Qeveria dhe BE janë zotuar të “punojnë intensivisht” për të shuar tensionet rreth kontrolleve pas Brexit në portet e Irlandës së Veriut. Në një deklaratë të përbashkët, të dy palët thanë që bisedimet të Mërkurën me udhëheqësit e Irlandës së Veriut ishin “konstruktive”.
Bisedimet u rregulluan pasi u pezulluan kontrollet në disa porte pas kërcënimeve “të mbrapshta” të bëra ndaj stafit. Udhëheqësit e MB dhe BE thonë se ata dënojnë “pa rezervë” çdo kërcënim ose kërcënim.
Bisedimet virtuale midis Ministrit të Zyrës së Kabinetit Michael Gove, homologut të tij të BE-së, Nënkryetarit Maros Šefčovi leaders dhe udhëheqësve të Irlandës së Veriut u mbajtën të Mërkurën mes një mosmarrëveshje përshkallëzuese rreth zbatimit të rregullave të reja tregtare për Irlandën e Veriut.
Mosmarrëveshja ka lindur sepse, sipas marrëveshjes së Brexit me BE, disa produkte që hyjnë në Irlandën e Veriut nga Britania e Madhe duhet të kontrollohen gjatë hyrjes. Kjo sepse ndryshe nga pjesa tjetër e Mbretërisë së Bashkuar, Irlanda e Veriut ka mbetur në tregun e vetëm për mallra. Si rezultat, disa furnizime ushqimore dhe dërgesat e blerjeve në internet nga Britania e Madhe në Irlandën e Veriut kanë qenë subjekt i vonesave dhe personeli që kryen inspektime ka raportuar kërcënime. Tensionet u rritën gjithashtu kur BE kërcënoi kontrollet emergjente të eksporteve të vaksinave Covid në kufirin irlandez.
‘Prioritet’
Qeveria e MB dhe Komisioni i BE ripërsëritën angazhimin e tyre të plotë në Marrëveshjen e së Premtes së Madhe dhe në “zbatimin e duhur” të protokollit të Irlandës së Veriut. Të dy udhëheqësit thanë se ata dënuan pa rezerva çdo kërcënim dhe theksuan se “siguria dhe mirëqenia e popullit të Irlandës së Veriut” do të ishte gjithmonë “përparësia më e madhe”.
Redaktorja politike e BBC, Laura Kuenssberg, thotë se burimet i thanë asaj “nuk kishte shumë përparim” por të dy palët ranë dakord të vazhdojnë të flasin. Burimi shtoi se BE pezulloi përkohësisht marrëveshjet e bëra si pjesë e marrëveshjes së Brexit të Premten e kaluar.
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka bërë thirrje për zbatimin e përkohshëm më të lehtë të rregullave për t’u zgjatur deri në fillim të 2023. Sidoqoftë, duke shkruar në Daily Telegraph, Ministrja e Parë e Irlandës së Veriut dhe udhëheqësja e DUP-së Arlene Foster paralajmëroi se thjesht zgjatja e periudhave të hirit për bizneset nuk do ta zgjidhte problemin. Ajo tha se Protokolli i Irlandës së Veriut, rregullimet për kufirin irlandez, “nuk mund të funksionojnë” dhe duhet të zëvendësohen.
Çfarë është protokolli NI?
Pjesë e Marrëveshjes së Tërheqjes së Brexit, protokolli NI garanton një kufi të hapur midis BE dhe Irlandës së Veriut, pa kontroll mbi produktet e eksportuara. Ai u prezantua për të shmangur krijimin e një kufiri të fortë në ishullin e Irlandës. Në vend të kësaj ka kontrolle në disa produkte që udhëtojnë nga Britania e Madhe në Irlandën e Veriut.
Kjo sepse Irlanda e Veriut në fakt mbetet pjesë e tregut të vetëm të BE-së për mallra ndërsa pjesa tjetër e Mbretërisë së Bashkuar është larguar. Sidoqoftë, neni 16 i protokollit të marrëveshjes lejon BE dhe MB të zgjedhin të pezullojnë çdo aspekt që ata konsiderojnë se shkakton “vështirësi ekonomike, shoqërore ose mjedisore”.
BE njoftoi se do të shkaktojë klauzolën për të kontrolluar eksportet e vaksinave në Irlandën e Veriut, por më vonë e ktheu vendimin. Partitë unioniste në NI kanë kërkuar presion mbi qeverinë e Mbretërisë së Bashkuar për të përdorur nenin 16 për të zvogëluar kontrollet e mallrave që hyjnë në Irlandën e Veriut nga Britania e Madhe.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga BBC
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Recesioni global është i pashmangshëm”
A po tronditet ekonomia globale në të menduarit afatgjatë?
A do t’i mbijetojë Britania erërave të forta pas Brexit?
