Me siguri keni dëgjuar për Garibaldin dhe kontributin e tij në bashkimin e Italisë. Por jot ë gjithë e dine se ai është i njohur edhe si “Heroi i dy botëve” për shkak të ndërmarrjeve të tij ushtarake në Brazil, Uruguaj dhe Evropë. Ai komandonte dhe luftonte në shumë fushata ushtarake që çuan përfundimisht në bashkimin italian.
Por kush ështe Giuseppe Garibaldi?
Giuseppe Garibaldi u lind në Nicë më 4 korrik 1807. Familja e tij ishte një nga tregtarët bregdetarë, dhe për më shumë se 10 vjet edhe ai vetë ishte marinar. Në vitin 1833-34, kur shërbeu në marinën e mbretërisë së Piemontit-Sardenjës, ai ishte nën ndikimin e Giuseppe Mazzinit, profetit të madh të nacionalizmit italian dhe mendimtarit socialist francez, komes së Saint-Simon. Garibaldi, në vitin 1834, mori pjesë në një kryengritje që synonte të provokonte një revolucion republikan në Piemonte, por komploti dështoi; ai u arratis në Francë.
Nga 1836 deri në 1848, Garibaldi jetoi në Amerikën e Jugut dhe këto vite trazira dhe revolucioni në atë kontinent ndikuan fort në karrierën e tij. Ai u bë vullnetar si një kapiten detar për republikën e Rio Grande do Sul gjatë përpjekjes së pasuksesshme të shtetit të vogël për t’u çliruar nga Perandoria braziliane. Gjatë kësaj kohe ai u njoh me Anna Maria Ribeiro da Silva (Anita),me të cilën u martua më pas. Garibaldi më në fund vendosi të largohej nga shërbimi i Rio Grande. Në 1842 ai u ngarkua me marinën uruguaiane në një tjetër luftë çlirimi, këtë herë kundër Juan Manuel de Rosas, diktatorit të Argjentinës. Vitin e ardhshëm, përsëri në shërbim të Uruguait, Garibaldi mori komandën e një Legjioni italian të sapoformuar në Montevideo, i pari i Redshirts, me të cilin emri i tij u bë aq i lidhur. Pasi fitoi në Betejën e Sant’Antonio-s në 1846, fama e tij arriti deri në Evropë, dhe në Itali iu dhurua shpata e nderit.
Në prill të 1848, Garibaldi udhëhoqi 60 anëtarë të Legjionit të tij italian në Itali për të luftuar për Risorgimentin ose ringjalljen e Italisë në luftën e pavarësisë kundër austriakëve.
Për një kohë Garibaldi u vendos në Nice me Anitën dhe tre fëmijët e tyre, por vendosmëria e tij për të ndihmuar Italinë e lirë nga sundimi i huaj ishte më i fortë se kurrë. Kur Pio IX, i kërcënuar nga forcat liberale brenda Shteteve Papnore, iku nga Roma në fund të vitit 1848, Garibaldi drejtoi një grup vullnetarësh në atë qytet. Atje, në shkurt të vitit 1849, ai u zgjodh deputet në Asamblenë Romake dhe ishte ai që propozoi që Roma të bëhej republikë e pavarur. Në maj, ai mundi një ushtri napoletane jashtë Romës në Velletri dhe në qershor ai ishte figura kryesore në mbrojtjen e Romës kundër një rrethimi francez.
Megjithëse Anita vdiq, Garibaldi kalonte me sukses Apeninët në bregdetin toskan. Tërheqja nëpërmjet Italisë qendrore, që erdhi pas mbrojtjes së Romës, e bëri Garibaldin një figurë të njohur. Prej atëherë ai ishte “heroi i dy botëve”. Disa kritikuan aftësitë e tij ushtarake në këtë fushatë, por cilësitë e tij si një udhëheqës ishin provuar të jashtëzakonshme dhe guximi dhe vendosmëria e tij për të mos u dorëzuar ishin një mësim në patriotizëm për shokët e tij bashkatdhetarë.
Një nga mjeshtërit e mëdhenj të luftës guerile, Garibaldi ishte përgjegjës për shumicën e fitoreve ushtarake të Risorgimentit. Pothuajse në mënyrë të barabartë e rëndësishme ishte kontributi i tij si propagandist i bashkimit të Italisë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë ka ndodhur më 7 Prill?
