Debati gjalpi apo margarina ka vazhduar për më shumë se një shekull. Gjalpi, i njohur për shijen e tij, shpesh kritikohet për përmbajtjen e lartë të yndyrave të ngopura, të cilat mund të rrisin kolesterolin LDL, duke rritur potencialisht rrezikun e sëmundjeve të zemrës. Vende si Finlanda, të cilat kanë reduktuar konsumin e gjalpit, kanë parë një rënie të vdekshmërisë nga sëmundjet e zemrës. Kjo ka bërë që disa ekspertë të favorizojnë margarinën e bërë nga vajrat bimore.
Profesor Thomas Sanders, një ekspert i shkencave ushqyese në King’s College në Londër, thekson se ushqimet me gjalpë, të tilla si makaronat, kontribuojnë në shtimin e peshës dhe rritjen e kolesterolit. Ai sugjeron se margarina, e cila ka eliminuar kryesisht yndyrnat e dëmshme trans dhe është e pasur me yndyrna të pangopura, është një opsion më i shëndetshëm për reduktimin e rrezikut të sëmundjeve të zemrës.
Megjithatë, jo të gjithë janë dakord. Dr. Mary Flynn nga Universiteti Brown argumenton se gjalpi është demonizuar në mënyrë të padrejtë dhe sugjeron se është sheqeri në produktet e pjekura, jo gjalpi, ai që është problematik. Ajo beson se margarina, e cila është ultra e përpunuar dhe e pasur me yndyrna të pangopura, mund të jetë më e keqe për shëndetin për shkak të proceseve të oksidimit në trup që kontribuojnë në sëmundjet kronike.
Një studim i vitit 2016 mbi konsumin e gjalpit në 630,000 njerëz nuk gjeti asnjë lidhje të qartë midis gjalpit dhe sëmundjeve kardiovaskulare. Ai sugjeronte se gjalpi ishte më i shëndetshëm se ushqimet me sheqer ose niseshte, por më pak i dobishëm se vajrat e gatimit si vaji i ullirit.
Në rastin kundër gjalpit, disa ekspertë argumentojnë se margarina ofron një alternativë më të mirë për shëndetin e zemrës. Sanders këshillon përdorimin e margarinës për lyerje dhe zëvendësimin e gjalpit në gatim me vajra bimore. Dr. EkaviGeorgousopoulou gjithashtu vë në dukje se gjalpi është i dendur me energji dhe ofron vlera të kufizuara ushqyese, ndërsa margarina është përmirësuar me kalimin e viteve, duke u bërë një opsion më i shëndetshëm.
Nga ana tjetër, dr. Flynn argumenton se përqendrimi vetëm në yndyrna të ngopura kundrejt yndyrave të pangopura është shumë i thjeshtë. Ajo vëren se ndërsa yndyrat e pangopura mund të ulin kolesterolin LDL, ato gjithashtu rrisin oksidimin e dëmshëm në trup, duke çuar potencialisht në arterie të ngurtësuara.
Vendimi? Shumica e ekspertëve pajtohen se konsumi i moderuar i gjalpit është i mirë, për sa kohë që është i kufizuar në sasi të vogla. Ekspertët rekomandojnë gjalpin e pakripur për gatim dhe pjekje, ku gjalpi me origjinë barnash është një opsion më i mirë për përmbajtjen më të lartë të omega-3 dhe beta-karotenit. Ndërkohë, gjalpi me pak yndyrë shpesh sakrifikon shijen dhe ngopjen, gjë që mund të çojë në mbingrënie.
Në fund të fundit, gjalpi mund të jetë pjesë e një diete të shëndetshme kur përdoret në moderim, por për shëndetin e zemrës, shumë nutricionistë ende rekomandojnë të zgjidhni yndyrna më të shëndetshme si vaji i ullirit ose të përdorni margarinë në vend të tyre./The Telegraph
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A ka një dietë ushqimore kur kemi probleme me pankreasin?
