Shumë të rritur dhe fëmijë marrin një ose më shumë vitamina ose suplemente të tjera dietike. Përveç vitaminave, suplementet dietike mund të përmbajnë minerale, barishte ose lëndë të tjera botanike, aminoacide, enzima dhe shumë përbërës të tjerë. Suplementet dietike vijnë në forma të ndryshme, duke përfshirë tableta, kapsula, çamçakëz dhe pluhur, si dhe pije energjike. Suplementet e njohura përfshijnë vitaminat D dhe B12; minerale si kalciumi dhe hekuri; barishte si echinacea dhe hudhra; dhe produkte si glukozamina, probiotikët dhe vajrat e peshkut.
Produktet e shitura si suplemente dietike vijnë me një etiketë të Fakteve të Suplementit që liston përbërësit aktivë, sasinë për racion (dozë), si dhe përbërës të tjerë, si mbushës, lidhës dhe aromatizues. Prodhuesi sugjeron madhësinë e shërbimit, por mjeku mund të vendosë se një sasi tjetër është më e përshtatshme për ju.
Efektiviteti
Disa suplemente dietike mund t’ju ndihmojnë të merrni sasi të mjaftueshme të lëndëve ushqyese thelbësore nëse nuk hani një shumëllojshmëri ushqimesh me vlera ushqyese. Megjithatë, suplementet nuk mund të zënë vendin e shumëllojshmërisë së ushqimeve që janë të rëndësishme për një dietë të shëndetshme.
Disa suplemente dietike mund të përmirësojnë shëndetin e përgjithshëm dhe të ndihmojnë në menaxhimin e disa kushteve shëndetësore. Për shembull:
Kalciumi dhe vitamina D ndihmojnë në mbajtjen e kockave të forta dhe reduktojnë humbjen e kockave.
Acidi folik ul rrezikun e disa defekteve të lindjes.
Acidet yndyrore omega-3 nga vajrat e peshkut mund të ndihmojnë disa njerëz me sëmundje të zemrës.
Një kombinim i vitaminave C dhe E, zinkut, bakrit, luteinës dhe zeaksantinës (i njohur si AREDS) mund të ngadalësojë humbjen e mëtejshme të shikimit tek njerëzit me degjenerim makular të lidhur me moshën (AMD).
Shumë suplemente të tjera kanë nevojë për më shumë studim për të përcaktuar nëse kanë vlerë.
Siguria dhe rreziku
Shumë suplemente përmbajnë përbërës aktivë që mund të kenë efekte të forta në trup. Jini gjithmonë vigjilentë ndaj mundësisë së një reagimi të keq, veçanërisht kur merrni një produkt të ri.
Ka shumë të ngjarë të keni efekte anësore nga suplementet dietike nëse i merrni ato në doza të larta ose në vend të ilaçeve të përshkruara, ose nëse merrni shumë suplemente të ndryshme. Disa suplemente mund të rrisin rrezikun e gjakderdhjes ose, nëse merren para operacionit, mund të ndryshojnë përgjigjen tuaj ndaj anestezisë. Suplementet gjithashtu mund të ndërveprojnë me disa ilaçe në mënyra që mund të shkaktojnë probleme. Këtu janë disa shembuj:
Vitamina K mund të zvogëlojë aftësinë e ëarfarinës për hollimin e gjakut për të parandaluar mpiksjen e gjakut.
Kantarioni mund të përshpejtojë prishjen e shumë ilaçeve dhe të zvogëlojë efektivitetin e tyre (përfshirë disa antidepresivë, pilula kontraceptive, ilaçe për zemrën, ilaçe kundër HIV-it dhe ilaçe për transplantim).
Suplementet antioksidante, të tilla si vitaminat C dhe E, mund të zvogëlojnë efektivitetin e disa llojeve të kimioterapisë së kancerit.
Prodhuesit mund të shtojnë vitamina, minerale dhe përbërës të tjerë shtesë në ushqimet që hani, veçanërisht drithërat dhe pijet e mëngjesit. Si rezultat, ju mund të merrni më shumë nga këta përbërës sesa mendoni, dhe më shumë mund të mos jenë më mirë. Marrja e më shumë seç duhet mund të rrisë rrezikun e efekteve anësore. Për shembull, shumë vitaminë A mund të shkaktojë dhimbje koke dhe dëmtim të mëlçisë, të zvogëlojë forcën e kockave dhe të shkaktojë defekte të lindjes. Hekuri i tepërt shkakton nauze dhe të vjella dhe mund të dëmtojë mëlçinë dhe organet e tjera.
Jini të kujdesshëm në lidhje me marrjen e shtesave dietike nëse jeni shtatzënë ose ushqeni fëmijën me gji. Gjithashtu, jini të kujdesshëm në lidhje me dhënien e suplementeve për një fëmijë, përveç nëse rekomandohet nga mjeku. Shumë suplemente nuk janë testuar mirë për sigurinë tek gratë shtatzëna, nënat në gji ose fëmijët.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Suplementet dietike me vitamina: A janë të rrezikshme?
