Monedha më e rëndësishme në botë është duke përjetuar një sukses. Dollari është rritur me rreth 20% gjatë vitit të kaluar kundrejt një shporte valutash globale dhe është në nivelin më të lartë në 20 vite.
Një euro vlen më pak se një dollar dhe pretenduesit e tjerë për fronin e dollarit si valutë rezervë botërore, si jeni, juani apo edhe kripto, kanë shënuar rënie.
Edhe pse Amerika ka përdorur fuqinë e saj financiare për të dëmtuar Rusinë, të tjerët kanë nxituar drejt sistemit financiar të bazuar në dollarë si një strehë e sigurt. Kjo forcë ciklike e dollarit dominon peizazhin financiar global.
Rritja e dollarit reflekton disa ndryshime. Edhe pse Europa dhe Kina po përballen me një rënie, ekonomia e Amerikës po rezulton jashtëzakonisht elastike, me rritjen e vendeve të punës dhe fitimet ende të forta.
Inflacioni është i lartë dhe Rezerva Federale po i rrit normat më shpejt dhe më lart se bankat e tjera të mëdha qendrore. Krizat energjetike janë goditje të kushteve të tregtisë që favorizojnë eksportuesit e energjisë dhe ndëshkojnë monedhat e importuesve
Falë revolucionit të argjilës, Amerika u bë një eksportues neto i energjisë në vitin 2019 për herë të parë që nga viti 1952.
Asnjë nga këto dinamika nuk duket se do të shënoi rënie, të paktën jo së shpejti.
Për Amerikën një dollar i fortë ka disa avantazhe. Ai do të ndihmojë në uljen e inflacionit, edhe nëse mund të paraqesë disa probleme afatgjatë. Megjithatë, për pjesën më të madhe të botës, ky është një lajm i keq.
Ndërsa Fed rrit normat, financat e tregjeve në zhvillim po shtrëngohen. Deri më tani, ekonomitë e mëdha si India kanë qenë të qëndrueshme, por vendet më të vogla me borxhe të rënda, si Sri Lanka dhe Pakistani, po përjetojnë probleme të mëdha.
Qëndrueshmëria e këtij sistemi global të bazuar në dollarë, pavarësisht nga pakënaqësitë që ai ngjall, është dëshmi e fuqisë së qëndrueshme të Amerikës, raporton abcnews.al.
Ka kaluar periudha të vështira në 15 vitet e fundit, me një krizë financiare, një pandemi që ka dëmtuar ekonominë, një deficit fiskal në rritje dhe një krizë kushtetuese në vitin 2021.
Megjithatë, edhe pse dollari ka shënuar rritje, dy zhvillime teknologjike kanë marrë vëmendje të madhe.
Së pari, sistemet e reja të monedhave dixhitale dhe pagesave të drejtuara nga shteti, më në fund, po fitojnë vëmendje.
260 milionë persona përdorim monedhën juan të Kinës dhe teknologjia mund të lejojë Kinën të drejtojë rrjetin e saj global të pagesave duke ruajtur kontrollet e kapitalit, të cilat vendi i konsideron të nevojshme për të ruajtur stabilitetin.
Diku tjetër, sistemet e pagesave shtetërore po shfaqin efekte të fuqishme të rrjetit. Sistemi upi i Indisë është i gjerë dhe sistemi i pagesave i Brazilit, Pix, është përdorur nga 126 milionë njerëz.
Sot këto rrjete pagesash janë vendase; nesër ata mund të lehtësojnë transaksionet ndërkufitare si alternativa ndaj sistemit të bazuar në dollarë.
Së dyti, nëse shikoni përtej mashtrimeve dhe flluskave të kriptovalutave, teknologjitë e financave të decentralizuara vazhdojnë të përmirësohen.
Zhvilluesit po përmirësojnë monedhën “Ethereum”, mbi të cilin bazohen shumica e aplikacioneve DeFi. Më 15 shtator do të kalojë në një mekanizëm të ri për marrjen e vendimeve kolektive.
Kjo mund të hapë rrugën që Ethereum të bëhet më efikas në trajtimin e vëllimeve të larta të transaksioneve dhe një rival më i besueshëm global ndaj financave tradicionale. Në shekullin e 20-të, dollari eklipsoi sterlinën si monedhë rezervë botërore, për t’u përdorur gjerësisht si një njësi llogarie, depo vlere dhe mjet pagese, raporton abcnews.al.
Ndryshimi mund të mos jetë aq i qartë, pasi teknologjitë e reja po bëjnë të mundur ndarjen e disa funksioneve të monedhës rezervë duke i lejuar vendet të krijojnë autonomi në pagesa, për shembull pa kundërshtuar rolin e dollarit në fusha të tjera.
Statusi i monedhës rezervë të dollarit nuk po ndryshon ende. Por teknologjia do të ndryshojë atë që do të thotë të jesh një monedhë rezervë.
/abcnews.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Rikthehen” dollari dhe paundi, leku “fundos” euron
