Mekoniumi është një material fekal i gjelbër i errët i prodhuar në zorrët e një fetusi para lindjes. Pas lindjes, i porsalinduri do të kalojë jashtëqitje mekonium për ditët e para të jetës.
Stresi që fëmija përjeton para ose gjatë lindjes mund të bëjë që fëmija të nxjerrë jashtëqitje mekonium ndërsa është ende në mitër. Jashtëqitja e mekonit përzihet më pas me lëngun amniotik që rrethon fetusin.
Fëmija më pas mund të thithë përzierjen e mekonit dhe lëngut amniotik në mushkëri pak para, gjatë ose menjëherë pas lindjes. Kjo njihet si thithja e mekoniumit ose sindromi i aspirimit të mekoniumit (MAS).
Megjithëse MAS shpesh nuk është kërcënuese për jetën, mund të shkaktojë komplikime të rëndësishme shëndetësore për të porsalindurin. Dhe, nëse MAS është e rëndë ose e patrajtuar, mund të jetë fatale.
Çfarë e shkakton MAS?
MAS mund të ndodhë kur fëmija përjeton stres. Stresi shpesh rezulton kur sasia e oksigjenit në dispozicion të fetusit zvogëlohet. Shkaqet e zakonshme të stresit të fetusit përfshijnë:
një shtatzëni që kalon datën e lindjes (më shumë se 40 javë)
lindje e vështirë ose e gjatë
disa probleme shëndetësore të përjetuara nga nëna, duke përfshirë hipertensionin (presionin e lartë të gjakut) ose diabetin
një infeksion
Fetusi nuk fillon të prodhojë mekonium deri më vonë në shtatzëni, kështu që kur shtatzënia kalon datën e caktuar, fetusi ka potencialin të ekspozohet ndaj mekoniumit për një periudhë më të gjatë kohore.
Me kalimin e shtatzënisë në afat dhe përtej, sasia e lëngut amniotik gjithashtu zvogëlohet, gjë që përqendron mekoniumin. Si rezultat, MAS është më i zakonshëm tek të porsalindurit e vonuar në krahasim me të sapolindurit në afat. MAS është e rrallë tek të porsalindurit e parakohshëm.
Cilat janë simptomat e MAS?
Distresi respirator është simptoma më e theksuar e MAS. Foshnja mund të marrë frymë me shpejtësi ose të gërhasë gjatë frymëmarrjes. Disa të porsalindur mund të ndalojnë frymëmarrjen nëse rrugët e tyre të frymëmarrjes janë të bllokuara nga mekonium. Fëmija gjithashtu mund të shfaqë simptomat e mëposhtme:
një ngjyrë lëkure të kaltër, e cila quhet cianozë
presionin e ulët të gjakut
Si trajtohet MAS?
Nëse shfaqet MAS, i porsalinduri do të ketë nevojë për trajtim të menjëhershëm për të hequr mekoniumin nga rrugët e sipërme të frymëmarrjes. Pas lindjes, mjeku do të thithë menjëherë hundën, gojën dhe fytin.
Nëse foshnja nuk po merr frymë ose nuk reagon mirë, një tub mund të vendoset në grykën e të porsalindurit (trake) për të thithur lëngun që përmban mekonium nga gypi. Thithja mund të vazhdojë më pas derisa të mos shihet mekonium në materialin e hequr.
Nëse i porsalinduri ende nuk merr frymë ose ka rrahje të ulët të zemrës, mjeku do të përdorë një qese dhe maskë për t’i ndihmuar të marrin frymë. Kjo do t’i japë oksigjen fëmijës dhe do të ndihmojë në fryrjen e mushkërive të tyre.
Mjeku mund të ketë nevojë të vendosë një tub në grykën e të porsalindurit për t’i ndihmuar ata të marrin frymë nëse foshnja është shumë e sëmurë ose nuk merr frymë vetë.
Pasi të jetë dhënë trajtimi urgjent, i porsalinduri mund të vendoset në një njësi të kujdesit të veçantë për të vëzhguar frymëmarrjen. Mund të nevojitet trajtim shtesë për të shmangur komplikimet e MAS. Pesë trajtime të zakonshme përfshijnë:
terapia me oksigjen për t’u siguruar që ka oksigjen të mjaftueshëm në gjak
përdorimi i një ngrohësi rrezatues për të ndihmuar fëmijën të mbajë temperaturën e trupit
antibiotikë të tillë si ampicilina dhe gentamicina për të parandaluar ose trajtuar një infeksion
përdorimi i një ventilatori (makine frymëmarrjeje) për të ndihmuar foshnjën të marrë frymë
Oksigjenimi i membranës ekstrakorporale (ECMO) nëse foshnja nuk po i përgjigjet trajtimeve të tjera ose ka presion të lartë të gjakut në mushkëri (për këtë trajtim, një pompë dhe një makineri që kryen funksionin e mushkërive bëjnë punën e zemrës dhe mushkërive të të porsalindurit kështu që edhe këto organe mund të shërohen).
Çfarë ndërlikimesh shoqërohen me MAS?
Shumica e të porsalindurve me MAS nuk do të kenë ndonjë ndërlikim shëndetësor afatgjatë. Megjithatë, MAS është një çështje serioze që mund të ketë një ndikim të menjëhershëm në shëndetin e të porsalindurit. Mekoniumi në mushkëri mund të shkaktojë inflamacion dhe infeksion.
Mekonium gjithashtu mund të bllokojë rrugët e frymëmarrjes, të cilat mund të shkaktojnë zgjerim të tepërt të mushkërive. Nëse një mushkëri zgjerohet ose fryhet shumë, ajo mund të këputet ose të shembet. Pastaj ajri nga brenda mushkërive mund të grumbullohet në zgavrën e gjoksit dhe rreth mushkërive. Kjo gjendje, e njohur si pneumotoraks, e bën të vështirë rifryrjen e mushkërive.
MAS rrit rrezikun që foshnja të zhvillojë hipertension pulmonar të vazhdueshëm të të porsalindurit (PPHN). Presioni i lartë i gjakut në enët e mushkërive kufizon rrjedhjen e gjakut dhe e bën të vështirë për fëmijën të marrë frymë siç duhet. PPHN është një gjendje e rrallë, por kërcënuese për jetën.
Në raste të rralla, MAS i rëndë mund të kufizojë oksigjenin në tru. Kjo mund të shkaktojë dëmtim të përhershëm të trurit.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Djali im në moshën 7 ditore operoi zemrën”
33 javëshe shtatzënë, një lindje urgjente dhe probleme me zemrën
A dëgjojnë të porsalindurit?
