BE-ja ka të drejtë të riorganizojë prioritetet e saj të politikës në afat të shkurtër për t’iu përgjigjur luftës së agresionit të Rusisë, por liderët evropianë nuk duhet të mbyllin një sy ndaj kthimit demokratik brenda kufijve tanë në emër të unitetit kundër Rusisë, shkruan Sophie Pornschlegel.
Përgjigja e BE-së ndaj pushtimit rus të Ukrainës ishte çuditërisht e shpejtë dhe e bashkuar – një ndryshim i mirëpritur nga zvarritja e negociatave dhe kompromiset e vakëta për të cilët njihet Brukseli.
Udhëheqësit e BE-së i zhvendosën prioritetet e tyre të politikës drejt sigurisë dhe mbrojtjes, duke mirëpritur refugjatët ukrainas dhe ndihmën humanitare. Shtrirja e regjimit të sanksioneve të vendosura mbetet e paprecedentë.
Disa qeveri – më së shumti në Gjermani dhe Danimarkë – bënë një kthesë 180 gradë në politikat e tyre të mbrojtjes. Madje pati përparim në fushat e politikave në të cilat diskutimet kanë ngecur për vite me radhë.
Me direktivën e mbrojtjes së përkohshme (TPD) BE-ja ndërmori një hap të guximshëm, duke lejuar refugjatët ukrainas të jetojnë dhe punojnë në BE.
Riorganizimi afatshkurtër i prioriteteve të politikave ishte i nevojshëm duke pasur parasysh kërcënimin e paprecedentë me të cilin përballemi tani në kufirin tonë lindor. Megjithatë, shkeljet sistematike të sundimit të ligjit në disa shtete anëtare nuk janë zhdukur papritur sepse Putin vendosi të pushtojë Ukrainën.
Krejt e kundërta: disa qeveri po përfitojnë nga situata.
Këto shkelje sistematike të sundimit të ligjit rrezikojnë të destabilizojnë BE-në përballë kërcënimeve të reja të jashtme. Kjo është arsyeja pse liderët evropianë nuk duhet të vendosin demokracinë dhe të drejtat e njeriut në fund të agjendës së tyre në emër të unitetit.
Vendimmarrësit duhet t’i përmbahen armëve të tyre – të cilat janë, në këtë rast, vlerat e Bashkimit.
Metodat e Putinit nuk janë ekskluzive për Rusinë.
Disa qeveri në BE janë fajtore për zbatimin e të njëjtit ‘libër autokratik’.
Në Hungari, Orbán ka ndryshuar kushtetutën për të siguruar pushtetin e tij dhe për të dobësuar opozitën. Në Maltë dhe Sllovaki, gazetarët janë vrarë për shkak të raportimit të tyre të pavarur në vitet e fundit. Në Poloni, gjyqtarët pezullohen për zbatimin e vendimeve të pavarura dhe të drejtat e grave dhe LGBTQI+ janë të rrezikuara.
Në të gjithë BE-në, kushtet për funksionimin e shoqërisë civile janë përkeqësuar në mënyrë dramatike. Të njëjtat OJQ që janë tani në terren duke ndihmuar refugjatët ukrainas ishin ato që u kriminalizuan për punën e tyre vetëm disa muaj më parë.
Qeveritë autokratike në BE e kanë kuptuar se mund të përdorin kontekstin aktual gjeopolitik në dobi të tyre dhe të instrumentalizojnë luftën në pragun e BE-së për të forcuar pozicionin e tyre.
Teksa miliona refugjatë ukrainas mbërrijnë në Poloni, qeveria ka forcuar pozicionin e saj për të kërkuar mbështetjen financiare të BE-së.
BE-ja nuk duhet të tregojë dobësi në emër të unitetit.
Për momentin, përgjigja e BE-së ndaj shkeljeve të përsëritura të sundimit të ligjit ka qenë mjaft e moderuar – në fund të fundit, Polonia dhe Hungaria kanë të drejtën e vetos në Këshillin Evropian dhe mbeten partnerë thelbësorë për të gjetur kompromise në fusha të tjera politikash – duke përfshirë sanksionet e përbashkëta kundër Rusisë.
Mund të duket gjithashtu sikur kthimi demokratik nuk e ka penguar (ende) BE-në në gjetjen e një përgjigje të bashkuar ndaj luftës së agresionit të Rusisë në Ukrainë.
Por në planin afatgjatë, ky erozion i vazhdueshëm demokratik do të dëmtojë kohezionin e brendshëm të BE-së dhe aftësinë tonë për t’iu përgjigjur kërcënimeve të jashtme.
Tashmë kanë filluar të shfaqen plasaritjet e para. Orbán ka pranuar sanksionet e BE-së kundër Rusisë – ndoshta për shkak të presionit polak – por media shtetërore hungareze vazhdon të përhapë propagandën ruse në vend. Dhe ndërsa Polonia aktualisht është shumë mirëpritëse për refugjatët ukrainas, kjo nuk do të thotë se një skemë e zhvendosjes së refugjatëve në BE do të bëhet e realizueshme shpejt, veçanërisht jo kur refugjatët në fjalë janë myslimanë dhe jo të krishterë dhe nuk kanë lëkurën “e duhur”.
Së fundmi, OJQ-të që aktualisht bëjnë ngritje të rëndë për të mbështetur refugjatët nuk mund të llogarisin se do të jenë në gjendje të vazhdojnë punën e tyre pa pengesa në të ardhmen e afërt.
Mbi të gjitha, BE-ja nuk mund të pretendojë se mbështet demokracinë, sundimin e ligjit dhe të drejtat e njeriut në skenën ndërkombëtare kur pranon me lehtësi metodat e Putinit brenda tij.
Kjo hipokrizi mund të dëmtojë lehtësisht besueshmërinë e saj në skenën ndërkombëtare.
Disa mund të argumentojnë se ne fillimisht duhet t’i përgjigjemi luftës së agresionit të Putinit dhe më pas të merremi me krizën tonë të sundimit të ligjit – pasi të kemi ‘më shumë kohë’. Ky është një gabim: ne nuk duhet të zgjedhim.
Ruajtja e vlerave tona në shtëpi shkon paralelisht me ngritjen kundër tiranëve si Putini.
Kjo është arsyeja pse BE-ja duhet ta shohë qëndrimin ndaj vlerave të saj demokratike si një pjesë integrale të përgjigjes së saj ndaj agresionit të Putinit. Tani është koha për të praktikuar atë që predikojmë.
Sophie Pornschlegel është një Analiste e Politikave në Qendrën e Politikave Evropiane.
Burimi: Euractiv
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“‘Gjeni rubla’ nëse doni naftë, drithëra ose metale nga ne!”
“Dërgoni në Ukrainë sistemin raketor rus!”
“Oligarkët ruse po diskutojnë skenarët për të rrëzuar Putin nga pushteti”
