Për Evropën, koronavirusi nuk mund të kishte ardhur në një kohë më të keqe.
Ky ishte viti që Bashkimi Evropian kishte shpresuar të riparonte dhe rigjallëronte qëllimin e tij, për të hapur kufijtë e brendshëm. Por rastet e virusit janë shfaqur pothuajse çdo ditë në vendet e reja evropiane, në Spanjë, Greqi, Kroaci, Francë, Zvicër dhe, të mërkurën, në Gjermani.
Ndërkohë që çështja përkeqësohet, thirrjet për mbylljen e kufijve janë shtuar më shumë, me sa parashikohet nga e djathta dhe populistët, që nuk kanë qenë kurrë pro-politikës së kufijve të hapur të bllokut.
Deri më tani asnjë vend nuk e ka ndërmarrë atë hap drastik, por zyrtarët evropianë paralajmëruan se kjo mund të ndryshojë shumë shpejt. Të mërkurën, zyrtari më i lartë i bllokut për sëmundjet ngjitëse tha se Evropa duhej të përgatitej për llojin e krizës që ka goditur kontinentin.
“Vlerësimi ynë aktual është se ne me siguri do të shohim një situatë të ngjashme në vendet e tjera në Evropë, dhe se situata mund të ndryshojë nga një vend në tjetrin,” tha zyrtari, Andrea Ammon, drejtor i Qendrës Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve.
Ndërsa ajo kërkoi koordinim midis anëtarëve të Bashkimit Evropian, ajo nuk ndaloi së rekomanduari që ata të fillojnë të mbyllin kufijtë e tyre.
Lëvizja e lirë e njerëzve dhe e mallrave është një gurthemel i Bashkimit Evropian.
Sidoqoftë, çelësi është fjala “e përkohshme”. Një vend mund të pezullojë rregullat, por duhet të shpjegojë pse po e bën atë, dhe në teori nuk mund të kryejë kontrolle kufitare për më shumë se dy vjet, sipas rregullave ekzistuese.
Në atë që ekspertët argumentojnë është një abuzim i rregullave, Gjermania, Franca, Suedia, Danimarka, Austri dhe Norvegjia kanë hequr praktikisht Shengen dhe kanë kontrolluar pasaportat e udhëtarëve që vijnë nga shtetet e tjera anëtare, duke përdorur manovrat ligjore për të anashkaluar kufirin.
Eric Ciotti, një parlamentar francezbëri thirrje për kontrolle të përforcuara kufitare “para se të jetë vonë.” Marine Le Pen, udhëheqësja e partisë së ekstremit të djathtë, bëri thirrje gjithashtu për mbylljen e kufijve me Italinë.
Dhe në Zvicër, e cila nuk është anëtare e Bashkimit Evropian, Lorenzo Quadri i krahut të djathtë Lega dei Ticinesi, bëri thirrje për një politikë për “dyer të mbyllura”.
Shumë kohë para virusit, shumë nacionalistë, të udhëhequr nga kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban, ishin ankuar se Evropa nuk mund të kishte kufij të brendshëm të hapur nëse kufijtë e saj të jashtëm ishin të dobët, duke lejuar azilkërkuesit të hynin të pakontrolluar.
Komisioni Evropian ishte duke u përpjekur të përgatisë një plan për të rregulluar sistemin e azilit të Evropës, duke përfshirë forcimin e Frontex, agjensisë kufitare të Bashkimit Evropian, duke shtuar stafin dhe fondet.
Por plani po përballet me rezistencë sepse synon gjithashtu krijimin e një sistemi për shpërndarjen e azilkërkuesve.
Ndërkohë, Gjermania dëshiron që të gjitha vendet të marrin refugjatë, pavarësisht nëse u pëlqen apo jo. Greqia do që azilkërkuesit të largohen shpejt nga qendrat e paraburgimit. Italia nuk do që anijet e shpëtimit të sjellin refugjatë në portet e saj. Lista e ankesave vazhdon.
Zyrtarët evropianë që po punojnë për rregullat e migracionit thonë se virusi është një pengesë për përpjekjet e tyre, pasi u ofron populistëve një mundësi tjetër për të theksuar rëndësinë e kontrolleve kombëtare të kufijve.
De Somer, nga Qendra e Politikave Evropiane, është më optimiste. Ajo mendon se edhe nëse kontrollet kufitare janë rivendosur për shkak të virusit, mund të jetë një mundësi për të treguar se Shengen është fleksibël dhe mund të shërbejë për t’i mbrojtur qytetarët.
“Nëse ekspertët shëndetësorë dhe komisioni e rekomandojnë këtë, atëherë kjo do të tregonte se sistemi në të vërtetë mund të funksionojë edhe në kohë krize,” tha ajo.
Matina Stevis-Gridneff është korrespodentja e Brukselit për The New York Times, që mbulon Bashkimin Evropian. Ajo iu bashkua The Times pasi mbuloi Afrikën Lindore për Wall Street Journal për pesë vjet.
Përkthyer dhe përshtatur nga The New York Times/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Koronavirus më keq se lufta tregtare”
“Bota po përgatitet për një pandemi të mundshme, por…”
“Koronavirusi? Në Kinë, jo kaq stres sa në Europë”
