Ju ndoshta mund të keni dëgjuar për dietën ketogjenike, por edhe për dietën paleo. Por a keni dëgjuar për dietën e mishngrënësve? Kjo dietë e re shumë më modë vitet e fundit i çon në një ekstrem të ri dietat me pak karbohidrate. Në fakt dieta e mishngrënësve i përjashton të gjitha ushqimet me origjinë bimore.
Në të konsumohen vetëm ushqime që burojnë nga kafshët, përfshirë mishin, peshkun, yndyrnat shtazore dhe nënproduktet e qumështit (me nivel të ulët laktoze). Pra në këtë dietë mëngjesi mund të jetë vezë dhe proshutë me krem, dreka mund të jetë qofte me djathë – pa barishte të shtuara – me gjoks pule, dhe së fundi, dhe darka mish viçi i pjekur dhe salmon. Mbrojtësit e dietës së mishngrënësve pretendojnë se toksinat e bimëve dhe pesticidet e mbetura të përdorura në prodhimin e ushqimit bimor, po e dëmtojnë shëndetin tonë.
Po ashtu ata argumentojnë se ushqimet me niseshte, u bënë pjesë kryesore e dietës njerëzore vetëm me ardhjen e revolucionit bujqësor.
Ndërkaq, propozohet që eliminimi i të gjitha ushqimeve bimore është mënyra më e mirë për kontrollin e peshës trupore dhe shëndetin metabolik. Autorët e librave mbi dietat e mishngrënësve, priren që ta përcaktojnë kauzën e tyre si një përgjigje ndaj problemin global të obezitetit dhe sëmundjeve kronike jo të transmetueshme.
Gjithashtu ata pretendojnë shpeshherë se dekada të kërkimeve të shkencës ushqimore, kanë kulmuar me rekomandime të gabuara dietike. Shumica e këtyre autorëve, mbështeten në argumentin se Homo sapiens evoluoi për të gjuajtur kafshët për mish dhe peshk, dhe se konsumimi i bimëve ishte vetëm një plan rezervë në kohën që mungonte ushqimi i kafshëve.
Po çfarë mund të prisni nëse keni konsumuar vetëm ushqime me origjinë shtazore për një periudhë të gjatë kohore? Fatkeqësisht, nuk ka asnjë provë shkencore të disponueshme për ndikimin shëndetësor që mund të ketë përjashtimi nga dieta i të gjitha ushqimeve bimore.
Burimet e vetme të disponueshme të informacionit janë raportet dhe dëshmitë anekdotike, që raportojnë për një menaxhim më të mirë të peshës, përmirësim të shëndetit të zemrës dhe metabolizmit, një funksion të lartë të aftësive njohëse, nivel më të ulët të inflamacionit, funksion më të mirë të tretjes dhe shërim të sëmundjeve autoimune.
Efektet anësore janë të ngjashme me ato të raportuara për dietën ketogjenike – erë e keqe, kapsllëk, diarre, dhimbje koke, dehidrim dhe simptoma të tjera që lidhen me të qenit në gjendje kemoze – pra kur trupi ka përdorur të gjitha rezervat e tij të glikogjenit dhe kur e zbërthen yndyrën në keton, lëndë që mund të përdoren si burim energjie, në vend të glukozës.
Këto efekte anësore mund të zhduken, kur trupi të përshtatet me dietën e re pas rreth një muaji. Po cilat janë përfitimet ushqyese të dietës së mishngrënësve? Mishi është një burim i shkëlqyer i proteinave të cilësisë së lartë, hekurit, zinkut, selenit, vitaminës D dhe vitaminave B6 dhe B12.
Dhe këto të fundit mund të merren vetëm nga ushqimet me origjinë shtazore. Peshku kontribuon me proteinat me cilësi të lartë, acidet yndyrore omega-3, vitaminë D, selen dhe jod. Ndërkohë, nënproduktet e qumështit janë gjithashtu të pasura me proteina të cilësisë së lartë, si dhe me kalcium, jod dhe vitamina B.
