Kanceri i gjirit është kanceri më i zakonshëm i diagnostikuar tek gratë. Sipas hulumtimit të vitit 2021, ai përbën 1 në 10 diagnoza të reja të kancerit çdo vit. Zbulimi i hershëm i kancerit të gjirit është çelësi për të pasur rezultatin më të mirë të trajtimit dhe njohja e faktorëve të rrezikut e bën zbulimin shumë më të lehtë.
Hulumtimet na tregojnë se mund të ketë një lidhje midis të pasurit të nishaneve në lëkurë dhe zhvillimit të kancerit të gjirit.
Nishanet e zakonshme, të njohura edhe si nevi, mund të jenë të pranishëm në lëkurë që nga koha kur keni lindur. Ato gjithashtu mund të shfaqen për shkak të ekspozimit në diell, si pjesë e natyrshme e plakjes, apo edhe pa asnjë arsye. Të kesh nishane nuk do të thotë se do të zhvillosh kancer të gjirit, edhe nëse ke shumë.
Si e rrisin nishanet rrezikun e kancerit të gjirit?
Një studim i vitit 2014 sugjeron se gratë me më shumë nishane mund të jenë në një rrezik më të lartë të zhvillimit të kancerit të gjirit para menopauzës. Studiuesit analizuan të dhënat e 89,902 grave në Francë. Nga ky numër, 5,956 u zhvilluan me kancer gjiri.
Studimi zbuloi se gratë me “shumë” nevi kishin më shumë gjasa të kishin një histori familjare të kancerit të gjirit. Ato gjithashtu kishin më shumë gjasa të zhvillonin këtë gjendje.
Në një studim tjetër të vitit 2014 me gjetje të ngjashme, studiuesit analizuan të dhëna shëndetësore 24 vjeçare nga 74,523 infermiere femra. Gjatë atyre viteve, 5483 prej tyre zhvilluan kancer invaziv të gjirit.
Infermieret pa nishane kishin më pak gjasa të diagnostikoheshin me kancer gjiri sesa ato që kishin disa nevi. Infermierët në studim që kishin 15 ose më shumë nevi kishin 3 për qind më shumë gjasa të zhvillonin kancer gjiri.
Hulumtuesit nga të dy studimet teorizuan se hormonet mund të luajnë një rol në numrin e nishaneve që zhvilloni gjatë jetës. Nivelet e hormonit estrogjen mund të lidhen si me zhvillimin e kancerit të gjirit ashtu edhe me një numër më të madh nishanesh. Deri më tani, nevojiten më shumë studime për të kuptuar mënyrën sesi estrogjeni funksionon (ose jo) për të lidhur këto dy gjëra.
Si duken nishanet ose nevi i zakonshëm?
Nishanet e zakonshme janë rritje të vogla në lëkurë. Zakonisht janë më të errët se ngjyra natyrale e lëkurës. Nevi formohet kur qelizat e pigmentit në lëkurë rriten në grupe.
Shumica e të rriturve kanë midis 10 dhe 40 nishane. Ato priren të shfaqen në zonat që janë të ekspozuara ndaj diellit, si fytyra, duart, shpatullat dhe qafa. Kur keni 50 ose më shumë nishane, mund të jeni në një rrezik më të lartë të melanomave (kancerit të lëkurës) si dhe të llojeve të tjera të kancerit.
Nëse keni një numër të madh nishanesh, a duhet të kontrolloheni më shpesh?
Të kesh një numër të madh nishanesh nuk është aktualisht një tregues se duhet të kontrollohesh më shpesh për kancerin e gjirit. Megjithatë, mund të jetë një ide e mirë që të kontrolloheni më shpesh për melanoma.
Të kesh 50 ose më shumë nishane të zakonshme është një tregues se jeni në një rrezik më të lartë të kancerit të lëkurës. Nëse keni një numër të madh nishanesh, por nuk keni ndonjë faktor tjetër rreziku, ju ende konsideroheni në rrezik mesatar të zhvillimit të kancerit të gjirit.
Sipas udhëzimeve aktuale të shqyrtimit të kancerit të gjirit nga Shoqata Amerikane e Kancerit:
Gratë e moshës 40 deri në 44 vjeç kanë mundësinë të fillojnë të bëjnë mamografi çdo vit dhe mund të kryejnë një vetëkontroll çdo muaj.
Gratë e moshës 45 deri në 54 vjeç duhet të bëjnë mamografi çdo vit nëse janë në rrezik mesatar.
Gratë që janë 55 vjeç e lart mund të kalojnë në një mamografi çdo 2 vjet nëse konsiderohen ende me rrezik të ulët në atë pikë.
Tani për tani, numërimi i nishaneve nuk do t’ju japë domosdoshmërisht një pamje të qartë të rrezikut të kancerit të gjirit. Dhe vlerësimi i nishaneve nuk është një mënyrë më e mirë për vlerësimin e rrezikut sesa metodat e tjera të provuara që kemi tashmë, të tilla si analizimi i historisë familjare dhe kontrollimi për shënues të caktuar gjenetikë.
Nëse jeni të shqetësuar për rrezikun e kancerit të gjirit, bisedoni me një mjek. Ata mund të përcaktojnë nivelin e rrezikut dhe të ofrojnë rekomandime të individualizuara të shqyrtimit.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A duhet të shqetësoheni për një nishan që duket si “plagë”?
Cilat janë simptomat e pazakonta të kancerit të lëkurës?
