Melatonina njihet si hormoni i gjumit, sepse prodhimi i tij lidhet drejtpërdrejt me sasinë e dritës që marrim. Gjendet natyrshëm në trupin tonë dhe sintetizohet përmes triptofanit, një aminoacid thelbësor që trupi nuk mund ta prodhojë vetë, ai duhet të merret nga ushqimi dhe është me rëndësi jetike, pasi është i nevojshëm për rritjen dhe zhvillimin.
Ky artikull do t’ju tregojë se çfarë zbuluam për të…
1. Trupi ynë prodhon 2 lloje të melatoninës
Trupi ynë posedon dy lloje të melatoninës: njëra është e zhvilluar në gjëndrën pineale dhe tjetra prodhohet në organe. E para është fotosensitive, domethënë, prodhohet sipas sasisë së dritës në të cilën jemi të ekspozuar dhe është përgjegjës për kontrollin e ritmeve biologjike të gjumit. E dyta, e quajtur melatonin ekstrapineal, prodhohet në sasi më të madhe, por prodhimi i saj nuk lidhet me dritën. Ndër funksionet e tij më të rëndësishme është mbrojtja qelizore, pasi ka efekte antioksiduese dhe anti-inflamatore.
2. Gjumi, funksioni i melatoninës pineale
Melatonina pineale kontrollon orën biologjike të trupit tonë, duke qenë përgjegjëse për ciklet tona të pushimit. Fillon të prodhohet në muzg, kur fillojmë të perceptojmë më pak dritë dhe prodhimi i tij maksimal shfaqet në errësirën e natës. Nuk shkakton gjumë, puna e tij nuk është të na bëjë të flemë, por të na kujtojë se duhet të pushojmë.
3. Funksionet e melatoninës ekstrapineale
Prodhimi i melatoninës ekstrapineale është plotësisht i pavarur nga gjëndra pineale dhe kur është e nevojshme, secili organ ose ind mund ta prodhojë atë më vete. Funksionet e tij ndodhin në nivelin qelizor. Ai rregullon funksionet qelizore duke vepruar si një antioksidant, duke parandaluar plakjen qelizore dhe në të njëjtën kohë si një anti-inflamator përballë një kërcënimi, për të mbrojtur qelizat.
4. Përfitimet për ju
Përveç përfitimit të tij më të popullarizuar, si rregullator i gjumit dhe pushimit, ky hormon gjithashtu na siguron një sërë përfitimesh jashtëzakonisht të rëndësishme.
1.Një antioksidant natyral. Deri vonë besohej se vitamina E ishte antioksidanti më efektiv që ekzistonte, por studime të shumta kanë treguar se melatonina është dy herë më e fuqishme. Ky hormon ka aftësinë të neutralizojë radikalet e lira, të cilat janë substanca toksike që grumbullohen në qeliza, duke i mbrojtur ato nga përkeqësimi.
2.Parandalon plakjen. Plakja e parakohshme shfaqet kur ka mungesë të melatoninës pasi është hormoni përgjegjës për rregullimin e plakjes qelizore.
3.Rregullon sistemin imunitar. Akumulimi i enzimave inflamatore dhe radikalëve të lirë në qeliza dëmton indet e shëndetshme, duke çuar në shfaqjen e sëmundjeve kronike. Melatonina rregullon numrin e qelizave të sistemit imunitar për të luftuar infeksionet, ndërsa vepron si një anti-inflamator, duke parandaluar inflamacionin kronik.
4.Ndihmon në parandalimin e kancerit. Melatonina konsiderohet një hormon kundër kancerit. Ndihmon gjithashtu në rritjen e efektivitetit të kimioterapisë dhe radioterapisë duke zvogëluar efektet anësore të tyre.
5.Një neuroprotektant. Plotësimi i melatoninës tek të moshuarit ndihmon në kujdesin dhe mirëmbajtjen e membranës hematoencefale, membrana që mbron trurin dhe palcën kurrizore nga substancat e dëmshme. Mund të përdoret gjithashtu për të parandaluar Alzhaimerin dhe sëmundjet e tjera neurodegjenerative që shfaqen me moshën.
5. Ushqimet që ndihmojnë në prodhimin e tij
Megjithëse ne e prodhojmë këtë hormon natyrshëm në trupin tonë, dieta jonë do të jetë e një rëndësie jetike, si për ta konsumuar atë direkt nga ushqimi ashtu edhe për të marrë triptofanin që i nevojitet trupit tonë për ta sintetizuar atë.
1.Frutat. Qershitë, veçanërisht ato më acidike, kanë një përmbajtje të lartë të melatoninës, ashtu si bananet, të dyja rekomandohen gjatë natës për të na ndihmuar të flemë. Kjo e fundit, përveç melatoninës, përmban triptofan, ashtu si edhe ananasi, avokado dhe kumbulla.
2.Perimet. Ndër perimet e pasura me triptofan janë spinaqi, panxhari, karrota, selino dhe brokoli.
3.Arrat. Nga të gjitha, arrat kanë përmbajtjen më të lartë të melatoninës, 3.5 nanogramë melatonin për gram arra. Arrat e tjera gjithashtu sigurojnë triptofan, vitamina B dhe C, proteina, magnez dhe omega 3.
4.Drithërat. Orizi dhe tërshëra (kryesisht drithërat), së bashku me misrin e ëmbël, janë ushqimet me sasitë më të larta të melatoninës për gram.
5.Bishtajoret dhe farat. Qiqrat, thjerrëzat, soja dhe farat e susamit, kungullit dhe lulediellit, përveç triptofanit, do të sigurojnë gjithashtu B1, B3, B6, B9 dhe magnez.
5.Mishi. Sidomos gjeli i detit, pula dhe peshku me vaj janë të pasura me triptofan siç janë vezët dhe produktet e qumështit.