Udhëzimet dietike në Britaninë e Madhe, të mishëruara në udhëzuesin “Eatwell” të Sistemit Shëndetësor Kombëtar (NHS), rekomandojnë ushqime me përmbajtje qumështi, mish pa dhjamë – jo më shumë se 70 gramë në ditë mish të kuq ose të përpunuar – dhe 2 porcione peshk në javë – ku njëri duhet të jetë me vaj peshku.
Por ky udhëzues rekomandon gjithashtu konsumimin e të paktën 5 porcioneve 80-gramëshe me fruta dhe perime në ditë, dhe 1/3 e asaj që hamë duhet të jetë ushqime me drithëra integrale dhe me përmbajtje të lartë fibrash.
Heqja plotësisht dorë nga frutat, perimet, arrat, farat, dhe drithërat integrale do të nënkuptonte marrjen e zero fibrave, gjë që do të kishte pasoja të panjohura afatgjata për shëndetin e zorrëve dhe zemrës.
Në fakt, ekziston një konsensus i fortë global se rritja e konsumit të fibrave dietike lidhet me rreziqe më të ulëta të sëmundjeve kardiovaskulare, diabetit të Tipit 2 dhe kancerit të zorrës.
Ndërsa konsumi i lartë i mishit të kuq dhe të përpunuar e rrit këtë rrezik.
Të dhënat nga testet e rastësishme tregojnë se ushqimet bimore të pasura me fibra të tretshme, e ulin nivelin e kolesterolit dhe triglicerideve në gjak me densitet të ulët (LDL), duke e reduktuar shkallën e përparimit të arteriosklerozës – grumbullime yndyrore që mund të dëmtojnë dhe bllokojnë arteriet, duke shkaktuar sulme në zemër dhe goditje në tru.
Në të kundërt, mishi i yndyrshëm dhe gjalpi mund të rrisin kolesterolin LDL. Ushqimet bimore janë gjithashtu të pasura me kalium dhe vitamina C, folate dhe mikronutrientë të tjerë, që të gjithë thelbësorë për shëndetin dhe që rrjedhin kryesisht nga frutat dhe perimet.
Për më tepër, ne e dimë se dietat e shëndetshme me bazë bimore, shoqërohen me profile të ndryshme dhe të dobishme të mikrobiomës së zorrëve, duke prodhuar produkte të fermentimi mikrobial nga fibra dhe përbërësit bioaktive joushqyese, të cilat mund ta reduktojnë inflamacionin.
Mbështetësit e dietës së mishngrënësve, përdorin zakonisht argumentin se të jetosh tërësisht ose thuajse tërësisht me ushqime me origjinë shtazore, është shumë më afër dietës natyrore njerëzore, në përputhje me atë që konsumohej në historinë e hershme të njerëzimit.
Sidoqoftë, antropologët biologjikë do të theksonin se anatomia e trurit, dhëmbëve dhe zorrëve tregon se ne kemi evoluar si omnivorë shumë të shkathët dhe dinamikë, të cilët mund të përshtaten në mjedise të ndryshme për të përmbushur nevojat tona ushqyese, si nga kafshët ashtu edhe nga bimët.
Ne duhet ta pranojmë që të gjithë se prodhimi global i ushqimit ka nevojë për një racionim, nëse synohet që të plotësohen nevojat ushqimore të popullsisë, në një kohë që përpiqemi të frenojmë edhe katastrofën e ndryshimeve klimatike. Reduktimi i konsumit të mishit, është një element thelbësor i lëvizjes drejt sistemeve ushqimore të qëndrueshme dhe të shëndetshme.
Shënim: Dr.Wendy Hall, shkencëtare dhe lektore në Kolegjin Mbretëror të Londrës.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
5 ushqimet që ia vlen të shpenzoni më shumë
