Për shkak se ne kemi hyrë në një periudhë të re konflikti gjeopolitik, proteksionizmi dhe rajonalizmi, njeriu pyet veten nëse bota kozmopolite dhe e globalizuar e Davosit është zhdukur përgjithmonë.
Duke u rikthyer pas një pauze dyvjeçare të pandemisë, takimi i Forumit Ekonomik Botëror të këtij viti në Alpet zvicerane ishte një hije e vetvetes së tij të mëparshme.
Në dekadat e mëparshme, ngjarja pritej me optimizëm.
U nënshkruan marrëveshje të reja paqeje, tregjet në zhvillim po ecnin drejt prosperitetit dhe demokracia po ashtu. Siç shprehet kolumnisti i New York Times, Thomas L. Friedman, bota dukej gjithnjë e më “e sheshtë”, me zhdukjen e të gjitha pengesave të vjetra për ndërlidhjen ndërkombëtare.
Pakkush besonte vërtet se një parajsë tokësore ishte afër, ose se historia kishte përfunduar vërtet. Por nuk mund të mohohej se gjërat ishin në rregull dhe se Davos ishte vendi ku duhej të shkohej për t’i bërë homazhe shpirtit të kohës.
Këtë vit, moti ishte gri dhe me shi, dhe flitej për luftë, sanksione, inflacion dhe mungesë furnizimi.
Drejtoresha menaxhuese e Fondit Monetar Ndërkombëtar, Kristalina Georgieva, u përpoq të siguronte të gjithë se ajo nuk pret një recesion ekonomik. Por depresioni ishte tema dominuese në shumicën e diskutimeve formale dhe joformale.
Pesimizmi sigurisht duket i justifikuar.
Pa fund të luftës së Rusisë kundër Ukrainës, çdo angazhim me ekonominë ruse ose Kremlinin do të mbetet jashtë kufijve për pjesën më të madhe të botës – dhe sigurisht Perëndimin – për të ardhmen e parashikueshme. Trajektorja e Kinës, ndërkohë, është bërë gjithnjë e më e pasigurt. Mendimi im është se udhëheqja e vendit po ndihet mjaft e shqetësuar për angazhimin e fundit të Presidentit Xi Jinping për një miqësi “pa kufij” me Rusinë, për të mos përmendur strategjinë e tij “zero-COVID”, e cila ka mbyllur Shangain – qendrën e dinamizmit të Kinës – dhe përkeqësoi problemet ekonomike në rritje të vendit.
Por nuk është gjithçka fatkeqësi dhe errësirë.
Lufta kundër COVID-19 ka qenë një triumf për shkencën dhe në fund të fundit për idenë e një ekonomie të hapur globale. Po, pabarazitë në shpërndarjen e vaksinave, trajtimeve dhe testeve do të lënë një njollë në reagimin e komunitetit ndërkombëtar; por vala fillestare e kufizimeve tregtare dhe nacionalizmit të vaksinave i ka hapur rrugën më shumë bashkëpunimi.
Dy vitet e fundit kanë nënvizuar vlerën e bashkëpunimit shkencor global, tregjeve të hapura dhe zinxhirëve të furnizimit që funksionojnë mirë.
Pandemia ofron mësime të rëndësishme për menaxhimin e sfidave të ardhshme, veçanërisht ndryshimet klimatike. Teksa zhvillimet e fundit kanë injektuar njëfarë pesimizmi në debatin për klimën, mund të ketë ende diçka të mirë. Rritja e shpejtë e çmimeve të naftës dhe gazit po krijon stimuj të fuqishëm për të përshpejtuar kalimin drejt burimeve të rinovueshme dhe alternative të energjisë. Nëse shkenca do të mund të ofronte vaksina, ajo gjithashtu duhet të jetë në gjendje të përballojë sfidën e klimës. Tashmë, ka një ndërgjegjësim në rritje se problemi kërkon vëmendje urgjente.
Dixhitalizimi ka bërë gjithashtu përparime të rëndësishme gjatë pandemisë.
Bllokimi gjithëpërfshirës i dha të gjithëve një kurs përplasjeje në mjetet dixhitale. Teknologjitë dhe proceset e miratuara gjatë pandemisë do të transformojnë shumë sektorë ekonomikë për vitet në vijim. Në nivel global, flukset e të dhënave ndërkufitare po lulëzojnë dhe vazhdojnë të rriten çdo vit me shifra dyshifrore.
Edhe duke vëzhguar peizazhin e zymtë politik, mund të gjesh herë pas here ”pika të ndritshme”.
Për shembull, aplikimet e Finlandës dhe Suedisë për anëtarësim në NATO kanë ripërtërirë besueshmërinë dhe rëndësinë e aleancës dhe kanë forcuar marrëdhëniet transatlantike. Dhe Bashkimi Evropian, pasi i ka tejkaluar pritshmëritë e veta në mbështetjen për Ukrainën, tani po shfaqet si një shtyllë kritike në rendin evropian të sigurisë.
Ndërsa sfidat e mëdha janë përpara, BE-ja tani ka një themel të fortë mbi të cilin mund të ndërtohet.
Më gjerësisht, Perëndimi demokratik ka rifituar një pjesë të fuqisë dhe qartësisë morale të humbur në kundërshtimin e tij të fortë dhe të bashkuar ndaj Rusisë. Me Rusinë që vazhdon të kryejë krimin ndërkombëtar të agresionit (si dhe mizoritë e shumta), mbështetja e saj në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara është zvogëluar në vetëm një pjesë të vogël të regjimeve të jashtëligjshme.
Duke parë përpara, çështja kritike ndërkombëtare do të jetë se si të ruhet bashkëpunimi global për sfidat globale.
Rusia do të jetë jashtë skenës, por Kina do të mbetet një lojtar kyç krahas vendeve gjithnjë e më të rëndësishme si India. Mbetet për t’u parë se çfarë do të dalë nga rrënojat e G20 këtë vit.
Krijimi i një grupimi të ri me një anëtarësim më të përshtatshëm nuk do të ishte rezultati më i keq.
Ditët e vjetra të lavdisë së Davosit sigurisht që kanë ikur.
Larg nga të qenit e sheshtë, bota është me llogore dhe barriera të reja. Por nuk është gjithçka e keqe.
Depresioni i tanishëm (psikologjik) mund të jetë po aq i pajustifikuar sa i mëparshmi.
Ne duhet të përqendrohemi në të qenit realist dhe me sy të qartë për sfidat globale në rritje me të cilat përballemi. Nëse arrijmë ta bëjmë këtë, ne ende mund t’i mposhtim ata.
Carl Bildt është një ish-kryeministër dhe ministër i jashtëm i Suedisë.
Burimi: Project Syndicate
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Forumi Ekonomik Botëror feston 50 vjetorin
Davos: Një shembull i qartë se globalizmi nuk e shpëton botën!
