Gjatë gjashtë muajve nuk kanë munguar parashikimet pandemike nga FMN. Këtu kemi parashikimin e radhës. Fondi Monetar Ndërkombëtar thotë se shumica e vendeve të mëdha do të pësojnë goditje të rëndë dhe rikuperimi do të jetë i ngadaltë.
Parashikimet pandemike afatshkurtra të ekonomisë globale po duken më pak të zymtë. Por nuk mund të themi të njëjtën gjë për perspektivën afatgjatë, e cila mbetet e errët. Në vështrimin e tij të fundit Ekonomik Botëror, botuar në 13 Tetor, FMN ka rishikuar pritjet e tij për rritjen globale në vitin 2020, në -4.4% nga -4.9% në raportin e tij të mëparshëm në Qershor. Sidoqoftë, rritja në 2021 pritet të jetë pak më e dobët. Dhe fondi paralajmëron se rimëkëmbja do të jetë “e gjatë, e pabarabartë dhe e pasigurt”.
Foto ende duket shumë më keq sesa në pranverë, kur pandemia për herë të parë arriti kulmin në pjesën më të madhe të botës (shih grafikun). Shumica e vendeve të mëdha parashikohet të pësojnë recesione të thella këtë vit, duke filluar nga një tkurrje prej 4% në Amerikë, në gati 10% në Britani. Kjo është rreth dy herë më e thellë se rëniet e pësuara në 2009, kriza financiare globale. Ndër ekonomitë më të mëdha, vetëm Kina pritet të rritet këtë vit dhe vetëm me një masë të vogël 1.9%. India, e cila në prill parashikohej të rritet me 1.9% në vitin 2020, tani pritet të tkurret me 10.3%.
Ashtu si disa pacientë vuajnë nga efektet afatgjata të covid-19, edhe ekonomia globale do të pësojë dëm të qëndrueshëm. FMN llogarit që, edhe në vitin 2025, PBB-ja globale për person do të jetë më e ulët sesa pritej në fillim të vitit që po jetojmë. Vendet e varfëra do të mbeten shumë mbrapa. Pesë vjet nga tani, rritja globale pritet të jetë 4.7%, gati një pikë përqindje më e ulët se norma mesatare në vitet 2000-19.
FMN ia atribuon këtë dëm të qëndrueshëm disa faktorëve. Struktura e ekonomisë globale ka të ngjarë të zhvendoset si rezultat i pandemisë: zakonet e blerjeve të konsumatorëve do të ndryshojnë; vendet e punës do të duhet të përshtaten me rregullat e distancës shoqërore; turizmi mund të mos ringjallet plotësisht. Rialokimi i punës dhe kapitalit nga tkurrja e industrive drejt atyre në rritje do të kërkojë kohë. Papunësia e lartë dhe një rritje e falimentimeve do të kenë gjithashtu efekte të dëmtuara, duke ngadalësuar më tej rimëkëmbjen. Covid i gjatë (mosrikuperimi për disa javë ose muaj pas fillimit të simptomave) duket po aq problem ekonomik sa edhe i shëndetit publik.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga The Economist
*Po çfarë pritet të ndodhë me vendin tonë?
Fondi Monetar Ndërkombëtar, në “Pasqyrën Ekonomike Globale” të tetorit ka publikuar parashikimin zyrtar për ecurinë ekonomike të Shqipërisë, që për vitin 2020 pritet të bjerë me -7.5%, nga 5% në raportin e prillit.
Ky vlerësim ishte publikuar më herët edhe nga misioni i FMN-së në Shqipëri në një vizitë virtuale gjatë periudhës 17-28 shtator 2020, për të zhvilluar diskutimet e Monitorimit të parë Pas Programit (MPP).
Tendenca për Shqipërinë është e ndryshme nga ajo globale, ku rënia, ndonëse e thellë, është më pak e fortë sesa ishte parashikuar në qershor, për shkak se rënia në shumë vende në tremujorin e dytë nuk rezultoi aq e ashpër sa pritej.
Sipas raportit të fundit të FMN-së, tkurrjen më të fortë në rajon pritet ta ketë Mali i Zi me -12%, e ndjekur nga Kroacia, me -9% dhe më pas renditet Shqipëria në të njëjtat nivele me Kosovën (-7.5% secila). Të tre shtetet bregdetare (Kroacia, Mali i Zi, Shqipëria) kanë një varësi të lartë nga turizmi, që ka qenë ndër sektorët më të goditur nga pandemia. Krizën pritet ta ndiejë më pak Serbia, që parashikohet të ketë një rënie prej -2.5%. Maqedonia do të tkurret me -5.4%, kurse Bosnja me -6.5%.
FMN pret që ekonomia shqiptare të rritet me 5.4% në vitin 2021, që është rishikuar në ulje në krahasim me raportin e prillit prej 8%. Në 2022, ekonomia do të zgjerohet me 3.4%.
Inflacioni në vend pritet të jetë i ndrydhur, në 1.4% në vitin 2020, për tu rritur lehtë në 1.7% në vitin 2021 dhe vetëm në 2022 do të shkojë në objektivin e shënjestruar të Bankës së Shqipërisë prej 3%.
Deficiti i llogarisë korente (flukset e hyrjeve dhe daljes së valutës) pritet të përkeqësohet ndjeshëm në -11.7% të Prodhimit të brendshëm Bruto (PBB) nga -7.6% në 2019-n, për të rënë në vitet në vijim.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘The Economist’: Trauma kolektive që po shkakton Covid
Analizë: Ekonomike globale bën hapa mbrapa
