Si përfunduan dy demokracitë më me ndikim në botë, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, me Donald Trump dhe Boris Johnson në krye?
Nuk është gabim ta thërrasësh Johnsonin “Trumpi Britanik” .
As kjo nuk është thjesht një çështje e personaliteteve ose stileve të ngjashme: ajo është gjithashtu një reflektim i gabimeve të dukshme në institucionet politike që u mundësuan njerëzve të tillë të fitojnë pushtetin.
Të dy Trump dhe Johnson kanë atë që fizikanti dhe psikologu i Irlandës Ian Hughes e quan “mendje e çrregullt”. Trump është një gënjeshtar kronik, nxitës i racizmit dhe mashtrimit. Raporti i Këshilltarit Special të SHBA Robert Mueller për hetimin e tij 22-mujor të fushatës presidenciale të Trump 2016 përshkroi raste të përsëritura të pengimit të drejtësisë nga Trump. Trump akuzohet nga më shumë se 20 gra për abuzime e ngacmime seksuale.
Sjellja personale e Johnson është po aq e padurueshme. Ai konsiderohet gjerësisht si një gënjeshtar kronik dhe i çrregullt në jetën personale, duke përfshirë dy martesa të dështuara dhe një zënkë në prag të emërimit si kryeministër. Ai është shkarkuar vazhdimisht nga puna për gënjeshtra dhe sjellje të tjera.
Ekziston një përgjigje e qartë për pyetjen se si dy demokraci të tilla sollën dy mendje të çrregullta në pushtet dhe u mundësuan atyre të ndjekin politika jopopullore.
Përgjigja e qartë është se të dy Trump dhe Johnson fituan përkrahjen e votuesve më të vjetër që janë ndjerë të lënë pas në dekadat e fundit. Megjithatë, ky nuk është një shpjegim i mjaftueshëm.
Megjithatë, Trump dhe Johnson ndjekin politika si ulja e taksave për të pasurit në SHBA, një Brexit pa marrëveshje në Britani të Madhe, që bien ndesh me interesat e bazës së tyre.
Gabimi i përbashkët politik qëndron në mekanikën e përfaqësimit politik, sidomos sistemet e votimit të parë të të dy vendeve. Sistemi dypartiak, nuk përfaqëson interesat e votuesve.
Shikoni situatën e SHBA. Trump dominon Partinë Republikane, por vetëm 29% e amerikanëve e identifikojnë veten si republikanë, 27% demokratë dhe 38% të pavarur, jo të kënaqur me secilën parti, por të papërfaqësuar.
Trump kontrollon një parti që përfaqëson më pak se një të tretën e elektoratit dhe qeveris kryesisht me dekret. Në rastin e Johnsonit, më pak se 100.000 anëtarë të Partisë Konservatore e zgjodhën atë si udhëheqësin e tyre, duke e bërë atë kryeministër.
Në Mbretërinë e Bashkuar, as partia kryesore nuk përfaqëson shumicën që kundërshton Brexit. Sidoqoftë, sistemi politik i Mbretërisë së Bashkuar mund të lejojë një fraksion të një partie të bëjë zgjedhje historike dhe të qëndrueshme për vendin që kundërshtojnë shumicën e votuesve.
Asnjë sistem politik nuk mund të përkthejë në mënyrë të përkryer vullnetin publik në politikë, dhe vullneti publik shpesh është i hutuar, i keqinformuar ose i ndikuar nga pasionet e rrezikshme.
Ndërtimi i institucioneve politike është një sfidë gjithnjë në zhvillim. Megjithatë, sot, për shkak të rregullave të vjetruara, dy demokracitë më të vjetra dhe më të nderuara në botë po performojnë keq dhe kjo është e rrezikshme.
Jeffrey D. Sachs, Profesor i Zhvillimit të Qëndrueshëm dhe Profesor i Politikës dhe Menaxhimit të Shëndetit në Universitetin e Kolumbias, është Drejtor i Qendrës së Columbia për Zhvillim të Qëndrueshëm dhe të Rrjetit të Zgjidhjeve për Zhvillim të Qëndrueshëm të OKB-së. Librat e tij përfshijnë: Fundi i Varfërisë, Pasuria e Përbashkët, Epoka e Zhvillimit të Qëndrueshëm, Ndërtimi i Ekonomisë së Re Amerikane.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
10 vitet e ardhshme të Evropës
2019, viti i humbjeve të mëdha për Evropën…
A po bëhet Amerika oligarki?
