Amerika ka humbur një luftë dhe pasojat do të jenë të tmerrshme.
Po, kjo ndodhi në 1975 me rënien e Saigon, por nuk është e lehtë të gjesh një precedent në historinë tonë për një fatkeqësi të tillë si ajo që po ndodh në Afganistan, ku mijëra amerikanë papritmas janë bllokuar pa rrugë për arratisje.
Ngjarjet kanë lënë shumë amerikanë në një gjendje shoku kolektiv.
Videoja e kalimit të një foshnje nga anëtarët e familjes përmes telit të koncertinës tek trupat amerikane në aeroportin e Kabulit ilustroi dëshpërimin e thellë që po përfshin Afganistanin.
Ne mund të jemi krenarë për luftëtarët tanë dhe të kemi turp për vendin tonë.
Pentagoni sugjeroi të enjten se nëse amerikanët në Afganistan – kryesisht kontraktorë dhe punonjës të ndihmës joqeveritare tani – mund të shkonin në aeroportin në Kabul.
Pentagoni nuk shpjegoi sesi amerikanët do të arrinin të sigurt në aeroport. Presidenti u përpoq përsëri të Premten për të dhënë siguri dhe udhëzime të ngjashme për të bllokuarit – dhe dështoi përsëri.
Ai i tha botës se do të ktheheshin në shtëpi. Ai nuk dha udhëzime sesi mund të shkonin në aeroport.
Pastaj ka pyetje të ndjeshme në lidhje me aftësinë e Presidentit Biden për t’u marrë me ngjarje të tilla të shpejta.
Të Premten, Biden premtoi se do të sillte në shtëpi amerikanët dhe aleatët tanë besnikë Afganë – por jo vërtet duke shpjeguar se si.
Ai është i lidhur me kokëfortësi me narracionin e tij të brendshëm dhe nuk do të tërhiqet prej tij.
Shqetësimi i gjerë në lidhje me aftësinë e presidentit për t’u përshtatur me ndryshimet e shpejta në faktet në terren është i vërtetë, dhe fakti që ai më në fund lejoi katër reporterë të bënin pyetje të Premten në lidhje me vendimmarrjen e tij, nuk e qetësoi situatën.
Familjet e çdo amerikani të braktisur ndaj mëshirave të buta të talebanëve meritojnë një president që është i arritshëm dhe komandues, jo ai që duket i pasigurt ose gjysmë i tërhequr.
Kjo është më shumë një katastrofë e zgjedhur, jo e pashmangshme.
Pyetjet janë të shumta: Çfarë nuk dinte presidenti për peizazhin politik në Afganistan – dhe për sa kohë nuk e ka njohur? Cilat opsione kërkoi ai? Cilin refuzoi ai? Çfarë këshille ai refuzoi?
Është gjithashtu e nevojshme të pyesni: Çfarë sinjali i dërgon kjo Kinës dhe Rusisë gjithnjë e më agresive, dhe a do të veprojnë ata sipas atij sinjali? Çfarë do të thotë kjo për situatat e rrezikshme në Tajvan dhe Ukrainë? Dhe si u verbuan përsëri Shtetet e Bashkuara?
Për 20 vjet, sakrificat e bëra në Afganistan ishin pjesë e mbajtjes së atdheut të sigurt. Ajo mburojë ka rënë.
Së fundi, media duhet të bëjë presion që të mësohet se çfarë po ndodh prapa skenave.
Në momentet e fatkeqësisë kombëtare, ne të gjithë duhet të kemi respekt për qytetarinë tonë të përbashkët, por diskutime të vështira duhet të bëhen në publik, dhe presidenti veçanërisht duhet të jetë i disponueshëm dhe i përgjegjshëm ndaj njerëzve që ai ka dashur prej kohësh të udhëheqë.
Kjo nuk është, siç mund ta imagjinojnë presidenti dhe ekipi i tij, një lloj tjetër krize fushate që duhet duruar dhe kapërcyer.
Presidenti më i vjetër ndonjëherë duhet të mbajë rrethin e tij të zgjeruar dhe folësit e së vërtetës afër.
Dhe ai duhet të takohet me shtypin përsëri dhe përsëri gjatë krizave.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Washington Post/ konica.al