Këtë muaj, Kina publikoi statistika zyrtare që tregojnë se shkalla e saj e papunësisë për të rinjtë (16-24 vjeç) arriti një rekord prej 20.4% në prill. Më keq, lajmi vjen vetëm një muaj përpara se 11.6 milionë studentë të tjerë të diplomohen nga kolegjet dhe shkollat profesionale dhe të hyjnë në tregun e punës.
Vërtetë, bllokimet nën politikën zero të qeverisë për Covid-19 ishin shumë më drakoniane dhe më të dëmshme ekonomikisht sesa politikat e kontrollit të vendeve të tjera, dhe ato u zbatuan për më shumë se një vit më gjatë në shumicën e rasteve. Pra, nuk është për t’u habitur që rimëkëmbja ekonomike e Kinës ka vonuar të tjerët. Për krahasim, shkalla e papunësisë së të rinjve në SHBA arriti në 14.85% në kulmin e saj pandemik në 2020, përpara se të binte në 9.57% në 2021 dhe në 6.5% sot.
Por ndërkohë që shumica e pengesave të punësimit të Kinës lidhur me pandeminë janë hequr, kushtet themelore për reduktimin e papunësisë së të rinjve në Kinë nuk po përmirësohen. Ndërsa shkalla afatgjatë e papunësisë pas pandemisë do të jetë më e ulët se sa është tani, ajo ka ende gjasa të mbetet më e lartë në krahasim me vitet para pandemisë. Ka shumë arsye për këtë, por një çështje kyçe është hendeku i madh midis normës së “pagës së rezervuar” që të rinjtë e diplomuar janë të gatshëm të pranojnë dhe normës që firmat janë të gatshme të paguajnë.
Kjo mospërputhje pasqyron shkallën në të cilën kostoja e jetesës ka tejkaluar rritjen e pagave. Sipas një sondazhi të vitit 2021, punët për të sapodiplomuarit në qytetet e mëdha si Shangai dhe Pekini paguheshin mesatarisht vetëm 5,290 CN¥ (749 dollarë) në muaj. Kjo është e mjaftueshme për të marrë me qira një apartament 25 metra katrorë (269 këmbë katrorë) (qytetet kineze tani kanë disa nga pasuritë e paluajtshme më të shtrenjta në botë). Dhe këta të rinj mund të kuptojnë se një punë me një pagë kaq të ulët fillestare nuk ka gjasa të sigurojë përparimin e të ardhurave të nevojshme për të mbajtur një familje dhjetë vjet më vonë.
Meqenëse punëtorët me jakë të bardhë urbane zakonisht pritet të punojnë nga ora 9 e mëngjesit deri në 9 pasdite, gjashtë ditë në javë, një çift me karrierë të dyfishtë me një fëmijë duhet të mbështetet shumë te një dado. Megjithatë, në Shangai dhe Pekin, dadot, të cilat zakonisht vijnë nga fshati dhe shpesh nuk kanë mbaruar shkollën e mesme, fitojnë mesatarisht 6000 CN¥ në muaj – më shumë se të sapodiplomuarit e fundit.
Dikush mund të pyesë veten pse të sapodiplomuarit nuk lëvizin vetëm në qytete më të vogla me kosto më të ulëta jetese. Kjo është ajo që kanë bërë shumë punëtorë më të rinj amerikanë, duke u zhvendosur nga zona e Gjirit të San Franciskos ose qyteti i Nju Jorkut në Sunbelt ose Rustbelt. Por lëvizja analoge për punëtorët kinezë është shumë më e kushtueshme, sepse lehtësitë në qytetet më të vogla priren të jenë dukshëm më të këqija se në qytetet e mëdha (siç është e vërtetë për shumicën e vendeve me të ardhura mesatare). Ndërsa disa pjesë të qyteteve të nivelit të parë kinez ndihen më të pasura se edhe Nju Jorku apo Tokio, shumë qytete të nivelit të tretë ende luftojnë për të siguruar energji elektrike të besueshme dhe kanalizime bazë (si tualetet private të brendshme).
Nuk është çudi që shumica e të diplomuarve të kolegjit shmangin lëvizjen në këto zona më “të përballueshme”. Në vend të kësaj, ata mbështeten te prindërit e tyre për të ndihmuar në mbulimin e shpenzimeve bazë. Në vitin 2014, një sondazh kombëtar zbuloi se rreth 30% e të diplomuarve kinezë vazhduan të jetonin me prindërit e tyre.
Por mbështetja e prindërve është një thikë me dy tehe kur bëhet fjalë për papunësinë e të rinjve. Ndërsa disa punëtorë të rinj nuk mund t’ia dalin dot pa mbështetjen e prindërve të tyre, të tjerë po zgjedhin të mos punojnë pikërisht sepse prindërit e tyre kanë mundësi t’i mbështesin ata.
Të rinjtë kinezë që kanë lindur në zonat urbane zakonisht kanë prindër ose gjyshërit që zotërojnë apartamente në qendër të qytetit, për shkak të transferimit masiv të të drejtave të pronësisë nga shteti te banorët gjatë reformave të strehimit të viteve 1990. Dhe politika e një fëmije që ishte në fuqi midis 1978 dhe 2016 do të thotë që këta të rinj nuk kanë vëllezër e motra dhe kështu do të trashëgojnë pasuri të paluajtshme kryesore. Nëse jeni në këtë situatë dhe prindërit tuaj mund të mbulojnë shpenzimet tuaja të jetesës, pse të shqetësoheni të punoni për një para?
Kështu, Kina ka nevojë jo vetëm për më shumë vende pune, por edhe për më shumë punë me pagesë të lartë. Ky është një urdhër i lartë për çdo ekonomi; por Kina do të përballet me erëra shtesë. Për shembull, papunësia e të rinjve ka tendencë të shkaktojë probleme të tjera, si rritja e krimit dhe paqëndrueshmëria sociale dhe politike.
Hulumtimet tregojnë gjithashtu se papunësia e të rinjve ul të ardhurat gjatë gjithë jetës, sepse kjo do të thotë se të rinjve u mungojnë mundësitë e rëndësishme për të zhvilluar aftësitë. Në Mbretërinë e Bashkuar, një vit papunësi në moshën 22-vjeçare është treguar se ul pagat me 13-21% 20 vjet më vonë.
Papunësia e zgjatur dhe e përhapur e të rinjve mund të ketë pasoja thellësisht negative afatgjata makroekonomike kudo. Por është veçanërisht një problem për Kinën, tani që ajo ka një nga popullsitë më të mëdha dhe me plakjen më të shpejtë në botë. Ekonomia kineze ka nevojë urgjente për grupe të reja punëtorësh shumë produktivë për të ndihmuar në mbështetjen e një popullsie të moshuar në rritje të shpejtë. Më shumë se kurrë, politikëbërësit kinezë duhet të fokusohen në rritjen ekonomike.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “Project Syndicate“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Korona është si tërmet, shkundje që do ta ribëjë botën”!
“Paaftësia e Kinës shkaktoi vdekje masive në të gjithë botën”
“Orë të zgjatura e paga të ulëta, si shfrytëzohen të miturit”
