Të dielën, dhjetëra mijëra protestues u bashkuan në kryeqytetin e Bjellorusisë, Minsk. Ata brohoritën për dorëheqjen dhe madje arrestimin e presidentit autoritar të vendit, Alexander Lukashenko, dy javë pasi ai pretendoi fitoren në zgjedhjet e konsideruara sit ë vjedhura.
Autoritetet lëshuan paralajmërime kundër mobilizimit në Minsk, por ndoshta rreth 250,000 njerëz nga i gjithë vendi marshuan.
Në Lituaninë fqinje, e cila është duke strehuar figurën kryesore të opozitës Svetlana Tikhanovskaya, rreth 35,000 simpatizantë, përfshirë ambasadorin amerikan, lidhën duart për të formuar një zinxhir njerëzor që përshkonte rreth 21 milje.
Më parë gjatë fundjavës, Lukashenko ishte sulmuar kundër ndërhyrjeve të supozuara të huaja në vendin e tij dhe vendosi trupa në kufirin perëndimor, duke i vendosur ata në gatishmëri të plotë luftarake.
Fati duket se është në anën e protestuesve ndërkohë që presioni rritet mbi Lukashenko. Pretendimi i tij i dyshimtë për një “fitore zgjedhore me 80.1 përqind të votave ka prekur legjitimitetin e tij,” njoftoi kolegu im Robyn Dixon.
“E ardhmja e regjimit të tij varet nga çështjet e ndërlidhura: sa dhunë është i gatshëm të përdorë për të kapur pushtetin, sa fuqi kanë protestat dhe nëse Lukashenko mund të varet nga ndihma e Moskës.”
Për herë të parë, shtoi Dixon, regjimi i Lukashenkos po tregon “shenja të plasaritjeve nga brenda: mbrojtje nga disa anëtarë të forcave të sigurisë, greva ndaj ndërmarrjeve shtetërore dhe gazetarë të TV që thonë se janë lodhur nga gënjeshtrat.”
Zyrtarët kanë vendosur sanksione ndaj Lukashenkos dhe disa prej aleatëve të tij për mashtrime zgjedhore dhe goditje të dhunshme.
Presidenti Trump, ka qëndruar kryesisht i heshtur për situatën. Por diplomati i nivelit të dytë të administratës Trump, Zëvendës Sekretari i Shtetit Stephen Biegun, pritet të takohet të hënën me Tikhanovskaya në Lituani.
Në Ukrainën fqinje, Presidenti Volodymyr Zelensky vuri në dyshim ngurrimin e Lukashenkos për të rimbajtur zgjedhjet.
Ajo që po ndodh në Bjellorusi “është vetëm një pjesë e një tendence globale proteste, e ndërprerë vetëm shkurtimisht nga Covid-19”, vëzhgoi Simon Kuper nga Financial Times.
“Viti i kaluar ka patur protesta të mëdha në mënyrë të pashembullt të mëdha nga Hong Kongu në Liban deri në Minneapolis. Prirja përfshin vendet e pasura dhe ato të varfra, demokracitë dhe diktaturat. ”
Por ajo gjithashtu ka karakteristikat e saj unike.
Protestat Bjelloruse nuk janë – të paktën, jo ende – si “revolucionet me ngjyra” pro-perëndimore që përfshinë pjesë të botës pas-Sovjetike vitet e fundit.
“Opozita Bjelloruse insiston se kjo nuk është një luftë gjeopolitike midis Rusisë dhe perëndimit,” shkroi Timothy Garton Ash në Guardian.
Marrëdhëniet e Moskës me Lukashenkon, gjithashtu mund të ndihmojë në shmangien e një konflikti serioz. ”
“Për momentin duket e pamundur që Rusia të ndërhyjë drejtpërdrejt. Putini nuk ka dashuri për Lukashenkon”, shkroi Christopher Hartwell, një bashkëpunëtor i Qendrës së Kërkimeve Sociale dhe Ekonomike polake.”
Deri më tani TV shtetëror rus ka qenë duke mbuluar trazirat në transmetimet e natës. Në një afat më të gjatë, Rusia mund të shërbehet më mirë nga një Bjellorusi pluraliste që ende e sheh fqinjin e saj të madh si një aleat”.
Ishaan Tharoor, kolumnist i The Washington Post
Pëkthyer dhe përshtatur nga The Washington Post/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Diktatura e fundit në Evropë” nuk mund të lihet më në hije!
BE i bën dhuratë diktatorit Lukashenko për vizat
A është kjo rënia e “diktatorit të fundit të Evropës”?
