rusinë, pasi siguron hyrje në Oqeanin Atlantik për anijet ushtarake dhe tregtare ruse që operojnë nga enklava e Kaliningradit dhe nga Shën Petersburg. Dhe siç duket nga incidentet e njëpasnjëshme të regjistruara, gara në rajonin e Balltikut po zhvillohet gjithashtu në ajër. Një i tillë ka ndodhur së fundmi, duke rritur edhe një herë tensiohnet. Avionët luftarakë gjermanë u përplasën për të kapur një avion zbulues rus mbi Detin Baltik të martën, ndërsa aleanca e zgjeruar rishtazi e NATO-s kërkon të forcojë frenimin e saj ndaj agresionit të mundshëm nga Moska në Evropën verilindore.
Incidenti
Forcat suedeze vunë re një avion rus Il-20, pas së cilës dy avionë luftarakë gjermanë Eurofighter u ngritën për ta takuar atë, të cilët u ngritën nga një bazë ajrore pranë qytetit gjerman të Laage. Avioni rus hyri në hapësirën ajrore suedeze në juglindje të zonës Blekinge, pranë ishullit strategjik Gotland. “Së bashku me partnerët tanë suedezë, ne kontrolluam një avion zbulues (rus) në Gotland,” tha forcat ajrore gjermane në një postim në X. Njoftimi u shoqërua me një foto që tregonte dy Eurofighters duke ndjekur avionin Il-20, siç raportohet nga Newsweek . Forcat Ajrore Suedeze, një anëtare e ri e NATO-s së fundmi, postoi gjithashtu një foto të përgjimit në profilet e saj në mediat sociale. “Bëmë një identifikim vizual të Il-20, avionit të inteligjencës-zbulimit rus që fluturoi në zonën suedeze të informacionit veror në juglindje të Blekinge”, thuhet në deklaratë, duke theksuar se përgjimi është kryer nga avionët gjermanë.
Roli kyç i Gotland
Gotland është kritik për kontrollin e korsive detare në rajon dhe i jep Suedisë dhe aleatëve të saj të rinj të NATO-s, një avantazh të thellë në sigurimin e ujërave dhe hapësirës ajrore jashtë Polonisë, Letonisë, Lituanisë dhe Estonisë. Në mjedisin aktual të sigurisë në Evropë, mbajtja dhe mbrojtja e Gotland-it është më e rëndësishme se kurrë për qeverinë suedeze. Gotland është po aq i rëndësishëm për NATO-n sa është për Suedinë. Nëse Rusia ndonjëherë vendos të pushtojë Letoninë, Lituaninë dhe Estoninë, siç bëri në epokën sovjetike, planifikuesit perëndimorë të luftës besojnë se Gotland do të ishte një objektiv kryesor dhe ndër të parët. Kapja e ishullit do t’i jepte Rusisë një “aeroplanmbajtëse të pathyeshme” mjaft të madhe për të mbështetur sistemet raketore anti-anije dhe kundërajrore. Kjo do të komplikonte hyrjen në det dhe ajër për forcat e NATO-s dhe do të ndërhynte në përpjekjet për të përforcuar shtetet baltike. “Unë nuk mendoj se ka ndonjë ishull që është më i rëndësishëm se ky,” tha gjenerali Ben Hodges, atëherë komandanti i Forcave të Ushtrisë Amerikane në Evropë, në një vizitë në ishull në vitin 2017.
Përplasjet Rusi-NATO
Përgjimet ajrore të avionëve rusë janë të zakonshme në hapësirën ajrore përreth kufijve të NATO-s. Forcat Ajrore Ruse kryen në mënyrë rutinore fluturime zbulimi rreth territorit të NATO-s, duke përdorur gjithashtu bombardues me rreze të gjatë për të testuar mbrojtjen dhe gatishmërinë e aleatëve perëndimorë. Shtetet anëtare të NATO-s po bëjnë të njëjtën gjë në kufijtë e Rusisë dhe incidentet e fluturimeve të zbulimit perëndimor rreth kufijve perëndimorë të Rusisë, duke përfshirë fluturimet pothuajse të përditshme mbi Detin e Zi, janë rritur ndjeshëm që kur Moska filloi pushtimin e saj në Ukrainë. Bëhet fjalë për fluturime me pilot, por edhe mjete ajrore pa pilot. Në disa raste, përgjimet kërcënuan një përshkallëzim të drejtpërdrejtë midis NATO-s dhe Rusisë. Në mars 2023, për shembull, një avion luftarak rus goditi një dron amerikan mbi Detin e Zi dhe e rrëzoi atë. Muajin e kaluar, Polonia sulmoi avionë luftarakë në përgjigje të një rakete balistike ruse të gjuajtur në një objektiv në Ukrainë, e cila madje hyri edhe në hapësirën ajrore polake.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
