Vendimi i OPEC+ për të ulur prodhimin e naftës nga muaji i ardhshëm rrezikon ta çojë ekonominë globale në recesion dhe çmimet më të larta të naftës së papërpunuar do të rrisin rreziqet e sigurisë së energjisë në mbarë botën, ka paralajmëruar Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë.
Lëvizja e javës së kaluar nga karteli i naftës, i udhëhequr nga Arabia Saudite, dhe aleatët e tij, përfshirë Rusinë, për të ulur objektivin e tyre të prodhimit me 2 milionë fuçi në ditë ka jehonë në mbarë botën. SHBA-ja ka akuzuar Arabinë Saudite se është lidhur me Rusinë për të rritur çmimet e naftës në një kohë kur pjesa më e madhe e botës po lufton për të menaxhuar inflacionin në rritje.
IEA me bazë në Paris, e cila këshillon vendet e OECD-së për politikën e energjisë, tha se shkurtimet e planifikuara kishin dëmtuar tashmë kërkesën globale të naftës.
“Plani i bllokut OPEC+ për të kufizuar ndjeshëm furnizimet me naftë në treg ka prishur trajektoren e rritjes së furnizimit me naftë gjatë pjesës së mbetur të këtij viti dhe të ardhshëm, me nivelet më të larta të çmimeve që rezultojnë duke përkeqësuar paqëndrueshmërinë e tregut dhe duke rritur shqetësimet e sigurisë së energjisë”, tha agjencia më tej. Të enjten në raportin e saj mujor të naftës.
“Me presionet e pandërprera inflacioniste dhe rritjet e normave të interesit që po dëmtohen, çmimet më të larta të naftës mund të jenë pika kthese për një ekonomi globale tashmë në prag të recesionit,” shtoi ai.
Paralajmërimi erdhi pasi FMN-ja java uli perspektivën e saj të rritjes ekonomike botërore për vitin 2023 në 2.7 për qind, parashikimi më i ulët i rritjes për vitin e ardhshëm që nga viti 2001 dhe parashikoi që viti i ardhshëm mund të ndihet si një recesion në pjesën më të madhe të botës.
Kërkesa për naftë në tre muajt e fundit të vitit tani pritet të bjerë me 340,000 fuçi në ditë krahasuar me vitin e kaluar, tha IEA. Agjencia uli rritjen e parashikuar të kërkesës për vitin 2023 me 470,000 fuçi në ditë në 1.7 milionë fuçi në ditë.
Por edhe me kërkesë më të ulët globale, “shkurtimi masiv” i furnizimit me naftë të OPEC+ do të “ulë ndjeshëm” aftësinë e botës për të rimbushur rezervat gjatë pjesës tjetër të vitit dhe gjysmës së parë të 2023, shtoi ai. Në fund të gushtit, rezervat e naftës të OECD ishin 243 milionë fuçi më të ulëta se mesatarja e tyre pesëvjeçare në 2.7 miliardë fuçi, tha ai.
Arabia Saudite ka mbrojtur shkurtimet, duke argumentuar se ato janë të nevojshme për të shmangur një kolaps të çmimeve të naftës që do të dëmtonte furnizimin afatgjatë. Vendimet e OPEC+ bazoheshin “thjesht në konsiderata ekonomike” dhe jo “të motivuara politikisht” për të dëmtuar SHBA-në, tha të enjten ministria e jashtme e mbretërisë së Gjirit.
Duke pasur parasysh se shumë anëtarë të OPEC+ tashmë po dështojnë të përmbushin nivelet e tyre të synuara të prodhimit, rënia aktuale e furnizimit fizik të naftës për shkak të shkurtimeve pritet të jetë rreth 1 milion fuçi në ditë nga nëntori, tha IEA.
Megjithatë, oferta e Opec+ mund të bjerë më tej pas zbatimit të plotë të embargos së BE-së ndaj naftës së papërpunuar ruse, të vendosura për shkak të luftës në Ukrainë, nga 5 dhjetori, shtoi ai.
Vitin e ardhshëm IEA pret që prodhimi rus i naftës të jetë mesatarisht 9.5 milionë fuçi në ditë, nga 10.9 milionë fuçi në ditë në vitin 2022, me rreth 2 milionë fuçi prodhim në ditë të ndërprerë për shkak të ndikimit në rritje të sanksioneve.
“Ne presim që prodhimi i naftës ruse të lehtësohet gradualisht nga muaji i ardhshëm dhe supozojmë se ulja do të thellohet në dhjetor kur embargoja e BE-së ndaj naftës së papërpunuar ruse të hyjë në fuqi,” tha ai.
Agjencia paralajmëroi se prodhimi rus mund të plotësohet më tej nëse, siç kanë kërcënuar zyrtarët rusë, Moska shkurton prodhimin e saj për të kompensuar çdo ndikim negativ nga një kufi i propozuar i çmimit në eksportet ruse të naftës.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga ‘Financial Times‘
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Tregu po zien dhe një luftë e dytë e çmimit të naftës është afër
A do bëjnë paqe Emiratet e Bashkuara Arabe dhe OPEC ?
