Në një epokë të tillë, ndoshta nuk është për t’u habitur që disa analistë po shprehin dyshime për efektivitetin e sanksioneve perëndimore të vendosura ndaj Rusisë që kur ajo filloi pushtimin e saj më 24 shkurt.
Ata citojnë forcimin e supozuar të rublës dhe rikuperimin në vëllimin e eksporteve të naftës së papërpunuar ruse pas një rënie fillestare për shkak të sanksioneve. Fuqia e rublës ka të bëjë më pak me besimin në monedhë sesa me vendosjen nga njëra anë, e kontrolleve të këmbimit dhe nga ana tjetër, një rënie të shpejtë të importeve të mallrave dhe shërbimeve për shkak të sanksioneve.
Qytetarët rusë janë të kufizuar në blerjet e tyre në valutë të huaj, eksportuesve rusë u kërkohet të konvertojnë 50 për qind të fitimeve të këmbimit valutor në rubla dhe investitorët e huaj nuk lejohen të riatdhesojn dividentët.
Për rrjedhojë, llogaria rrjedhëse e Rusisë gëzon një suficit dhe rezerva të Bankës Qendrore (ato që nuk janë ngrirë jashtë vendit nga sanksionet) po mbahen të qëndrueshme, duke lehtësuar presionin në rënie mbi rublën. Megjithatë, kjo vjen në kurriz të niveleve të reduktuara të konsumit privat dhe kufizimeve të rënda në importin e inputeve industriale thelbësore për aktivitetin normal ekonomik.
Eksportet e naftës ruse në tregjet tradicionale në Europën Perëndimore kanë shënuar rënie pasi vendet kanë ndaluar anijet me flamur rus nga portet e tyre dhe punonjësit e porteve në disa vende kanë refuzuar të shkarkojnë anije të tjera që transportonin naftë ruse dhe produkte të rafinuara.
Kompanitë e mëdha ndërkombëtare të naftës dhe firmat tregtare i janë shmangur naftës së papërpunuar ruse për shkak të reputacionit dhe shumë operatorë cisternash po shmangin transportin e naftës së papërpunuar ruse ose produkteve të rafinuara nga frika se mund t’i shkarkojnë ato.
Ndërsa është e vërtetë që eksportet ruse të naftës janë rimëkëmbur që nga ditët fillestare të pushtimit, kjo është për shkak të zbritjeve të konsiderueshme nga diferenca normale midis naftës së papërpunuar ruse dhe çmimeve standarde kryesore ndërkombëtare të naftës.
Rritja e çmimeve globale të naftës i ka kompensuar disi këto zbritje dhe transferimet klandestine të naftës nga deti i kanë mundësuar Rusisë të shmangë pjesërisht sanksionet. Megjithatë, boshllëqet në tregtinë e mbetur me Bashkimin Europian do të ashpërsohen në dhjetor, kur një ndalim total i importeve të naftës ruse në det do të hyjë në fuqi dhe Gjermania të ndërpresë importet ruse të naftës nëpërmjet tubacioneve.
Pastaj vetëm Hungaria dhe Sllovakia do të importojnë sasi më të vogla të naftës ruse përmes tubacioneve derisa të sigurohen burimet alternative. Eksportet ruse të naftës më pas do të reduktohen edhe më shumë. Eksportet e gazit natyror nuk janë ende subjekt i sanksioneve, por Rusia duket se ka vendosur sanksione ndaj vetes duke reduktuar ndjeshëm dërgesat e Gazprom për klientët e tij kryesorë në BE si ndëshkim për “veprimet jomiqësore” të këtyre vendeve.
Një armatim i tillë i eksporteve të energjisë shfajëson ata që kundërshtuan varësinë në rritje të Europës nga energjia ruse dhe ofron një stimul të fuqishëm për importimin e gazit natyror të lëngshëm (LNG) nga burime të ndryshme.
