Një atak ose sulm në zemër mund të ndodhë në çdo moshë, por rreziku rritet me rritjen e moshës. Megjithatë, provat shkencore tregojnë se prevalenca e sulmeve në zemër tek të rinjtë është rritur gjatë dekadave të fundit.
Një atak në zemër, i quajtur edhe infarkt i miokardit, ndodh kur rrjedhja e gjakut në zemër kufizohet pjesërisht ose plotësisht. Kur zemra nuk është në gjendje të marrë gjakun dhe oksigjenin që i nevojitet, ajo nuk mund të pompojë siç duhet. Sa më gjatë që zemra të mbetet pa gjak dhe oksigjen të mjaftueshëm, aq më i madh është dëmtimi i muskulit të zemrës.
Sulmet në zemër janë urgjenca mjekësore dhe trajtimi i hershëm është kritik. Nëse mendoni se ju ose dikush tjetër ka simptoma të një ataku në zemër, telefononi menjëherë shërbimin e urgjencës.
A e rrit mosha rrezikun për një atak në zemër?
Me rritjen e moshës, rritet edhe rreziku për një atak në zemër. Kjo shkaktohet pjesërisht nga ndryshimet fizike në sistemin kardiovaskular, dhe në zemrën në veçanti.
Ka disa mënyra se si zemra mund të ndryshojë me kalimin e moshës.
Mund të grumbullohen depozita yndyrore. Me kalimin e kohës, depozitat yndyrore mund të grumbullohen në muret e arterieve. Kjo mund të shkaktojë ngushtim të arterieve koronare që furnizojnë gjak dhe oksigjen në muskujt e zemrës. Kjo njihet si ateroskleroza.
Arteriet mund të ngurtësohen. Me kalimin e moshës, arteriet mund të bëhen më të forta dhe më pak fleksibël. Të kesh arterie më të forta dhe më pak fleksibël mund të rrisë rrezikun e një ataku kardiak, veçanërisht nëse keni depozita yndyrore në arterie.
Muret e zemrës mund të trashen. Muret e zemrës mund të bëhen më të trasha ndërsa plakeni. Ndërsa kjo e bën zemrën pak më të madhe në përgjithësi, mund të ulë volumin e dhomave të brendshme të zemrës . Kjo do të thotë që zemra nuk mund të mbajë aq shumë gjak ose bëhet më e fortë, gjë që mund të shkaktojë probleme me relaksimin e muskujve.
Valvulat mund të punojnë më pak në mënyrë efektive. Zemra ka katër valvula që hapen dhe mbyllen për të mbajtur gjakun të rrjedhë në drejtimin e duhur. Me kalimin e kohës, këto valvola mund të trashen, të ngurtësohen ose të rrjedhin. Kjo e bën më të vështirë për zemrën të kontrollojë rrjedhën e gjakut.
Impulset elektrike mund të ndryshojnë. Impulset elektrike të zemrës mund të ndryshojnë gjithashtu me kalimin e moshës. Kjo mund të çojë në zhvillimin e një aritmie. Një aritmi është një rrahje zemre që është shumë e shpejtë, shumë e ngadaltë ose e parregullt.
Ndjeshmëria ndaj natriumit mund të rritet. Disa njerëz bëhen më të ndjeshëm ndaj natriumit ose kripës, ndërsa rriten. Kjo mund të rrisë presionin e gjakut dhe të rrisë rrezikun e sulmit në zemër.
A mund të kenë atak në zemër të rinjtë?
Sipas një studimi të vitit 2018, sulmet në zemër tek të rinjtë janë në rritje, veçanërisht tek gratë e reja me ngjyrë.
Një rishikim i vitit 2016, sugjeroi se faktori numër një i rrezikut i kontrollueshëm për të rinjtë është pirja e duhanit. Një studim i veçantë i vitit 2018 thotë se abuzimi me substancat është më i madh tek të rinjtë dhe lidhet me një rrezik në rritje të sulmit në zemër.
Megjithatë, pirja e duhanit dhe abuzimi me substancat tek të rinjtë nuk është shkaku i vetëm i sulmeve të hershme në zemër. Ka të ngjarë të jetë një kombinim i shumë faktorëve të ndryshëm, veçanërisht faktorëve të rrezikut që po bëhen më të zakonshëm tek të rinjtë, si p.sh.
- obeziteti
- paradiabetit
- dislipidemia, ose nivele atipike të lipideve ose yndyrave në gjak, të tilla si kolesteroli LDL dhe trigliceridet
- Ekspertët gjithashtu mendojnë se kujdesi mjekësor parandalues dhe ndryshimet në stilin e jetesës nuk po prezantohen mjaft herët. Disa faktorë të stilit të jetesës, si dieta jo e shëndetshme, nivelet e ulëta të aktivitetit fizik dhe përdorimi i duhanit, mund të kenë efekte afatgjata në shëndetin kardiovaskular.
- Studiuesit besojnë se është e rëndësishme të vendosen zgjedhje më të shëndetshme të jetesës në adoleshencë ose në moshë madhore për të ulur rrezikun e një ataku kardiak në vitet e mëvonshme.
- Në disa raste, historia familjare mund të jetë një faktor i fortë rreziku për sulmet në zemër tek të rinjtë.
Cilat janë simptomat e një ataku në zemër?
Megjithëse simptomat e sulmit në zemër mund të ndryshojnë shumë nga një person në tjetrin, disa nga simptomat më të zakonshme përfshijnë:
- dhimbje gjoksi ose një ndjenjë shqetësimi në gjoks
- gulçim ose vështirësi në frymëmarrje
- dhimbje në krah, qafë, shpatull ose nofull
- djersitje
- marramendje
- lodhje
- të përziera
- dhimbje në pjesën e sipërme të shpinës
Ndërsa burrat priren të përjetojnë dhimbje gjoksi që ndihet më e rëndë, gratë shpesh kanë më shumë gjasa të kenë dhimbje gjoksi që ndihet si shtrëngim ose presion në gjoks. Megjithatë, disa gra nuk kanë dhimbje gjoksi kur kanë një atak në zemër.
Një aspekt tjetër që priret të jetë i ndryshëm për meshkujt kundrejt femrave është se simptomat tek meshkujt priren të shfaqen shpejt. Tek gratë, simptomat priren të shfaqen më gradualisht. Lodhja e pazakontë ose ekstreme është shpesh një nga shenjat e para paralajmëruese për gratë dhe mund të fillojë disa ditë para se të ndodhë një atak në zemër.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Po m’plas zemra! Si të shpëtoj nga infarkti”
