Më në fund, yjet mund të rreshtohen për një bashkëpunim më të ngushtë transatlantik mbi ndryshimin e klimës.
Ndërsa Presidenti i SHBA Joe Biden shkon në Evropë, ai duhet të përgatitet të shfrytëzojë maksimalisht këtë konstelacion premtues.
Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara tani janë zotuar të arrijnë neutralitetin e klimës deri në vitin 2050. Dhe deri në vitin 2030, BE synon të ulë emetimet e saj të gazit serrë (GHG) me të paktën 55% në krahasim me nivelin në 1990, ndërsa SHBA synon t’i ulë ato me 50-52% nga niveli i tyre i vitit 2005.
Për të përmbushur këto angazhime, BE dhe SHBA do të duhet të kapërcejnë shumë nga të njëjtat sfida.
Për fillestarët, ata duhet të rrisin vendosjen e teknologjive ekzistuese të pastra (përfshirë panelet diellore, turbinat e erës dhe automjetet elektrike) dhe të nxisin inovacionin në teknologjitë në zhvillim (të tilla si hidrogjeni i gjelbër, bateritë në gjendje të ngurtë dhe mundësimi i inovacioneve dixhitale).
Këtu, bashkëpunimi mund të shkojë shumë larg drejt përshpejtimit të progresit.
Së dyti, BE dhe SHBA duhet të përdorin më mirë çmimet e karbonit, ku Evropa po udhëheq rrugën: ajo tashmë ka krijuar tregun më të madh të karbonit në botë, të cilin së shpejti planifikon ta azhurnojë dhe zgjerojë.
SHBA aktualisht nuk ka një sistem të çmimeve të karbonit në të gjithë vendin, por vrulli intelektual dhe politik po ndërtohet.
Megjithatë, shfrytëzimi i këtij vrulli për të bërë përparim real në SHBA, dhe sigurimi i drejtësisë dhe qëndrueshmërisë politike të çdo sistemi të çmimit të karbonit, do të kërkojë masa për të adresuar efektet shpërndarëse.
Së treti, të dy BE dhe SHBA. do të duhet të adresojnë ndërprerjet socio-ekonomike që vijnë nga tranzicioni i gjelbër. Kjo nënkupton lehtësimin e transformimit industrial në rajone me intensitet të karbonit dhe ndihmimin e punëtorëve që janë të detyruar të ndryshojnë vendin e punës.
Punësimi dhe mundësitë ekonomike janë thelbësore për strategjitë e klimës si në SHBA – “kur njerëzit flasin për klimën, unë mendoj se vendet e punës”, deklaroi Biden kohët e fundit – dhe Evropën, me “strategjinë e saj industriale” të gjelbër.
BE dhe SHBA janë gjithashtu në përputhje me imperativat ndërkombëtarë të klimës me të cilat përballen.
Përpjekjet e asnjërës palë nuk do të vlejnë shumë nëse ato nuk mbështesin gjithashtu tranzicionin e gjelbër në vendet në zhvillim.
Për këtë qëllim, mobilizimi i financave klimatike dhe lehtësimi i transferimeve të teknologjisë së pastër janë thelbësore.
Mbështetja e tranzicionit të gjelbër të vendeve në zhvillim mund të shkojë shumë drejt parandalimit të “rrjedhjes së karbonit”: kur kompanitë zhvendosin prodhimin në vendet me taksa më të ulëta të karbonit ose rregullore më pak të rrepta mjedisore.
Por zgjidhje më të drejtpërdrejta do të jenë të nevojshme.
BE tashmë po punon për një mekanizëm të tillë si pjesë e Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane. Kjo është padyshim një gjë e mirë.
Por një mekanizëm i përbashkët BE-SHBA do të ishte më i mirë – veçanërisht nëse do të ishte pjesë e një marrëveshjeje më të gjerë të gjelbër transatlantike.
Në fakt, BE dhe SHBA duhet të shkojnë edhe më tej dhe të krijojnë një “klub klimaterik”, siç propozoi ekonomisti laureat i Nobelit William Nordhaus në 2015. Siç argumentuan kohët e fundit një prej nesh (Simone) dhe Guntram B. Wolff, ekonomitë do të duhej të merrnin katër hapa për t’u bashkuar: forcimi dhe përafrimi i synimeve të brendshme; bien dakord për një sistem për vlerësimin dhe krahasimin e politikave të brendshme të klimës; të vendosë një standard për matjen e përmbajtjes së karbonit në mallrat komplekse; dhe të sigurojë taksim dhe rregullim transparent.
Çdo vend që dëshironte të bashkohej me klubin e klimës duhet të mirëpritet.
Tregjet kanë nevojë për rregulla të pranuara gjerësisht për t’u rritur dhe zhvilluar, dhe ata që ndihmojnë në hartimin e këtyre rregullave korrin një avantazh të rëndësishëm strategjik.
Askush nuk është në pozitë më të mirë për të pretenduar atë avantazh sesa SHBA dhe Evropa, të cilat së bashku përfaqësojnë 40% të PBB-së globale dhe 30% të importeve të mallrave.
Vendet e tjera nuk mund të injorojnë atë që ndodh në SHBA ose Evropë.
Nëse ata ndërmarrin veprime të përbashkëta – qoftë për të miratuar një taksonomi të përbashkët të financimit të qëndrueshëm ose për të futur një mekanizëm të rregullimit të kufirit klimatik – të tjerët me siguri do ta ndiqnin shembullin.
Përtej përshpejtimit të veprimit të klimës në të gjithë botën, kjo do të forconte pozicionin global të lidershipit të BE dhe SHBA, dhe do të përforconte sistemin e hapur, të bazuar në rregulla shumëpalëshe që ata mbështesin.
Shtojini të gjitha këtyre vlerave dhe parimeve që BE dhe SHBA ndajnë – përfshirë respektimin e të drejtave të njeriut dhe sundimin e ligjit – dhe duket qartë se bashkëpunimi më i madh klimatik është në interesin e të dy palëve.
Udhëtimi i Biden në Evropë është mundësia ideale për të filluar.
Ana Palacio, një ish ministre e punëve të jashtme të Spanjës dhe ish nënkryetare e vjetër dhe këshilltare e përgjithshme e Grupit të Bankës Botërore, është lektore në Universitetin Georgetown
Simone Tagliapietra është një kolege e vjetër në Bruegel dhe një profesore ndihmëse në Università Cattolica dhe Johns Hopkins University – SAIS Europe.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Marrëveshja e gjelbër”, premtimi i Ursula von der Leyen
20 sfidat e BE-së për vitin 2020!
