Pa një armik të jashtëm për t’u drejtuar kundër, kombi kthehet nga vetja.
Një nga betejat e para në luftën civile Amerikane u zhvillua pranë një qyteti në Misuri, që fati e deshi të quhej Kartagjenë. Metus hostilis, frika nga armiku, e kishte mbajtur republikën së bashku, shkruajti historiani Sallust, i preferuari i themeluesve të SH.B.A. Pa të, përçarja dhe korrupsioni do të ishin shtuar në mënyrë të jashtëzakonshme.
Nëse SHBA gjithmonë rekruton për një Kartagjenë ( Gore Vidal iu referua “armikut të klubit të muajit”) kjo nuk është për shkak të një militarizmi të lindur. Vetëm se paqja mund të jetë një sprovë psikike. Pa një bazë etnike, një kombi mund të ketë nevojë për diçka të jashtme për ta vendosur veten kundër.
Lufta civile ndodhi pasi SH.B.A. trazuan gjënë më të afërt që kishin për një kërcënim lokal në Meksikë. Grindjet urbane u rritën midis luftërave botërore: ishte mobilizim i armatosur, jo vetëm Neu Deal, që lidhi italianët etnikë, polakët dhe irlandezët në një tërësi qytetare. Konfirmimet unanime të të emëruarve në Gjykatën e Lartë janë një masë prokure e një bashkëpunimi në Uashington. Nuk ka qenë një që nga viti 1988.
Një SH.B.A. e pa sfiduar është një SHBA e ndarë. Nga kjo rrjedh se shpresa më e mirë e Amerikës për të ruajtur një kohezion në dekadat e ardhshme është një Kinë e fuqishme. Ajo që është katastrofike për fuqinë e saj relative në botë mund të dalë të jetë një dhuratë nga perëndia për kohezionin e saj të brendshëm.
Rënia ka përdorimet e veta.
Asnjë nga përgjigjet e tjera për përçarjen e kombit nuk është as mjaft adekuate. Mediat sociale të rregulluara më mirë , rrethet më konkurruese të kongresit: këto reforma janë të ndjeshme sipas kushteve të tyre. Por mospërputhja midis thellësisë së problemit dhe ngatërresës së zgjidhjeve është përcaktimi i bathos.
“Ktheni takimet javore dypartiake të Senatit” dhe “Kthejeni artin patriotik” janë ide të tjera që diskutohen vazhdimisht. Për shkak se ata heqin dorë nga shumë gjëra për të marrë pushtetin, politikanët priren të mbivlerësojnë sa politikë mund të arrijë ndonjëherë kundër forcave strukturore dhe historike. SH.B.A. nuk hyri në një epokë mosmarrëveshjesh për shkak të disa defekteve teknike në sistemin e saj politik. Nuk do t’i shpëtojë situatës duke i rregulluar ato.
Vetëm një armik i jashtëm mund ta bëjë këtë. Por nuk është mirë çdo gjë. SH.B.A. kërkon dy gjëra të një armiku: shkallë të gjerë (për të shkaktuar frikë) dhe një model tjetër të qeverisjes (për një sens të tjetërsimit).
Mungesa e së parës është arsyeja pse al-Kaeda doli të ishte ngjitës kaq i shpejtë për shoqërinë amerikane pas mizorive të 11 shtatorit 2001. Sado vdekjeprurës që është, terrori është një gjë shumë e përhapur dhe e de-territorializuar.
Për sa i përket kushtit të dytë, Japonia e epokës së zhvillimit, një demokraci tjetër, nuk kaloi kurrë nga një rival i frikshëm tregtar në një armik të detyruar për kombin.
Kina ka patur rezultate të mira në të dy rastet. Edhe amerikanët që nuk e kanë mendjen për humbjen e përparësisë botërore mund të kundërshtojnë modelin politik të uzurpatorit.
Është joshëse të përmbysësh kauzalitetin këtu. Mbase nuk është një armik i përbashkët që bashkon kombin.
Përkundrazi, vetëm një komb i bashkuar mund të bjerë dakord për një armik të përbashkët.
Por ngjarjet e fundit sugjerojnë të kundërtën. Në muajin e tij të parë si president, Joe Biden ka zhbërë pothuajse çdo parim tërheqës të politikës së jashtme të Donald Trump.
SHBA po ribashkohet me Këshillin e KB për të Drejtat e Njeriut. Është e hapur për një ringjallje të paktit bërthamor të Iranit, me kushte. Marrëdhëniet me Arabinë Saudite janë më të ftohta. Në një samit virtual të G7 të Premten, Biden do të vazhdojë afrimin e tij me aleatët e njohur.
Vija e vazhdueshme e përafërt është Kina. Pekini na kërcënon, thotë Biden. SHBA përballet me “konkurrencë ekstreme”. Për Kinën administrata e tij po ndjek një linjë proteksioniste mbi prokurimin federal dhe po mendon për një koalicion të demokracive. Një nga çështjet e pakta të peshës në të cilën Amerika ka marrëveshje ndërpartiake është Kina.
Dhe kjo është pas vetëm disa vitesh përballje me një fuqi të madhe (2021 është afërsisht 1948 në terma të luftës së ftohtë). Nëse dhe kur SHBA kapërcehet në fuqi ekonomike, ndjenja e unitetit në fatkeqësi ka më shumë të ngjarë të thellohet sesa të zbehet.
“Ne do të bëjmë një gjë të tmerrshme për ju”, thuhet se Georgi Arbatov, këshilltari sovjetik, i tha një audience amerikane në vitet 1980. “Ne do t’ju privojmë nga një armik”. Çfarë linje e pastër por të dëshpëruar duhet të ishte dukur në atë kohë. Sa trishtues tingëllon tani. Nëse privimi po mbaron, SH.B.A. do të fitojë së bashku atë që humbet në tërësi. Nuk ka nevojë të thuhet se cila është më e çmuar.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Rrezik konflikti mes SHBA-së dhe Kinës!
