Bota po përballet me sfida masive të përbashkëta që kërkojnë zgjidhje bashkëpunuese. Pandemia e Covid-19 ende nuk ka përfunduar dhe puna për të parandaluar një pandemi tjetër sapo ka filluar. Rritja e barrës së borxhit po rrezikon perspektivat ekonomike të vendeve me të ardhura më të ulëta dhe mirëqenien e njerëzve të tyre. Rritja e çmimeve të ushqimeve dhe ndërprerja e dërgesave të drithërave që nga pushtimi rus i Ukrainës kanë rritur rrezikun e urisë në shumë pjesë të botës. Dhe, mbi të gjitha, qeveritë dhe bizneset duhet urgjentisht të konvertojnë angazhimet e tyre zero neto në reduktime të matshme në emetimet e gazrave serrë.
Këto janë probleme të frikshme. Por problemi më i madh nga të gjithë është se rritja e tensioneve gjeopolitike dhe lufta tani kanë penguar mekanizmin kryesor, forumin e liderëve të G20, për organizimin e përgjigjeve globale ndaj tyre. Kur afrohen përplasjet strategjike për sigurinë kombëtare dhe përparësinë ekonomike dhe teknologjike, bashkëpunimi efektiv ndërkombëtar bëhet pothuajse i pamundur dhe kjo rrit rreziqet për të gjithë ne.
G20 u krijua nga Presidenti i SHBA-së Xhorxh W. Bush (duke u bazuar në një samit të rregullt ekzistues për ministrat e financave dhe bankierët qendrorë) për të adresuar krizën financiare globale të vitit 2008. Në 2008 dhe 2009, liderët botërorë u mblodhën dhe premtuan më shumë se 1 trilion dollarë për të stabilizuar ekonominë globale, për të qetësuar tregjet dhe për të përforcuar financiarisht Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën Botërore.
Në atë kohë, organizata e re konsiderohej vendi më i aftë, gjithëpërfshirës dhe dinamik në botë për veprime të përbashkëta dhe koordinim të politikave. Ajo u tregua mjaft efektive në vitet e para, duke mbikëqyrur bashkëpunimin për çështje që variojnë nga stabiliteti financiar dhe rreziku deri te rritja gjithëpërfshirëse dhe ndryshimet klimatike. Por me lojtarët kryesorë që tani e bllokojnë atë nga funksionimi efektiv, G20 nuk mund të ofrojë të njëjtat të mira publike sot.
Procesi i G20 u dëmtua fillimisht nga aneksimi i Krimesë nga Rusia në vitin 2014, i cili në mënyrë efektive e ktheu grupin në “G19+1”. Dhe megjithëse një marrëveshje SHBA-Kinë për ndryshimin e klimës në vitin 2016 e riforcoi grupin, Presidenti i SHBA Donald Trump e minoi atë përsëri duke refuzuar të nënshkruajë komunikata të përbashkëta dhe duke hedhur poshtë angazhimet e SHBA ndaj rendit ndërkombëtar të bazuar në rregulla.
Tani që Rusia po zhvillon një luftë agresioni në shkallë të plotë kundër Ukrainës, samiti i G20 në nëntor është pothuajse i sigurt se do të jetë një dështim. Indonezia, e cila aktualisht mban presidencën e rradhës, thjesht nuk mund të pritet që të arbitrojë mes superfuqive të zemëruara që përplasen. Kina i ka rezistuar thirrjeve për të përjashtuar Rusinë nga G20 si një ndëshkim për luftën në Ukrainë. Takimi paralel i ministrave të financave të G20 është gjithashtu në telashe; në mbledhjen e fundit, në prill, Sekretarja e Thesarit e SHBA-së, Janet Yellen dhe shumë të tjerë u larguan kur foli përfaqësuesi i Rusisë.
