Presidenti rus Vladimir Putin ka bërë zgjedhjen e tij. Ai ka shpa\llur luftë në Ukrainë. Ky është një moment vendimtar për Evropën.
Për herë të parë që nga luftërat ballkanike të viteve 1990, kontinenti ballafaqohet sërish me bombardimet e qyteteve dhe divizionet e tankeve. Por këtë herë, është një superfuqi bërthamore që filloi luftimin.
Duke urdhëruar një pushtim, Putini po tregon një shpërfillje të pacipë ndaj traktateve ndërkombëtare dhe ligjit të kombeve.
Nuk ka pasur asnjë ngjarje të krahasueshme në Evropë që nga epoka e Hitlerit.
Sipas deklaratave të fundit të Putinit, Ukraina nuk ka të drejtë të ekzistojë si një shtet sovran – edhe pse është anëtare e Kombeve të Bashkuara, Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë dhe Këshillit të Evropës; dhe edhe pse vetë Rusia e ka njohur pavarësinë e vendit.
Putin tani pretendon se Ukraina është pjesë e pandashme e Rusisë.
Çfarëdo që shumica e ukrainasve mendojnë është e parëndësishme për të; Madhështia dhe pozita ndërkombëtare e Rusisë janë gjithçka që ka rëndësi. Por mos bëni gabim: Putini dëshiron më shumë se Ukraina.
Lufta e tij ka të bëjë me të gjithë sistemin evropian, i cili mbështetet mbi të gjitha në paprekshmërinë e kufijve.
Në përpjekjen për të rivizatuar hartën me forcë, ai shpreson të ndryshojë projektin evropian dhe të rivendosë Rusinë si fuqinë kryesore, të paktën në Evropën Lindore. Poshtërsitë e viteve 1990 do të fshihen, me Rusinë që të bëhet sërish një fuqi globale, në të njëjtin nivel me Shtetet e Bashkuara dhe Kinën.
Sipas Putinit, Ukraina nuk ka traditë të shtetësisë dhe është bërë një mjet i thjeshtë i ekspansionizmit amerikan dhe NATO-s, duke paraqitur kështu një kërcënim për sigurinë e Rusisë. Në një fjalim të çuditshëm një ditë para se trupat e tij të sulmonin përtej kufirit, Putin madje shkoi aq larg sa të pretendonte se Ukraina po përpiqet të marrë armë bërthamore.
Në fakt, kur Bashkimi Sovjetik ra në fillim të viteve 1990, Ukraina – shtëpia e arsenalit të tretë më të madh bërthamor në botë në atë kohë – ia dorëzoi armët e saj bërthamore Rusisë me mbështetjen aktive diplomatike të SHBA-ve “të liga”.
Ukraina e bëri këtë sepse kishte marrë “garanci” për integritetin e saj territorial, siç thuhet në Memorandumin e Budapestit mbi Garancitë e Sigurisë të 5 dhjetorit 1994. Ai dokument u nënshkrua nga fuqitë garantuese: SHBA, Mbretëria e Bashkuar dhe Rusia, së bashku Ukraina, Bjellorusia dhe Kazakistani (dy të fundit hoqën dorë nga arsenalet më të vogla bërthamore që kishin trashëguar nga BRSS).
Të vendosura kundër fakteve historike, deklaratat e Putinit janë të pakuptimta.
Qëllimi i tij parësor, qartë, është që t’i japë popullatës së tij një justifikim për pushtimin e Ukrainës. Putini e di se nëse rusëve të zakonshëm do t’u jepej një zgjedhje midis një lufte për të dominuar Evropën Lindore dhe një jete më të mirë dhe më të begatë në shtëpi, ata do të preferonin këtë të fundit.
Ashtu si shpesh në historinë ruse, popullit të vendit po iu vidhet e ardhmja nga sundimtarët e tyre.
Ngritja e Rusisë në fuqinë globale në shekujt XIX dhe XX rezultoi në tragjedi të shumta jo vetëm për fqinjët që ajo nënshtroi dhe mori gradualisht, por edhe për njerëzit e saj. Udhëheqësit aktualë të Kinës, në veçanti, duhet të jenë të ndërgjegjshëm për këtë histori, duke pasur parasysh se Rusia perandorake i mori më shumë territor Kinës sesa kujtdo tjetër.
Ajo që Putini nuk duket se e kupton është se politika e kahershme e Rusisë për të dominuar popujt e huaj në sferën e saj të influencës i bën vendet e tjera të fokusohen në mënyrën se si t’i shpëtojnë burgut gjeopolitik të Kremlinit në rastin e parë, duke siguruar mbrojtje nga NATO.
Zgjerimi i aleancës drejt lindjes pas vitit 1989 dëshmon këtë dinamikë. Ukraina dëshiron të anëtarësohet në NATO jo sepse NATO synon të sulmojë Rusinë, por sepse Rusia demonstroi gjithnjë e më shumë qëllimin e saj për të sulmuar Ukrainën.
Vlen të kujtohet se në vitet 1990, propaganda ruse akuzoi Perëndimin se strehonte të gjitha llojet e planeve të liga. Asnjë nga këto komplote nuk u realizua në kohën kur Rusia ishte në rënie, sepse një skemë e tillë perëndimore nuk ekzistonte kurrë. Akuzat ishin marrëzi nxitëse të frikës.
Projekti perandorak rus është karakterizuar gjithmonë nga një përzierje e varfërisë së brendshme, shtypjes brutale, paranojës së ndezur dhe aspiratave të pushtetit global. E megjithatë, ajo ka dëshmuar të jetë jashtëzakonisht rezistente ndaj modernizimit – jo vetëm nën carët dhe më pas nën Leninin dhe Stalinin, por edhe nën Putinin.
Vetëm krahasoni ekonominë e Rusisë me atë të Kinës. Të dyja janë sisteme autoritare, megjithatë të ardhurat kineze për frymë janë rritur fuqishëm ndërsa standardet ruse të jetesës janë në rënie. Në terma historikë, Putini po e kthen Rusinë duke u kthyer prapa drejt shekullit të nëntëmbëdhjetë, në kërkim të madhështisë së kaluar, ndërsa Kina po ecën përpara për t’u bërë superfuqia përcaktuese e shekullit të njëzetë e një.
Ndërsa Kina ka arritur një modernizim ekonomik dhe teknologjik jashtëzakonisht të shpejtë, Putini ka hedhur të ardhurat e Rusisë nga eksporti i energjisë në ushtri, duke privuar edhe një herë popullin rus nga e ardhmja e tyre.
Ukraina është përpjekur t’i shpëtojë këtij cikli të pafund varfërie, shtypjeje dhe ambicie perandorake me orientimin e saj gjithnjë e më të theksuar drejt Evropës. Një demokraci liberale e stilit evropian që funksionon mirë në Ukrainë do të rrezikonte sundimin autoritar të Putinit.
Populli rus do të pyeste veten dhe udhëheqësit e tij: “Pse jo edhe ne?” Putini nuk do të kishte përgjigje të mirë për t’u dhënë atyre, dhe ai e di këtë. Kjo është arsyeja pse Rusia është sot në Ukrainë.
Joschka Fischer, ministër i jashtëm i Gjermanisë dhe zëvendëskancelar nga viti 1998 deri në vitin 2005, ishte lider i Partisë Gjermane të Gjelbër për gati 20 vjet.
Burimi: Project Syndicate
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Nëse Rusia sulmon Ukrainën, do marr mitralozin e do nisem për luftë!”
“Epoka e vetmisë gjeopolitike”/ Ku po shkon Rusia e Putinit?
“Duhet të lini menjëherë Ukrainën!”