Pasi ka shkatërruar në mënyrë efektive kërkesën europiane për gazin e saj natyror, Kina do të mbetet blerësi blerës kryesor i Rusisë. Rusia do të detyrohet të investojë në tubacione shtesë dhe do të ketë pak mundësi negocimi ndërsa negocion kontrata afatgjata me kinezët.
Për sa i përket eksporteve ruse të LNG-së, zgjerimet e planifikuara në kapacitetin rus të eksportit të LNG-së janë ndalur për shkak të sanksioneve për sigurimin e pajisjeve perëndimore, për të cilat aktualisht nuk ka zëvendësues.
Në tërësi, kjo përbën një katastrofë të afërt për sektorin energjetik rus. Prodhimi i naftës tashmë ka rënë me afërsisht 10 për qind dhe pritet të reduktohet edhe më tej. Meqenëse kapaciteti i magazinimit do të mbushet përfundimisht, puset e naftës do të duhet të mbyllen, me probabilitetin që shumë prej atyre nuk do të jenë në gjendje të rifillojnë prodhimin nëse Rusia do të rikthehet ndonjëherë në tregjet globale.
Me eksportet e naftës dhe gazit që përbëjnë historikisht afërsisht gjysmën e të ardhurave nga këmbimi valutor dhe gati gjysmën e të ardhurave të përgjithshme të qeverisë, kjo paraqet një rënie masive ekonomike.
Duke iu kthyer industrive prodhuese ruse, sanksionet që ndalojnë eksportin e një game të gjerë të inputeve industriale, veçanërisht të gjysmëpërçuesve, kanë dëmtuar prodhimin e fabrikës. Për shembull, prodhimi i automobilave është ulur me gati 85 për qind gjatë vitit të kaluar. Ato makina që po ndërtohen u mungojnë sistemet e frenimit kundër bllokimit, airbag-ët dhe sistemet ndihmëse naviguese në bord.
Prodhuesit rusë të aeronautikës po përballen me probleme edhe më të mëdha pasi agjencitë perëndimore të aviacionit ndalojnë lëshimin e certifikatave të vlefshmërisë ajrore për avionët rusë. Vetëm në Moskë, 200,000 punonjës të kompanive të huaja janë pushuar nga puna.
Sa i përket konsumatorit rus, ndikimi i sanksioneve është i pamundur të injorohet. Shumë produkte perëndimore me të cilat rusët janë mësuar gjatë tre dekadave të fundit nuk janë më të disponueshme. Markat ikonike që dikur paralajmëronin integrimin e Rusisë me ekonominë globale janë zhdukur nga rrugët kryesore të qyteteve ruse.
Sigurisht, mund të gjenden zëvendësues, por rrallë të së njëjtës cilësi. Nga makinat te kompjuterët, nga Big Mac-ët te filmat e suksesshëm, opsionet janë shumë të kufizuara.
Nuk duhet të presim që ekonomia ruse të shkatërrohet për shkak të sanksioneve. Edhe pse efektet e sanksioneve po rriten, ekonomia ruse do të vazhdojë të pësojë goditje në një shkallë dukshëm më të ulët të produktivitetit dhe efikasitetit. Megjithatë, sanksionet gradualisht do të degradojnë aftësinë e Rusisë për të luftuar fqinjët e saj pasi prodhimi i pajisjeve ushtarake dhe të ardhurat e qeverisë po shënojnë rënie.
Pyetja kryesore është nëse ndikimi i sanksioneve mbi popullsinë ruse do të ndihmojë në rritjen e zhgënjimit të publikut me udhëheqjen e vendit të tyre për fillimin e një lufte të panevojshme dhe pa një justifikim të besueshëm.
Burimi: The Hill
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Rusia i ka përballuar sanksionet më mirë se Evropa”
“Këto ditë edhe rusofilët serbë kanë marrë një mësim…”
“Nuk e kuptoj se si dikush mund të jetë mbështetës i Rusisë”