Paraliza e G20 është një lajm i keq për diplomacinë gjithëpërfshirëse dhe shumë përpjekje të nevojshme reformuese. Tensionet gjeopolitike, lufta dhe shqetësimet e reja të sigurisë kombëtare nënkuptojnë se koordinimi shumëpalësh i globalizimit që u shfaq në vitet 2000 tani është në mbështetje të jetës. Vetëm kur lufta në Ukrainë të ketë përfunduar, urat diplomatike dhe zinxhirët e furnizimit mund të fillojnë të rindërtohen. Dhe edhe atëherë, shanset për një afrim të papritur midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës – e lëre më mes SHBA-së dhe Rusisë – janë jashtëzakonisht të ulëta.
Duke ndjekur shumë nga të njëjtat qëllime të vendosura nga Trump, administrata e Presidentit të SHBA Joe Biden është zotuar për një politikë të vijës së ashpër ndaj Kinës për tregtinë, teknologjinë dhe çështje të tjera. Duke hequr dorë nga “paqartësia strategjike” në lidhje me mbrojtjen e Tajvanit, Biden ka shkuar edhe më tej se Trump për këtë çështje.
Ky qëndrim diplomatik jopremtues është i keq për përpjekjet e koordinuara globale, veçanërisht për të trajtuar ndryshimet klimatike. Gara për të udhëhequr në industritë e gjelbra do të bëhet pjesë e rivalitetit me shumën zero SHBA-Kinë. Kinezët tashmë e shohin atë në këtë mënyrë dhe po gjelbërojnë shpejt. Ato synojnë të rrisin prodhimin e energjisë së rinovueshme nga 29% e konsumit në 2020 në 33% në 2025. Plani i autoriteteve 450 gigavat për energjitë e rinovueshme të shkretëtirës Gobi – dyfishi i madhësisë së të gjithë kapaciteteve të rinovueshme të instaluara në SHBA – është në objektiv për t’u përfunduar deri në 2030. Avantazhi i Kinës në mineralet e tokës së rrallë që janë thelbësore për bateritë dhe teknologjitë e tjera të gjelbra po shkakton gjithashtu shqetësime amerikane pasi shtrëngon furnizimin.
Administrata Biden gjithashtu sheh investimet kombëtare në teknologjinë e gjelbër përmes një lente gjeopolitike. Ndërsa Kongresi Amerikan nuk ka miratuar legjislacionin kuptimplotë për klimën, administrata ka thirrur Aktin e Prodhimit të Mbrojtjes për të nxitur më shumë prodhimin vendas të burimeve të rinovueshme. Gara është në vazhdim dhe tensionet tregtare do të rriten ndërsa SHBA dhe Kina kërkojnë të sigurojnë dhe ruajnë një avantazh ndaj tjetrës.
Sigurisht, kjo konkurrencë mund të ketë efekte pozitive për planetin, pasi çdo superfuqi përdor politika të ndryshme neto zero (të themi, për automjetet elektrike, infrastrukturën ose koston e karbonit) për qëllimet e tyre të gjelbërta kombëtare. Por përfitimet nuk kanë gjasa të tejkalojnë kostot që lidhen me rritjen e tensioneve gjeopolitike dhe dobësimin e objektivave të përbashkëta globale të klimës dhe zbatimin e qëndrueshëm dhe të koordinuar të politikave. Historia sugjeron se këto synime urgjente do të shuhen ndërsa fuqitë udhëheqëse do të luftojnë për avantazhe gjeopolitike afatshkurtra dhe afatmesme. Rënia e G20 është njëkohësisht një pararojë dhe një shkak i trazirave globale që pret.
*William R. Rhodes, një ish-kryetar dhe CEO i Citibank, është President i William R. Rhodes Global Advisors, LLC dhe autor i Banker to the World: Leadership Lessons From The Front Lines Of Global Finance (McGraw Hill, 2010).
*Stuart P.M. Mackintosh është Drejtor Ekzekutiv i Grupit të Tridhjetë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Project Syndicate
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Ekonomia globale do të tkurret me 3%”
“Kombet e pasura bëjnë mirë që planet e rimëkëmbjes…”
“Ne mund të bëjmë përparim në varfërinë globale”
