Qeveria greke duhej të instalonte një sistem sigurie gati 3 vjet më parë për të parandaluar atë lloj përplasjeje hekurudhore që çoi në katastrofën më të rëndë në historinë e vendit. Drejtuesit e hekurudhës duhej të mbështeteshin në një sistem shumë më pak të sofistikuar se ai i përdorur në shumë vende të tjera evropiane. Por edhe ai sistem rudimentar ekzistues nuk ishte plotësisht funksional pasi dritat dhe sinjalet ishin të fikur, thanë zyrtarët për “New York Times”. Ky grumbull vonesash, paralajmërimesh dhe gabimesh e la korridorin hekurudhor më të ngarkuar të Greqisë të cenueshëm ndaj asaj që çdo sistem sigurie është krijuar për të parandaluar: gabimin njerëzor!
Pjesa më e madhe e asaj që ndodhi para përplasjes, ku humbën jetën 57 persona, mbetet e paqartë. Por zyrtarët dhe ekspertët ranë dakord për një gjë: nëse një sistem modern sigurie do të vendosej siç ishte planifikuar, do të ishte pothuajse e pamundur që një tren mallrash të përfundonte në të njëjtin binarë si një tren i plotë pasagjerësh.
Paralajmërimet duhet të ishin dhënë dhe frenat automatike duhet të kishin funksionuar.
“Po, patjetër,”- thotë Josef Doppelbauer, kreu i agjencisë së hekurudhave të Bashkimit Evropian, i cili ka paralajmëruar për mangësi të mëdha në sistemin e sigurisë hekurudhore të Greqisë për vite me radhë.
Kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis fajësoi “gabimin tragjik njerëzor” për aksidentin. Ministri i transportit dha dorëheqjen, duke pranuar se përpjekjet për të përmirësuar sigurinë hekurudhore ishin të pamjaftueshme. Dhe menaxheri i stacionit në Larisa, një qytet pranë vendit të përplasjes, përballet me akuza duke përfshirë vrasjen nga pakujdesia dhe rrezikon burg përjetë.
Çështje sistemike përtej gabimit njerëzor
Por përplasja ndriçon çështjet sistematike përtej gabimeve të bëra këtë javë. Sistemi hekurudhor i Greqisë është vazhdimisht ndër më të rrezikshmit në kontinentin e vjetër, pavarësisht se ka marrë 700 milionë dollarë para për modernizimin nga Bashkimi Evropian gjatë dekadës së fundit. Dhe instalimi i sistemit të ri të sigurisë u vonua aq shumë sa një zyrtar i lartë i qeverisë dha dorëheqjen vitin e kaluar për të protestuar për ato që ai i quajti “vonesa të paarsyeshme”.
Bashkimi Evropian pret që 27 shtetet e tij anëtare të prezantojnë procedura të reja të sofistikuara të njohura si Sistemi Evropian i Kontrollit të Trenit deri në fund të dekadës. Ky sistem monitoron trenat dhe merr kontrollin nëse ata janë me shpejtësi, duke ndezur dritat e kuqe ose nëse përfundojnë në rrugën e gabuar. Bashkimi Evropian është i prirur të zgjerojë shërbimet hekurudhore ndërkufitare. Por zbatimi ka qenë jokonsistent, siç tregon përplasja e kësaj jave.
“Nëse sistemi evropian i kontrollit të trenave do të ishte instaluar dhe do të funksiononte siç duhet, sigurisht që duhet ta kishte parandaluar këtë,” tha Jedde Hollewijn, drejtor i politikës hekurudhore në Federatën Evropiane të Punëtorëve të Transportit.
“Synimi është që të gjitha vendet evropiane ta zbatojnë atë dhe ne e dimë se Greqia është dukshëm prapa”.
