Ndërsa pushtimi i Ukrainës ka hyrë në vitin e tij të tretë, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka punuar pa pushim për të siguruar mbështetje diplomatike dhe ushtarake mes lodhjes në rritje të luftës. Ndikimi i Rusisë në Evropë është ende i dukshëm, duke përfituar nga pasiguria e elitave evropiane. Kina po shikon dhe po mëson nga këto procese; ndërtimin e imazhit të saj paqebërës; dhe duke përfituar nga kaosi në tregjet ndërkombëtare, duke blerë gaz dhe naftë të lirë dhe duke ndihmuar ekonominë e Rusisë me atë që humbi për shkak të sanksioneve perëndimore. Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian i kanë bërë presion Kinës që të luajë një rol më pozitiv. Por sa rëndësi ka qëndrimi i Kinës dhe a është lajm i keq për Ukrainën?
Roli kyç i Kinës
Republika Popullore e Kinës është i vetmi aktor global që ka ndikim në Kremlin. Pasi Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov vizitoi Pekinin në fillim të muajit tha se plani i paqes i Kinës ishte më i arsyeshmi i paqes deri më tani. Pika që Xi Jinping e konsideron kritike është “ndikimi negativ në ekonominë botërore”, sepse PRC-ja ka nevojë për tregje për të shitur mallra. Dobësitë ekonomike mund të sfidojnë sundimin e Partisë, siç bëri në vitin 1989 kur studentët u revoltuan në sheshin Tiananmen. Partia ka nevojë edhe për tregun rus, dhe për shkak të sanksioneve dytësore amerikane, për të cilat ministrja amerikane e financave Janet Yellen tërhoqi vëmendjen e tyre gjatë një vizite të fundit, shitjet në Rusi janë në rënie. Ky proces shqetëson edhe Moskën, sepse është mbyllur qarkullimi i mallrave të sanksionuara nëpërmjet Turqisë, Emirateve të Bashkuara Arabe, Armenisë dhe tani edhe Kinës.
Frika e Rusisë
Nuk ka dobi paratë që fitojnë nga shitja e produkteve energjetike nëse nuk mund t’i përdorin për të blerë atë që u nevojitet dëshpërimisht për makinën ushtarake, por edhe për mirëmbajtjen e ekonomisë. Parimet e Xi janë në përputhje me krijimin e një mase kritike në nivel global për të ndalur agresionin rus kundër Ukrainës, si dhe agresionin izraelit kundër Rripit të Gazës, sepse të dyja kanë ndikuar së tepërmi në situatën ekonomike. Ka një nervozizëm të madh në tregun e naftës dhe gazit, transportuesit detarë po qarkullojnë rreth Detit të Kuq, pasi kërcënojnë të lidhin dy luftërat përmes aktorëve të përfshirë në të dyja, Shtetet e Bashkuara, Iran, Rusi, Turqi. Moska është e shqetësuar sepse përfshirja e Teheranit në konfliktin më të gjerë rajonal në Lindjen e Mesme do të reduktonte furnizimin me armë shumë të nevojshme, mbi të gjitha dronët.
Konferenca e paqes
Sakaq, Kina nuk është i vetmi “pëllumb paqeje”. Një konferencë e madhe paqeje po përgatitet në Zvicër, “Aktualisht ka mbështetje të mjaftueshme ndërkombëtare për një konferencë të nivelit të lartë për të nisur procesin e paqes”, sipas një deklarate nga Këshilli Federal, qeveria zvicerane. Ndërkohë, Turqia paraqiti një propozim paqeje që propozonte që: SHBA dhe Rusia të premtojnë të mos përdorin armë bërthamore në asnjë kusht dhe të kthehen në traktatin e ri START për kontrollin e armëve bërthamore strategjike; konflikti në Ukrainë është ngrirë sipas vijës aktuale të frontit; Në vitin 2040, Ukraina do të vendosë për drejtimin e saj të politikës së jashtme në një referendum dhe nuk do të anëtarësohet në NATO deri atëherë; si dhe referendumet do të zhvillohen nën mbikëqyrjen ndërkombëtare në territoret e pushtuara nga Rusia dhe vendi nuk e kundërshton hyrjen e Ukrainës në BE.
Marrëveshja e Stambollit 2.0
Deri diku i ngjan marrëveshjes së arritur në Stamboll në fillim të vitit 2022 dhe Kremlini ka njoftuar se është i prirur të bisedojë në bazë të asaj marrëveshjeje. Ignazio Cassis, Ministri i Punëve të Jashtme të Zvicrës, pas takimit me kroatin Gordan Grli? Radman në Dubrovnik më 12 prill, theksoi se “ata po planifikojnë një konferencë ndërkombëtare të krerëve të qeverive jo vetëm të vendeve perëndimore, por edhe më gjerë, me qëllim për të nisur procesin e paqes. Nuk ka shkop magjik dhe nuk pres një marrëveshje të nënshkruar, por do të jetë një fillim”, tha ai, duke shtuar se “në një moment Rusia do të duhet të përfshihet, sepse paqja nuk është e mundur pa Rusinë”.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
