Shkëputja e retinës ndodh kur retina, një membranë e ndjeshme ndaj dritës, ndahet nga pjesa e pasme e syrit.
Kur drita kalon nëpër sy, lentet fokusojnë imazhin në retinë. Retina, e cila ndodhet në pjesën e pasme të syrit, e konverton imazhin në sinjale që i dërgon trurit përmes nervit optik. Retina punon me kornenë, thjerrëzat dhe pjesët e tjera të syrit dhe trurit për të prodhuar vizion normal.
Pra, kur retina ndahet nga pjesa e pasme e syrit, kjo shkakton humbje të shikimit që mund të jetë e pjesshme ose totale, në varësi të asaj se sa pjesë e retinës është shkëputur. Kur retina shkëputet, qelizat e saj mund të privohen seriozisht nga oksigjeni.
Shkëputja e retinës është një urgjencë mjekësore. Shkoni menjëherë tek mjeku nëse keni ndonjë ndryshim të papritur të shikimit.
Ekzistojnë tre lloje të shkëputjes së retinës:
- regmatogjene
- tërheqëse
- eksudative
- Ekziston rreziku i humbjes së përhershme të shikimit nëse shkëputja e retinës nuk trajtohet ose nëse trajtimi vonohet.
Simptomat dhe shenjat e shkëputjes së retinës
Nuk ka dhimbje të lidhura me shkëputjen e retinës, por zakonisht ka simptoma përpara se retina të shkëputet. Simptomat primare përfshijnë:
- shikim i turbullt
- humbje e pjesshme e shikimit, e cila e bën të duket sikur një perde është në të gjithë fushën e shikimit, me një efekt hijesh të errëta
- ndezje të papritura drite që shfaqen në njërin ose të dy sytë
- papritmas duke parë shumë trupa lundrues, të cilët janë copa të vogla mbeturinash që shfaqen si njolla të zeza ose vargje që notojnë para syve
Simptomat e shkëputjes së retinës zakonisht shfaqen shpejt. Nëse çështja nuk adresohet menjëherë, atëherë mund të jeni në rrezik për më shumë shkëputje të retinës, gjë që mund të rrisë rrezikun e humbjes së shikimit.
Llojet e shkëputjes së retinës ndryshojnë në bazë të gjendjes së retinës dhe nëse është shkaktuar nga një grisje ose sëmundje.
Kirurgjia dhe trajtimi për shkëputjen e retinës
Në shumicën e rasteve, operacioni është i nevojshëm për të riparuar një retinë të shkëputur. Në raste të tjera të shkëputjeve të vogla ose grisjeve të retinës, një procedurë e thjeshtë mund të bëhet në zyrën e mjekut.
Për çarjet e retinës, operacioni me lazer (fotokoagulimi) dhe ngrirja (kriopeksia) janë opsionet më të zakonshme të trajtimit.
Fotokoagulimi
Nëse keni një vrimë ose çarje në retinë, por retina është ende e ngjitur, mjeku mund të kryejë një procedurë të quajtur fotokoagulim me lazer. Lazeri bëhet rreth vendit të carjes, dhe cikatricet që rezultojnë e ngjitin retinën në pjesën e pasme të syrit.
Kriopeksia
Një alternativë tjetër është kriopeksia, e cila ngrin nga të ftohtit intensiv. Për këtë trajtim, mjeku do të aplikojë një sondë ngrirjeje jashtë syrit në zonën mbi vendin e grisjes së retinës dhe cikatricet që rezultojnë do të ndihmojnë në mbajtjen e retinës në vend.
Nëse një pjesë më e madhe e retinës është shkëputur, zakonisht rekomandohet operacioni për të zhvendosur retinën në vend. Tre operacionet më të zakonshme janë retinopeksia pneumatike, përkulja e sklerës dhe vitrektomia.
Retinopeksia pneumatike
Retinopeksia pneumatike bëhet për të riparuar shkëputjet e vogla dhe ndonjëherë mund të bëhet në zyrën e mjekut. Së pari, mjeku zakonisht do të vendosë një ilaç mpirës në sy, në mënyrë që të mos ndjeni siklet. Hapat e mëtejshëm përfshijnë:
Futja e një gjilpërë të vogël në sy për të nxjerrë një sasi të vogël lëngu.
Injektimi i një sasie të vogël ajri në sy në mënyrë që të formohet një flluskë e vogël në sy.
Pritja që retina të kthehet në vend dhe më pas riparohet çdo vrimë ose çarje me operacion lazer ose ngrirje.
Flluska e ajrit në sy do të zhduket me kalimin e kohës, por ka disa masa paraprake që duhen marrë pas procedurës për t’u siguruar që syri të shërohet plotësisht.
Gjatë rikuperimit, shmangni ushtrimet intensive, fluturimin në aeroplan ose ngritjen e peshave në mënyrë që të mos sforconi trupin. Ju gjithashtu do të keni një ndjekje me mjekun në mënyrë që ata të sigurohen që syri po shërohet siç duhet.
Përkulje sklerale
Përkulja e sklerës mund të bëhet në raste më të rënda të shkëputjes së retinës. Për këtë operacion, mjeku zakonisht do t’ju japë anestezi në mënyrë që të mund të flini gjatë gjithë procedurës. Nga atje:
Një shirit i vogël dhe fleksibël do të vendoset rreth sklerës (pjesa e bardhë e syrit).
Shiriti do të shtyjë butësisht anët e syrit drejt retinës, kështu që do të ribashkohet.
Shiriti do të ngjitet përgjithmonë pas operacionit.
Operacioni me lazer ose ngrirja mund të sigurohet për të riparuar çdo vrimë ose çarje.
Procedura është relativisht e thjeshtë, kështu që ju mund të shkoni në shtëpi në të njëjtën ditë. Sidoqoftë, për shkak të anestezisë, do t’ju duhet dikush që t’ju çojë në shtëpi.
Vitrektomia
Vitrektomia është një operacion i ngjashëm me retinopeksinë pneumatike, por përdoret për çarje më të mëdha dhe zakonisht duhet të kryhet në një qendër kirurgjie ambulatore. Do t’ju jepet anestezi në mënyrë që të mund të flini gjatë procedurës. Hapat e ardhshëm mund të përfshijnë:
- Do të bëhet një prerje e vogël në sklerën e syrit.
- Një mikroskop do të futet për të parë brenda syrit.
- Çdo anomali si indi i mbresë, trupi qelqor (lëngu i ngjashëm me xhel) ose katarakti do të hiqet.
- Retina do të vendoset përsëri në vendin e saj me një flluskë gazi.
- Kirurgjia me lazer ose ngrirja do të bëhet për të riparuar çdo vrimë ose çarje.
Dhimbjet e forta janë jashtëzakonisht të rralla pas procedurës, por mund të përjetoni disa shqetësime. Në disa raste, ju do të jeni në gjendje të shkoni në shtëpi po atë ditë për sa kohë që dikush tjetër mund t’ju çojë në shtëpi. Në raste të tjera, mund t’ju duhet të qëndroni gjatë natës.
Do t’ju duhet të mbani një fashë për sy për disa ditë pas procedurës për t’u siguruar që syri të shërohet plotësisht. Shmangni çdo aktivitet të mundimshëm.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Problemet e zakonshme të shikimit, simptomat dhe trajtimi
Sëmundja e syrit që lidhet me diabetin dhe humbjen e shikimit
