Kryengritja civile në Bjellorusi ka nxitur solidaritet nga e gjithë bota.
Por në terma praktikë, ajo që është urgjentisht e nevojshme është një strategji e re gjithëpërfshirëse perëndimore drejt lindjes së Evropës dhe atyre kombeve të pambrojtura nga anëtarësimi në BE dhe Nato.
Aktualisht, formula që perëndimi përdor kur trajton lindjen e Evropës përfshin nocionin e ruajtjes së një “distance shoqërore” të caktuar, çfarëdo emri të sofistikuar politik që merr kjo distancë, qoftë “marrëveshja e asociimit të BE” ose “partneriteti lindor”.
Lindja e Evropës është një rajon shumë i madh dhe kufijtë e saj më të largët lindorë arrijnë deri në Kaukaz.
Sidoqoftë, që nga fundi i viteve 1980, disa procese të jashtëzakonshme kanë ndodhur në të. Ka pasur një ringjallje të identitetit kombëtar që ka kapërcyer trashëgiminë postkoloniale; një ndërgjegjësim në rritje për liritë civile si dhe krijimin e institucioneve për mirëmbajtjen e tyre; dhe një kërkim për modelet progresive të zhvillimit ekonomik dhe mbrojtjes së sigurisë.
Ndryshe nga perëndimi, Rusia ka një vizion gjithëpërfshirës të rajonit tonë dhe rëndësisë së tij.
Qoftë në Moldavi, Ukrainë apo Bjellorusi, Moska kërkon të vendosë një kontroll efektiv dhe t të zgjerojë ndikimin e saj drejt perëndimit.
Kështu e parashikon presidenti rus Vladimir Putin rrugën drejt rekreacionit të Bashkimit Sovjetik që ai dëshiron aq shumë.
Nuk ka mjete shërimi magjike që mund të kurojnë siç duhet këtë “problem rus”. Por, si realist, besoj se ekziston një varg hapash praktikë që mund të ndërmerren. E tëra që kërkohet është vullneti politik për t’i zbatuar ato.
Ngjarjet e fundit vetëm në Bjellorusi dhe shansi që vendi të bjerë nën ndikimin rus për një kohë të pacaktuar, kërkon veprim nga perëndimi dhe Ukraina. Është koha për të vepruar, jo për të hezituar.
Më e rëndësishmja, unë nxis BE që të trajtojë kryengritjen civile në Bjellorusi si një pjesë integrale e procesit dhe perspektivës Evropiane.
Për të qenë e qartë: kjo kërkon që BE të rishqyrtojë qëndrimin e saj të përgjithshëm për rajonin tonë.
Në praktikë, kjo nënkupton dhënien e sinjaleve të qarta se anëtarësimi në BE dhe NATO është i arritshëm dhe, nëse ndiqet një plan i qartë veprimi për anëtarësimin, ai është gjithashtu realist.
Si pjesë e këtij procesi, Evropa Perëndimore duhet të heqë dorë nga çdo iluzion që mund të ketë në lidhje me një rivendosje të mundshme të marrëdhënieve ruse. Asnjë rivendosje e tillë nuk është e mundur ndërsa vendi drejtohet nga regjimi autoritar dhe i korruptuar i Putinit.
Në Ukrainë, ne duhet të braktisim iluzionin se mund të bëjmë paqe në Donbas ndërsa lëmë Krimenë nën okupimin rus. Këto çështje nuk mund të qëndrojnë të ndara.
Ne gjithashtu kemi nevojë për një qasje më gjithëpërfshirëse ndaj proceseve të paqes në Gjeorgji dhe Moldavi. Unë i bëj thirrje qeverisë ukrainase dhe partnerëve të saj perëndimorë që të mbledhin një takim të nivelit të lartë një qasje të re për zgjidhjen e konflikteve “të ngrira” në rajonin tonë.
Sa i përket ekonomisë dhe biznesit, rajoni ynë ka nevojë për investime dhe mbështetje për fonde nga partnerët perëndimorë, që është një lloj ndërhyrje.
Duhet gjithashtu të krijohet një fond rajonal që ndihmon në kundërshtimin e propagandës anti-perëndimore dhe mbrojtjen e lirisë së fjalës.
E fundit, ne kemi nevojë për SHBA. dhe BE për të mbështetur rajonin tonë përmes një ndjenje të përbashkët solidariteti.
Për ta bërë këtë, unë u bëj thirrje partnerëve tanë të krijojnë një mision të përbashkët të nivelit të lartë për të mbrojtur lirinë dhe demokracinë në Evropën Lindore.
Ne kemi nevojë për një plan të ri për Evropën Lindore. Kjo është në interes të Evropës Lindore dhe të gjitha kombeve perëndimore pasi ata kërkojnë të ruajnë stabilitetin e tyre në një botë të pasigurt.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Bjellorusia rrezikon të kthehet në dramatike”
“Diktatura e fundit në Evropë” nuk mund të lihet më në hije!
