Prej shumë kohësh, Aleksandër Vuçiç, presidenti i Serbisë është përballur me një “vendim të vështirë”. A duhet të përqafojë ai Evropën, të vazhdojë rrugën e Serbisë për anëtarësim në BE? Apo të ruajë lidhjet vëllazërore me aleatin e saj tradicional sllav, Rusinë, duke refuzuar t’i vendosë sanksione, për shkak të luftës së paligjshme në Ukrainë? Vuçiç nuk ka patur asnjëherë një përgjigje të prerë e të qartë, megjithatë Bashkimi Europian duket se po e detyron atë të zgjedhë se cilën anë do të mbajë.
Rezoluta e PE
Deputetët e Parlamentit Evropian kanë miratuar raportin për progresin e Serbisë me 508 vota pro, 76 kundër dhe 37 abstenime. Raporti është dorëzuar nga raportuesi i Parlamentit Evropian për Serbinë, Vladimir Bilçik, ndërsa në sallë gjatë votimit kanë qenë të pranishëm 621 nga 705 eurodeputetë. Grupet parlamentare paraqitën pothuajse 500 amendamente në raportin e Bilczyk, disa prej të cilave u bënë amendamente kompromisi. Raporti është miratuar në formën e një rezolute, e cila nuk ka karakter ligjërisht detyrues. Gazetari i PE-së, Vladimir Bilçik, tha se mesazhi kryesor i raportit është se Serbia duhet të marrë vendime themelore në mënyrë që të bëjë përparim në rrugën drejt BE-së. “Kjo i referohet reformave të brendshme në fushën e sundimit të ligjit, si dhe forcimit të medias së pavarur dhe mjedisit mediatik. Ne do të vazhdojmë të monitorojmë zhvillimet në ato fusha”, tha Bilchik. Ai përmendi se Bashkimi Evropian duhet të përfshihet në dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, por se Kosova dhe Serbia duhet të vazhdojnë përpjekjet. Ai ka rikujtuar qëndrimin e Parlamentit Evropian se Serbia duhet të jetë në harmoni me qëndrimin e Bashkimit Evropian ndaj Rusisë. “Shpresoj se Serbia do të përfitojë nga momenti i ri i politikës së zgjerimit. Ne duam që Serbia të respektojë sanksionet për të vazhduar rrugën e saj evropiane”, tha Bilçik. Ai përshëndeti miratimin e masave për kushtet zgjedhore që u krijuan si rezultat i dialogut ndërpartiak, i cili u zhvillua me ndërmjetësimin e Parlamentit Evropian.
Sanksionet ndaj Rusisë
Zheljana Zovko, anëtare e Partisë Popullore Evropiane (EPP), deklaroi se Serbia duhet të marrë vendime të rëndësishme në rrugën e saj drejt BE-së, siç është harmonizimi me politikën e jashtme të BE-së. “Shqetësuese është rënia e përafrimit të Serbisë me politikën e jashtme të BE-së”, tha Zovko. Në emër të socialdemokratëve, Demetris Papadakis tha se është e rëndësishme që reformat në Serbi të zbatohen me të gjitha palët e interesuara për të siguruar ndryshime pozitive për të gjithë qytetarët e Serbisë. Viola von Cramon nga radhët e të Gjelbërve vlerësoi se gjendja e demokracisë në Serbi nuk është më e mirë se më parë dhe u bëri thirrje autoriteteve në Serbi që të zbatojnë reformat e brendshme të nevojshme, “sepse asgjë tjetër nuk do të zëvendësojë kërkesat e BE-së për të përmbushur standardet në fushën e sundimit të ligjit, pavarësisë, luftës kundër korrupsionit dhe lirisë së medias”. Duke folur për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, ajo, siç raporton portali EWB, ka vlerësuar se Serbia duhet të gjejë një mënyrë që qytetarët të mos jenë kukulla në duart e dikujt tjetër. “Kur Serbia ta arrijë këtë, vetëm atëherë mund të bëhet një vend kandidat real për anëtarësim në BE”, tha von Kramon.
Ëndrra europiane
Në këto kushte, e zënë ngushtë, duket se Serbia ka nisur të flasë edhe publikisht për mundësinë e vendosjes së sanksioneve. Së fundmi, Ministri serb i Punëve të Jashtme, Ivica Daçiç deklaroi se Serbia e ka lënë të hapur mundësinë për vendosjen e sanksioneve ndaj Rusisë. Daçiç u shpreh se kjo mund të ndodhë nëse qytetarët dhe ekonomia serbe mund të vuajnë pasojat e mos vendosjes së sanksioneve.Serbia fillimisht u identifikua si një vend kandidat potencial në BE në 2003 dhe Beogradi bëri një aplikim zyrtar për anëtarësim në 2009. Por bisedimet e pranimit janë zvarritur, me afërsinë e Serbisë me Rusinë një pikë pengese gjithnjë e më e rëndësishme. Megjithatë, nuk e dime se cili vend do të sakrifikonte ëndrrën europiane për disa përfitime momentale nga Rusia.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Me Vuçiç bisedojmë rregullisht për të thelluar bashkëpunimin”
“Shqetësimet e Serbisë, prioritet për Rusinë…”
