Paraliza supranukleare progresive është një gjendje e rrallë që prek trurin. Gjendja quhet gjithashtu sindroma Steele-Richardson-Olszeëski.
Paraliza progresive supranukleare bën që qelizat e trurit që kontrollojnë lëvizjen dhe aftësitë motorike të përkeqësohen. Ndërsa gjendja përparon, mund të shfaqen probleme me ekuilibrin, ecjen, lëvizjen e syve dhe gëlltitjen.
Nuk ka kurë për paralizën supranukleare progresive, por trajtimi për gjendjen mund të ndihmojë në menaxhimin e simptomave.
Shkaqet e paralizës supranukleare progresive
Nuk është e qartë se çfarë e shkakton paralizën supranukleare progresive, por studiuesit kanë zbuluar se njerëzit me paralizë supranukleare kanë sasi të tepërt të një proteine të quajtur tau në tru.
Grumbuj të qelizave të tepërta tau gjenden gjithashtu tek njerëzit me kushte të tilla si sëmundja e Alzheimerit. Studiuesit nuk janë të sigurt se cila është lidhja midis kësaj proteine dhe përkeqësimit të qelizave të trurit.
Nuk janë identifikuar shkaqe të tjera të mundshme. Ka disa raste të paralizës supranukleare progresive që ndodhin më shumë se një herë në të njëjtën familje, por nuk është gjetur asnjë lidhje gjenetike.
Shumica e njerëzve që kanë paralizë supranukleare progresive nuk kanë një anëtar të familjes me një gjendje.
Faktori i vetëm i njohur i rrezikut është mosha. Njerëzit në të 60-at dhe 70-at e tyre janë më të diagnostikuarit.
Shenjat dhe simptomat e hershme të paralizës supranukleare progresive (PSP)
Në fazën e hershme të paralizës supranukleare progresive, simptomat mund të jenë të lehta për t’u trajtuar. Njerëzit që përjetojnë këto simptoma mund të mendojnë se ata thjesht po përjetojnë stres ose po bëjnë gjumë të dobët.
Megjithatë, këto simptoma mund të jenë shenja të paralizës supranukleare progresive. Është gjithmonë më mirë të flsini me një mjek nëse keni pasur ndonjë simptomë për më shumë se një javë ose dy.
Simptomat e hershme të paralizës supranukleare progresive përfshijnë:
- lodhje
- qafë të ngurtë
- ngurtësi të përgjithshme të muskujve
- ulje e tolerancës ndaj dritave të ndritshme
- vizion i paqartë
- nervozizëm ose ndryshime të humorit
- gjykimi i dëmtuar ose pamaturia
- vështirësi në kontrollimin e lëvizjeve të syve
- vështirësi në mbajtjen e ekuilibrit
- dridhje e pavullnetshme e gjymtyrëve, duarve ose këmbëve
- lëvizje të ngadalësuara ose të vështira
Simptomat zakonisht rriten me kalimin e kohës. Aktualisht nuk ka kurë për paralizën supranukleare progresive, por trajtimi mund t’ju ndihmojë të menaxhoni simptomat dhe të qëndroni të pavarur më gjatë.
Simptomat në fazën e vonë të paralizës supranukleare progresive
Në fazën e vonë rriten vështirësitë me të folurin, gëlltitjen dhe të menduarit. Kjo mund ta bëjë të vështirë për personin me paralizë supranukleare progresive që të kujdeset për veten e tij. Për shembull, vështirësia me gëlltitje shpesh nënkupton që kërkohet një tub ushqimor.
Simptomat mund të përfshijnë:
- fjalim që është i vështirë për t’u kuptuar nga të tjerët
- vështirësi në të menduar
- vështirësi në përqendrim
- rritje të problemeve të kujtesës
- humbja e kontrollit të muskujve të fytit
- vështirësi në gëlltitje
- kapsllëk
- vështirësi në kalimin e urinës
Opsionet e trajtimit për paralizën supranukleare progresive (PSP)
Ekzistojnë disa trajtime për të ndihmuar në menaxhimin e simptomave dhe përmirësimin e cilësisë së jetës për njerëzit me paralizë supranukleare.
Plani i saktë i trajtimit do të varet nga simptomat, ashpërsia dhe nga përgjigja ndaj trajtimit. Trajtimet e zakonshme përfshijnë:
Medikamentet për sëmundjen e Parkinsonit: Njerëzit me paralizë supranukleare progresive janë në gjendje të marrin një lehtësim të simptomave nga medikamentet e sëmundjes së Parkinsonit. Megjithatë, ky efekt është i kufizuar dhe i përkohshëm. Shumica e njerëzve do t’i marrin këto ilaçe vetëm për rreth 3 vjet.
Syze speciale: Syzet me lente bifokale ose prizmi mund të ndihmojnë njerëzit me paralizë supranukleare që kanë më pak kontroll mbi muskujt e syrit.
Injeksione Botox: Botox mund të ndihmojë në ndalimin e spazmave të muskujve. Mund të injektohet në muskujt rreth syve për të ndihmuar në vështirësitë e shikimit dhe balancimit.
Medikamente kundër depresionit: Medikamentet kundër depresionit mund të ndihmojnë në menaxhimin e simptomave të dhimbjes dhe humorit.
Terapia fizike: Terapia fizike mund të ndihmojë në përmirësimin e forcës dhe ekuilibrit të muskujve.
Terapia okupacionale: Terapia profesionale mund t’ju ndihmojë të mësoni të përdorni mjete adaptive në jetën e përditshme për t’i bërë më të lehta për t’u menaxhuar simptomat e paralizës supranukleare progresive.
Terapia e të folurit: Terapia e të folurit mund t’ju ndihmojë të përmirësoni komunikimin dhe gëlltitjen.
Nuk ka kurë për paralizën progresive supranukleare. Trajtimi mund të ndihmojë në menaxhimin e simptomave dhe përmirësimin e cilësisë së jetës. Gjendja përparon shpejt, me një jetëgjatësi standarde prej më pak se një dekadë pas shfaqjes së simptomave të para.
Hulumtimet për gjendjen janë në vazhdim dhe trajtimet e reja mund të rrisin jetëgjatësinë për njerëzit me paralizë supranukleare progresive në të ardhmen.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
