Pothuajse gjashtë muaj pasi u shfaq për herë të parë në Kinë, koronavirusi ende është ende një enigmë e pazgjidhur. Ka shumë zona gri të pranishme, shumë pyetje që mjekët nuk mund t’i përgjigjen dhe shumë dyshime për mekanizmin e ngjitjes.
Nëse askush nuk e di origjinën e “demonit” – i cili së pari e uli në gjunjë Dragoin kinez dhe pastaj një e nga një të gjitha vendet e botës, edhe për parashikimin se kur do mund të përfundojë ky makth, askush deri taani nuk duket se mund të flas me siguri maksimale.
Ka nga ata që kanë pohuar që nga fillimi I pandemisë se koronavirusi do të zhduket me ardhjen e temperaturave të larta dhe të nxehtin gjate verës, të tjerë thonë se do të rikthehet në vjeshtë, e disa të tjera shprehen se ne do të bashkëjetojmë më koronavirusin derisa të gjendet vaksina hipotetike.
Në mes të një mijë paqartësive, ne mund të mbështetemi në të kaluarën dhe të shohim hapat e një precedenti epidemiologjik shumë të ngjashëm me koronavirusin aktual. Ai daton rreth 130 vite më parë. Është një patogjen që i përket një familje shumë të madhe me viruse, e cila përfshin si Covid-19 ashtu edhe ftohjen e zakonshme.
Një shpërthim nga e kaluara: Gripi rus
Siç thekson gazeta italiane ‘Corriere della Sera’, në fillim të viteve 1900 mjeku britanik William Heaton Hamer i Kolegjit Mbretëror besonte se epidemitë ndiqnin një lloj modeli ciklik. Nga këndvështrimi i tij, për të ndaluar infeksionin ishte e nevojshme ‘të ngrinin’ të gjitha kontaktet midis njerëzve. Nga ana tjetër, skocezi John Brownlee mendonte se kthesat epidemiologjike varen nga kushtet specifike të mikrobit, të kombinuara me një shkallë të caktuar infektiviteti, që do ta bënte virusin agresiv në faza të caktuara dhe të dobët në faza të tjera.
Le të shkojmë një hap më tej dhe të kthehemi midis viteve 1890 dhe 1889. Në atë kohë, shpërtheu një pandemi që do të zgjaste deri në vitin 1995. Emri i saj? Gripi rus.
Analogjitë me Covid-19
Sipas ekspertëve të ndryshëm, gripi rus ishte pandemia e parë e koronavirusit. HCoV-OC43 që shpërtheu në maj të vitit 1989 në Bukhara, një qytet në Uzbekistan dhe që u përhap në Shën Petersburg të Rusisë, midis tetorit dhe nëntorit. Nga këtu mikrobi vazhdoi drejtimin drejt Evropës dhe Amerikës.
Ka shumë ngjashmëri me Covid-19. Koha që kaloi infeksioni nga pacienti 1 te piku i epidemisë ishte 5 javë. Ai rezultoi vdekjeprurës sidomos te moshat e thyera, jo si gripi spanjoll që goditi moshat 18-35 vjeç.
Pavarësisht nga ngjashmëritë, duke studiuar gripin rus, është e mundur të krijojmë një parashikim virologjiko-epidemiologjik mbi të ardhmen e Sars-CoV-2.
Gripi i dikurshëm rus sot është shndërruar në një të ftohur të padëmshme, e cila natyrisht, shkakton akoma dëme te kategoritë e ndryshme të njerëzve (nga të moshuarit me patologji të mëparshme e deri te ata me imunitet të dobët), por që nuk ul në gjunjë gjithë popullsinë si në të kaluarën.
Me fjalë të tjera, koronavirusi i ri mund të evoluojë, të humbasë gjithnjë e më shumë fuqi dhe të rishfaqet në mënyrë ciklike deri në vitin 2025. Ashtu si gripi rus. Sidoqoftë ka edhe hipoteza të tjera. Covid-19 mund të zhdukej siç bëri Sars në vitin 2003, ose mund të evoluojë duke u bërë më agresivë. Ndërkohë, precedenti i HCoV-OC43, apo ndryshe Gripi Rus na bën të shpresojmë se gjërat do të shkojnë mirë por duhet bërë kujdes.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Pse ndoshta do të na duhet të pranojmë, se koronavirusi është këtu për të qëndruar gjatë
“Ekonomia e luftës” apo ”korona-ekonomia”?
