Presidenti francez Emmanuel Macron dhe politikania e ekstremit të djathtë Marine Le Pen shprehën dy vizione rrënjësisht të kundërta të Evropës të martën: njëri duke mbrojtur me vendosmëri bllokun e 27 kombeve, tjetra duke mbrojtur motot e saj nacionaliste franceze.
Nëse Macron lëkundet në votimin më 24 Prill mes të dyve, e djathta ekstreme mund të jetë në krye të Bashkimit Evropian, një ide e neveritshme për shumicën e liderëve në bllok.
Ekspertët thonë se një fitore për Le Pen do të kishte pasoja të jashtëzakonshme në funksionimin e BE-së.
Jo vetëm që ardhja e saj në pushtet do të dëmtonte vlerat demokratike dhe rregullat tregtare të bllokut, por gjithashtu do të kërcënonte frontin e përbashkët të BE-së dhe sanksionet në përgjigje të luftës së Rusisë në Ukrainë.
Macron foli të martën në Strasburg, selia e parlamentit të BE-së, për rolin e Francës në Evropë. Të gjitha sondazhet tregojnë se ai është favorit, por Le Pen e ka ngushtuar ndjeshëm diferencën në krahasim me kohën kur Macron fitoi me lehtësi pesë vjet më parë.
“Nacionalizmi është luftë”, paralajmëroi Macron para mijëra mbështetësve që mbanin flamujt francezë dhe evropianë.
Në një kohë kur “lufta është rikthyer në kontinentin evropian … përmes Evropës ne do të ndërtojmë paqen,” tha ai. “Evropa është një thesar që ne e ndërtuam me durim, por që do të na lejojë gjithashtu t’i përgjigjemi sfidave të së ardhmes,” shtoi ai.
Tubimi, pranë katedrales së qytetit të shekullit të 12-të, u mbyll nga himnet franceze dhe evropiane.
Franca ka qëndruar gjithmonë në zemër të BE-së – një anëtar themelues që ka partnerizuar me fqinjin dhe rivalin historik Gjermaninë për ta kthyer bllokun në një gjigant ekonomik dhe një ikonë të vlerave perëndimore.
Do të ishte e tmerrshme t’ia dorëzosh atë pozitë të lavdishme një politikani të ekstremit të djathtë.
Por,gjithashtu Franca gjithashtu mban presidencën e rradhës gjashtëmujore të BE-së këtë pranverë. Është një piedestal që pakkush dëshiron t’ia ofrojë Le Penit.
Ajo ka propozuar heqjen e taksave për qindra mallra dhe dëshiron të ulë taksat për karburantin – gjë që do të ishte në kundërshtim me rregullat e tregut të lirë të BE-së dhe përpjekjet për të luftuar ndryshimet klimatike.
Megjithëse Le Pen e ka hequr Frexit nga platforma e saj, armiqësia e saj ndaj BE-së është ende e qartë.
Duke folur për radion France Inter, Le Pen tha të martën se ” shumica e francezëve nuk e duan më Bashkimin Evropian siç është sot”. Ajo akuzoi bllokun se po vepron “në një mënyrë absolutisht antidemokratike”.
Ajo hodhi poshtë akuzat e kritikëve se politikat e saj do të nxisnin daljen nga BE. Në vend të kësaj, ajo tha se BE-ja mund të ndryshohet “nga brenda”.
Macron akuzoi Le Pen se po fliste “marrëzi”.
Jean-Claude Piris, i cili shërbeu si këshilltar ligjor në Këshillin Evropian, tha se një fitore për Le Pen do të kishte efektin e një “tërmeti”.
Piris tha se Le Pen do të kërcënojë gjithashtu unanimitetin e 27 vendeve të bllokut për sanksionet që ata kanë miratuar deri më tani kundër Rusisë për pushtimin e saj në Ukrainë. Ajo mund të parandalojë marrjen e masave të mëtejshme.
Le Pen ka krijuar lidhje të ngushta me Kremlinin gjatë viteve.
Në përpjekjen e saj të mëparshme për t’u bërë presidente franceze në vitin 2017, ajo bëri thirrje për lidhje të forta sigurie me Moskën për të luftuar së bashku grupet radikale islamike. Ajo gjithashtu u zotua të njohë Krimenë – gadishullin e Rusisë të aneksuar nga Ukraina në 2014 – si pjesë e Rusisë.
Le Pen pranoi se pushtimi i Rusisë në Ukrainë ka ndryshuar “pjesërisht” pikëpamjet e saj për presidentin rus Vladimir Putin, duke thënë se ai ishte “i gabuar” dhe duke shprehur mbështetjen e saj për popullin ukrainas dhe refugjatët.
Një raport nga Qendra për Reformën Evropiane theksoi se si Le Pen mund të shkonte në të njëjtën rrugë si kryeministri hungarez Viktor Orban dhe homologu i tij polak Mateusz Morawiecki në ngritjen e postblloqeve për Brukselin kudo që të mundet për të ngadalësuar më tej vendimmarrjen e BE-së.
“Dallimi është se Franca … është e domosdoshme për BE,” theksoi raporti, duke thënë se pasojat do të ishin “kaos politik”.
Macron bëri një paralele të ngjashme me Hungarinë, duke paralajmëruar se e djathta ekstreme Le Pen do të bënte të njëjtën gjë që ai tha se po ndodh në Budapest: “metodikisht, duke reduktuar dhe përkeqësuar gradualisht të drejtat”.
Ekspertët e CER besojnë gjithashtu se politikat e Le Pen do të bien ndesh me qëllimet klimatike të bllokut.
Për më tepër, lidhja tradicionale franceze-gjermane do të minohej, me kancelarin socialist gjerman Olaf Scholz me shumë pak gjasa për të arritur ndonjë kompromis me Le Pen.
Ministri i Jashtëm i Luksemburgut, Jean Asselborn, tha se Le Pen si presidente franceze “do të na vendoste në një rrugë krejtësisht të ndryshme në Bashkimin Evropian”.
“Francezët duhet ta parandalojnë këtë,” tha ai.
Burimi: Associated Press
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Analiza/ Një vështrim ndryshe për Presidentin Macron
Arsyet “franceze” të një gabimi gjeostrategjik evropian
