Kryeministri italian Mario Draghi dhe presidenti francez Emmanuel Macron janë në rrugën e duhur për të nënshkruar një marrëveshje dypalëshe – të ashtuquajturin Traktati Quirinale, i krijuar për të nxitur bashkëpunimin industrial dhe strategjik të vendeve të tyre.
Por ky bosht i ri i fuqisë Paris-Romë mund të bëjë shumë më tepër se kaq pasi mund të ndryshojë shumë mirë dinamikën e lidershipit brenda të gjithë Bashkimit Evropian.
Kjo aleancë në zhvillim Draghi/Macron mund të duket si një çift i çuditshëm, sepse disa francezë i shikojnë italianët me kokë poshtë.
Unë personalisht kam qenë dëshmitar mjaft i kësaj kur kam jetuar në Aix-en-Provence, një vend ku kultura franceze dhe italiane shpesh konkurrojnë dhe përplasen.
Por, të gjykosh ashpër italianët për politikën e tyre është shumë më e vështirë për t’u bërë tani që Draghi jashtëzakonisht kompetent dhe me përvojë është në krye.
Vetëm dhjetë muaj pas marrjes së detyrës, Draghi është shfaqur si një nga politikanët më të vlerësuar dhe më me ndikim në Evropë.
Pak para samitit të G20 të muajit të kaluar në Romë, ai zhvilloi një takim privat me presidentin e SHBA-së Joe Biden, që dëshmon për pozitën e tij të ngritur në aleancën transatlantike. Sipas New York Times, Biden e bëri të qartë se “Italia dhe Shtetet e Bashkuara duhej të tregonin se demokracitë mund të funksionojnë me sukses dhe se Draghi po e bënte këtë”.
Por Draghi nuk po i tregon vetëm botës se Italia mund të funksionojë si vende të tjera të pasura dhe moderne. Kryeministri pro-evropian, pro-amerikan dhe pro NATO-s ka bërë gjithashtu lëvizje të zgjuara politike që mund të ndryshojnë fytyrën e Evropës dhe BE-së.
Si fillim, ai ka krijuar një lidhje të thellë me Macron. Duke punuar së bashku, të dy udhëheqësit kanë një mundësi të shkëlqyer për të ushtruar më shumë ndikim mbi politikën e BE-së – nga ekonomia te mbrojtja – tani që Angela Merkel po largohet si kancelare gjermane pas 16 vitesh në pushtet.
Traktati i Quirinale është një rezultat konkret i bashkëpunimit të tyre të ri për të mbushur boshllëkun e krijuar nga largimi i Merkelit.
Nëse ata ia dalin, vendndodhja e ndikimit në BE do të zhvendoset drejt jugut – dhe drejt një integrimi më të madh evropian.
Këtu, Draghi dhe Macron shqyrtojnë gjithçka, duke përfshirë çështjen kritike të mbrojtjes evropiane.
Të dy janë të sigurt në aftësinë e BE-së për të vepruar në mënyrë të pavarur si një forcë ushtarake duke ruajtur ende përkushtimin e saj të plotë ndaj NATO-s.
Vetë Biden duket se e pranon këtë pikëpamje. Sipas Times, “Z. Biden i tha z. Draghi [gjatë takimit të tyre në tetor] se ai e shikonte një Bashkimi Evropian të fortë – qoftë edhe një me një mbrojtje të unifikuar ushtarake – si në interes të Shteteve të Bashkuara. Duke pasur parasysh përqendrimin në rritje të Amerikës në teatrin Azi-Paqësor, një aftësi e unifikuar e mbrojtjes evropiane është pikërisht ajo që i nevojitet SHBA-së.
Me Kina duke u bërë gjithnjë e më luftarake nën Presidentin Xi Jinping, një forcë mbrojtëse evropiane mund të plotësojë boshllëqet strategjike të krijuara nga përpjekjet e vetë NATO-s për të riorientuar veten drejt Azisë.
Është e gabuar të argumentohet se Amerika po ia kthen shpinën Evropës me strumbullarin e saj drejt Azisë.
Mbështetja e një pavarësie më të madhe ushtarake për Evropën do të thotë që NATO do të lirohet për t’u fokusuar në Kinë, e cila përbën po aq kërcënim ushtarak për Evropën sa edhe për SHBA-në.
Në çdo rast, mbështetja e heshtur e administratës Biden për një forcë të unifikuar të mbrojtjes evropiane do t’i japë Dragit dhe Macron municion shtesë për të promovuar idenë. Duke pasur parasysh mundësinë e kundërshtimit të fortë nga Gjermania dhe disa vende të Evropës Qendrore, vështirë se është një fakt i kryer.
Potencialit të shtrirjes Draghi-Macron i shtohet fakti se qeveria gjermane e ardhshme mund të jetë shumë më simpatike ndaj botëkuptimit të tyre sesa Merkel.
Në vend që “Frau Nein” të kundërshtojë shumicën e nismave të krijuara për të thelluar integrimin në BE, ata ka të ngjarë të ndeshen me një “Zotëri Ndoshta” gjenial si pasardhësi i saj.
Megjithëse Olaf Scholz i socialdemokratëve (pothuajse me siguri kancelari i ardhshëm) do të duhet të bindet për përfitimet e ndryshimit, veçanërisht integrimin më të thellë, ai nuk do t’i refuzojë menjëherë idetë e reja, siç ka ndodhur kryesisht për 16 vitet e fundit vite nën drejtimin e Merkelit.
Për më tepër, Scholz do të punojë me partnerë të koalicionit, të cilët janë shumë më të hapur ndaj integrimit (megjithëse Demokratët e Lirë mbeten skeptikë për një integrim më të madh financiar).
Një qeveri e koalicionit gjerman me tre parti, e përbërë nga Social Demokratët, të Gjelbërit dhe Demokratët e Lirë, mund të rezultojë të jetë një ndihmë për projektin evropian, dhe jo vetëm në lidhje me politikën e mbrojtjes. Për çështjet që variojnë nga bashkimi fiskal dhe monetar te eurobonot, Kina dhe Rusia, Draghi dhe Macron nuk do të godasin më kokën kundër një dere të mbyllur.
Një përshpejtim i konsiderueshëm i integrimit evropian mund të jetë në kartat.
Një zhvillim i tillë nuk mund të vijë mjaft shpejt, duke pasur parasysh rikthimin e mundshëm të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë në vitin 2025.
Vetëm mendimi i kësaj perspektive duhet të trembë dritën e diellit nga shumica e evropianëve, duke nxitur integrimin gjithnjë e më të shpejtë, pavarësisht nga pengesat.
Kush mund t’i fajësojë ata?
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A ishte plani i Merkel dhe Macron një hap gjigant për BE-në?