Luksemburgu, vendi më i vogël dhe më i pasur në Union, tashmë po përdor sistemin e ri në rrugën e tij. Belgjika planifikon të jetë plotësisht funksionale deri në vitin 2025. Vende të tjera kanë përmirësuar rrugët e tyre kryesore. Por edhe pa teknologjinë e re, shumica e sistemeve hekurudhore kanë veçori sigurie për të parandaluar përplasjet kokë më kokë. Për shembull, autoriteti kombëtar francez i sigurisë hekurudhore përdor sisteme automatike të frenimit dhe teknologji të tjera.
Letrat e zemëruara drejtuar qeverisë greke
Kjo nuk ekzistonte në Greqi. Të dhënat e BE-së tregojnë se vendi nuk ka pasur kurrë një sistem kombëtar të automatizuar sigurie. Dhe sistemi në Larisa ka qenë i papërshtatshëm prej vitesh sepse mungonin pjesë të pajisjeve bazë të sinjalizimit, tha kryetari i sindikatës së punëtorëve OSE, Nikolaos Tsikalakis.
Arsyeja e saktë e përmirësimit të ngadaltë të sistemit të sigurisë nuk është ende e qartë, por zyrtarët dhe ekspertët e sindikatës dhe sigurisë përmendën buxhetin e shtrënguara, çështjet e zinxhirit të furnizimit që lidhen me pandeminë Covid-19, vonesat burokratike dhe kontratat si faktorë që kontribuojnë.
Zyrtarë të ndryshëm të sindikatës së hekurudhave i kanë shkruar letra qeverisë greke prej vitesh, duke përfshirë edhe muajin e kaluar, duke paralajmëruar për probleme sigurie. Kjo letër paralajmëronte në mënyrë ogurzi tragjedi dhe kritikonte zyrtarët grekë për neglizhencën e tyre.
“Ne nuk do të presim aksidentin e pastaj të derdhim lot krokodili,”- thuhej në letër.
“Çfarë prisni për të ndërhyrë?” “Ne kemi informuar çdo qeveri për këto probleme, por nuk kemi gjetur veshë të hapur”, tha zoti Tsikalakis.
Zyrtarët e sigurisë hekurudhore në Evropë thanë se autoritetet greke kanë neglizhuar gjithashtu detyrën kritike të monitorimit dhe përditësimit të procedurave dhe pajisjeve të sigurisë në të gjithë rrjetin. Kjo mund të kishte përmirësuar edhe sistemin rudimentar të sigurisë të vendit..
Sistemi më vdekjeprurës në Evropë
Doppelbauer, i agjencisë hekurudhore të Bashkimit Evropian, tha se agjencia e tij e sigurisë kishte lëshuar raporte që u kërkonin vendeve anëtare të përmirësoheshin, por nuk mund t’i detyronte qeveritë kombëtare të ndryshonin metodologjinë e tyre. Sipas standardeve të ndryshme, Greqia ka sistemin hekurudhor më vdekjeprurës në Evropë.
“Ne kemi hartuar një plan veprimi dhe u kemi kërkuar autoriteteve greke të paraqesin një raport mbi planin e veprimit”, tha ai.
“Por fuqitë tona janë të kufizuara.”
Ai tha se Komisioni Evropian mund të ndërmarrë veprime ligjore kundër Greqisë për dështimin në përmbushjen e standardeve të sigurisë. Megjithatë, autoritetet greke nuk ishin transparente për detaje të rëndësishme të hekurudhës. Dy javë përpara aksidentit, zyrtarët evropianë e çuan Greqinë në gjykatë për refuzimin e saj për të bërë publike kontratën që detajonte se si do të menaxhohet hekurudha ndërsa modernizohet.
Operacioni i kërkimit pritet të përfundojë herët pasdite të së premtes. Doppelbauer tha se shpresonte se tragjedia do të detyronte përmirësime në sistemet e tjera hekurudhore në të gjithë Evropën.
“Një aksident katastrofik si ky gjithmonë na kujton se sa e rëndësishme është siguria. Dhe një kujtesë për të gjithë që t’i marrin seriozisht paralajmërimet.”
Burimi: New York Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Thellohet tragjedia! Gabimi që shkaktoi aksidentin në Greqi
