Kur Presidenti Trump u mor në pyetje në konferencën e tij me presidentin brazilian Jair Bolsonaro, një gazetar e pyeti se çfarë mendonte për mundësinë e përdorimit të forcës ushtarake për të hequr presidentin venezuelian Nicolás Maduro nga pushteti. Përgjigja e Trump ishte: “Unë i mendoj të gjitha mundësitë. Të gjitha opsionet janë të hapura.”
Administrata Trump ka deklaruar në mënyrë të përsëritur se Shtetet e Bashkuara nuk do të” përjashtojnë “ndërhyrjen ushtarake në Venezuelë, sepse” çdo opsion është në tryezë “.
Dy muaj më parë, Trump njohu udhëheqësin e Asamblesë Kombëtare Juan Guaidó, i cili deklaroi veten president të përkohshëm të Venezuelës në janar.
Shumica e njerëzve dhe vendeve të huaja kanë refuzuar presidencën e kontestuar të Maduro, por vendi mbetet në një ngërç politik.
Debati nëse SHBA do të pushtonte një vend të Amerikës Latine ka qenë shumë më pak i zakonshëm në këtë shekull sesa ai i fundit, por aktualisht ekziston një diskutim i madh publik nëse duhet të përdoret forca në Venezuelë për t’i dhënë fund regjimit të Maduros.
Njerëzit atje vuajnë nga uria, mungesa e energjisë elektrike dhe ilaçeve, hiperinflacioni dhe represioni politik, dhe kriza humanitare e ka vënë vendin në qendër të vëmendjes globale të medias.
Përse Shtetet e Bashkuara janë aq të përfshira? Dhe çfarë do të thotë një ndërhyrje e armatosur për të ardhmen e demokracisë venezueliane?
SHBA-ja është përfshirë historikisht në politikën latino-amerikane. Në fakt Shtetet e Bashkuara do të luajnë një rol qendror në çdo krizë politike latino-amerikane, duke e parë rajonin si oborrin e saj. Ka shumë shembuj të ndërhyrjes së SHBA, duke përfshirë përdorimin e forcës ushtarake.
Në vitin 2015, administrata e Obamës e shpalli Venezuelën një kërcënim të sigurisë kombëtare, pas muajsh protestash dhe shtypjes pasuese të qeverisë. Kjo deklaratë hapi derën për sanksione kundër individëve në qeverinë e Maduro. Logjika ishte se presioni ekonomik do të inkurajonte dezertimin ushtarak dhe do ta detyronte regjimin ose të demokratizohej ose të rrëzohej, por as nuk ndodhi.
Në vitin 2017, Presidenti Trump deklaroi se administrata e tij kishte “shumë opsione për Venezuelën, përfshirë një ndërhyrje të mundshme ushtarake, nëse ishte e nevojshme”. Sidoqoftë, as sanksionet as kërcënimet nuk sollën ndryshim të regjimit apo zgjedhje të lira.
Ndërhyrja e armatosur zakonisht nuk çon në demokraci. Shanset nuk janë të mira që një ndërhyrje ushtarake do të kishte sukses. Ndërhyrja e armatosur do të përbënte një tranzicion nga “imponimi”, me anë të të cilit një vend apo fraksion politik imponon rregullat e lojës.
Venezuelët mbeten shumë të polarizuar dhe një tranzicion i imponuar nga jashtë ka të ngjarë të armiqësojë një pjesë të konsiderueshme të popullsisë dhe të inkurajojë autoritarizmin elektoral, ku një qeveri lejon zgjedhjet, por i kontrollon ato dhe kufizon pjesëmarrjen e opozitës.
Hulumtimet mbi marrëdhëniet e SHBA-Amerikës Latine tregojnë se ndërhyrjet e SHBA ndikojnë në militarizimin dhe dhunën, privilegjin ushtrinë mbi civilët dhe forcimin e elitave ekonomike.
Çfarë do të thotë kjo? Ekziston një rrezik i madh që ndërhyrja ushtarake e SHBA do të përfshinte pushtimin afatgjatë, dhe do të minonte demokracinë dhe do të shtonte.
Për shkak të fuqisë së saj relative dhe interesit historik të saj në rajon, në mënyrë të pashmangshme, Shtetet e Bashkuara janë thellësisht të përfshira në krizat politike në Amerikën Latine. Kjo nuk ka gjasa të ndryshojë së shpejti.
Hulumtimet na tregojnë se opsionet e politikave më të favorshme për demokracinë janë jo të dhunshme, multilaterale dhe konsensuale. Nëse demokracia është qëllimi i vërtetë, atëherë sulmi ndaj Venezuelës nuk ka gjasa të shkojë në këtë drejtim.
Gregory Weeks është dekan i asociuar për çështjet akademike dhe profesor i shkencave politike në Universitetin e Karolinës së Veriut në Charlotte.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Zien” Venezuela/ Pse u shkëputën lidhjet me SHBA-në?
Maduro kërcënon Trumpin: Do të mbulohesh me gjak nëse ndërhyn
Plani B i Trumpit për Venezuelën
