Forcat e para amerikane që hynë në Afganistan në 2001 arritën në 26 shtator.
Në kulmin e luftës një dekadë më vonë, Amerika kishte më shumë se 100,000 trupa që luftonin me Talibanët.
Pas një dekade tjetër, të gjithë do të jenë zhdukur dhe lufta më e gjatë në historinë amerikane do të ketë mbaruar – për amerikanët, të paktën.
Më 14 Prill Presidenti Joe Biden njoftoi se çdo ushtar Amerikan do të largohej deri në 11 Shtator, 20 vjetorin e sulmeve.
Biden kishte trashëguar një marrëveshje paqeje nga paraardhësi i tij. Në shkurt të vitit 2020 administrata e Donald Trump kishte nënshkruar një marrëveshje me talebanët në të cilën Amerika u angazhua për zvogëlimin e forcave dhe përfundimisht tërheqjen nga vendi tërësisht deri më 1 maj 2021.
Ka pak shenja se Talibanët kanë përmbushur cilindo prej premtimeve të tyre.
Në 12 Prill grupi tha se nuk do të merrte pjesë në një takim të ardhshëm në Turqi që do të kishte diskutuar, ndër të tjera, formimin e një qeverie të përkohshme .
Këshilltarët ushtarakë të Biden kishin kërkuar ta dekurajonin atë të largohej. Megjithatë, në fund Biden, i cili si nënkryetar kishte lobuar kundër rritjes së forcave të Barak Obamës në Afganistan në 2009-10, vendosi që vendi të mos ishte më një interes jetik.
Al-Kaeda është një hije e vetvetes së saj të dikurshme dhe ngritja e Kinës kërkon burime amerikane në Paqësor.
Zyrtarisht, Amerika ka 2,500 trupa të mbetura në Afganistan, të plotësuara me disa mijëra kontraktorë privatë.
Shpresa e Biden mund të jetë që duke njoftuar një datë të qartë përfundimi, ai mund të bindë Talibanët nga sulmet e forcave Amerikane pas majit.
Megjithatë, siguria e largimit të Amerikës gjithashtu largon çdo nxitje për Talibanët për të bërë lëshime për mbështetësit e shtetit aktual Afgan.
Në të vërtetë, një zëdhënës i Talibanëve paralajmëroi se “problemet me siguri do të përkeqësohen” nëse trupat Amerikane qëndrojnë të pas 1 majit.
Sapo ushtarët dhe aeroplanët luftarakë amerikanë të largohen, Talibanët do të jenë në gjendje të shtypin avantazhin e tij.
Talibanët kanë zgjeruar vazhdimisht praninë e tyre në dhe përreth qyteteve, duke kontrolluar rrugët për në Kabul dhe Kandahar.
John Sopko, Inspektori Special i Përgjithshëm i Amerikës për Rindërtimin e Afganistanit, ka thënë se ushtria Afgane është “një katastrofë”.
Masa e Biden do të detyrojë gjithashtu aleatët evropianë të Amerikës.
Përafërsisht 7,000 trupa nga vendet e tjera janë vendosur në Afganistan si pjesë e një koalicioni të udhëhequr nga NATO që trajnon forcat Afgane.
“Duke pranuar që nuk ka zgjidhje ushtarake”, siç u shpreh një deklaratë, ata do të largohen gjithashtu.
Shpresa e Amerikës është që, edhe pa trupa në tokë, ajo mund të vazhdojë të mbajë nën kontroll al-Kaidën dhe Shtetin Islamik (i cili ka një prani modeste në lindje të vendit) përmes metodave të antiterrorizmit në distanca të gjata, të tilla si dronët dhe forcat speciale.
Ajo që është më pak e qartë është se ku do të mbështeteshin ato forca.
Zyrtarët amerikanë thonë se ata do të vazhdojnë të dërgojnë para në Kabul, duke mbajtur parasysh mësimet e tërheqjes Sovjetike nga Afganistani.
Megjithatë, largimi i Amerikës do të krijojë një boshllëku pushteti që Pakistani, një mbështetës i vjetër i Talibanëve dhe India, një kundërshtar i zjarrtë, do të kërkojnë të mbushin, së bashku me Kinën, Iranin dhe Rusinë.
Një luftë që filloi në 1979, me pushtimin Sovjetik, do të marrë një formë tjetër të zymtë.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Economist/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A “mbijeton” dot Afganistani pa mbështetjen e SHBA-së?
“Diplomacia: art i frenimit të pushtetit”
“Luftërat e pafundme” të Trumpit janë një gënjeshtër e madhe
