Hassan Rouhani vazhdon t’i kërkojë liderit Suprem Ali Khamenei më shumë kohë për negociatat me Francën, Britaninë dhe Gjermaninë, që Khamenei beson se janë të kota.
Irani e kishte pezulluar programin e tij të pasurimit të uraniumit me shpresën se Evropa do t’i ofronte ndihmë.
Por John Bolton, asokohe shërbente në Departamentin e Shteteve të Bashkuara, pengoi përpjekjet e evropianëve.
Administrata Trump u tërhoq nga marrëveshja bërthamore e Iranit 2015, e negociuar nga diplomatët e administratës Obama së bashku me Iranin, Francën, Britaninë, Gjermaninë, Bashkimin Evropian, Rusinë dhe Kinën, në maj të vitit 2018.
Administrata vendosi sanksione ndaj Iranit, duke shkaktuar dëm të madh në ekonominë e vendit dhe njerëzit e saj.
Edhe një herë, Evropa u përpoq të shpëtonte marrëveshjen. Ai premtoi të ruajë dhe zgjerojë bashkëpunimin ekonomik me Iranin në fusha të tilla si energjia, transporti, investimet dhe bankat.
Megjithatë, tregtia midis Iranit dhe Evropës ra ndjeshëm.
Në përpjekje për të kompensuar ndikimin e sanksioneve amerikane, fuqitë evropiane zbuluan së bashku një mjet me qëllime të posaçme, Instrumentin për Mbështetjen e Shkëmbimeve Tregtare (Instex), në janar 2019 për të inkurajuar kompanitë të bënin biznes me Iranin.
Përpjekjet e tjera evropiane, gjithashtu, kanë shkuar keq.
Komisioni Evropian urdhëroi që banka kryesore e investimeve e BE të investojë në Iran, por kjo e fundit refuzoi ta bënte këtë nga frika se mos humbtte hyrjen në tregjet e kapitalit amerikan për shkak të sanksioneve amerikane.
Khamenei, një armik i Shteteve të Bashkuara, ka folur shumë ashpër në lidhje me evropianët, duke i cilësuar ata si jo të besueshëm.
Rouhani, presidenti iranian, kërcënoi trupat evropiane në rajon në rast të përshkallëzimit të mëtejshëm.
Ali Akbar Salehi, i diplomuar në Institutin e Teknologjisë në Masaçusets, i cili kryeson Organizatën e Energjisë Atomike të Iranit, tha që Kalifornia ka më shumë sovranitet sesa të 28 vendet anëtare të Bashkimit Evropian të kombinuara.
Vendimi i Iranit për të tejkaluar kufijtë e pasurimit të uraniumit nuk është një provokim. Është një përpjekje për t’i bërë udhëheqësit evropianë të mos heqin dorë nga marrëveshja bërthamore dhe për të ndaluar përparimin drejt luftës.
E gjithë kjo mund të shmanget ende nëse Evropa përdor kohën dhe hapësirën e krijuar nga mekanizmi i zgjidhjes së mosmarrëveshjeve për të gjetur mënyra për t’i siguruar Iranit një lehtësim të konsiderueshëm ekonomik, edhe nëse kjo provokon zemërimin e Uashingtonit, ose të ndërmjetësojë midis Teheranit dhe Uashingtonit.
Në të kundërt ajo që na pret është përkeqësimi i marrëdhënieve të Iranit me Evropën, dhe përfundimi i një marrëveshje që Evropa e quan arritje diplomatike.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Policy/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë i kërkon Evropa Iranit?!
Amerika dhe Europa duhet të bashkohen kundër Kinës…
Irani dhe Arabia Saudite: Shumë presion, shumë rrezik
