Pas përparimeve mahnitëse në inteligjencën artificiale, shumë njerëz shqetësohen se do të përfundojnë në skrapin ekonomik. Kërkimet globale të Google për “a është puna ime e sigurt?” janë dyfishuar muajt e fundit, pasi njerëzit kanë frikë se do të zëvendësohen me modele të mëdha gjuhësore (llms). Disa prova sugjerojnë se po vjen një ndërprerje e gjerë. Në një punim të fundit Tyna Eloundou nga Openai dhe kolegët thonë se “rreth 80% e fuqisë punëtore amerikane mund të ketë të paktën 10% të detyrave të tyre të punës të ndikuara nga futja e llms”. Një tjetër dokument sugjeron se shërbimet ligjore, kontabiliteti dhe agjencitë e udhëtimit do të përballen me trazira të paprecedentë.
Sidoqoftë, ekonomistët kanë tendencë të kënaqen më shumë duke bërë parashikime për automatizimin sesa t’i testojnë ato. Në fillim të viteve 2010, shumë prej tyre parashikuan me zë të lartë se robotët ‘do të vrisnin’ punë me miliona, vetëm për të heshtur kur normat e punësimit në të gjithë botën e pasur u rritën në nivelet më të larta të të gjitha kohërave. Pak nga nxitësit e dënimit kanë një shpjegim të mirë përse vendet me normat më të larta të përdorimit të teknologjisë në mbarë globin, si Japonia, Singapori dhe Koreja e Jugut, kanë vazhdimisht shkallët më të ulëta të papunësisë.
Këtu prezantojmë përpjekjen tonë të parë për të gjurmuar ndikimin e AI në punë. Duke shfrytëzuar të dhënat amerikane për punësimin sipas profesioneve, veçojmë punonjësit me jakë të bardhë. Këto përfshijnë njerëz që punojnë në çdo gjë, nga mbështetja në zyrën e pasme dhe operacionet financiare deri tek shkrimtarët e kopjeve. Rolet me jakë të bardhë mendohet se janë veçanërisht të prekshme ndaj AI-së gjeneruese, e cila po bëhet gjithnjë e më e mirë në arsyetimin logjik dhe kreativitetin.
Megjithatë, ka ende pak prova për një goditje të tillë në punësim. Në pranverën e vitit 2020, vendet e punës me jakë të bardhë u rritën si pjesë e totalit, pasi shumë njerëz në profesionet e shërbimit humbën punën në fillim të pandemisë Covid-19. Pjesa e jakave të bardha është më e ulët sot, pasi koha e lirë dhe mikpritja janë rikuperuar. Megjithatë, gjatë vitit të kaluar pjesa e punësimit në profesionet që supozohet se janë të rrezikuara nga AI gjenerues është rritur me gjysmë pikë përqindjeje.
Sigurisht që janë ditët e para. Pak firma ende përdorin mjete gjenerative-ai në shkallë, kështu që ndikimi në vendet e punës do të vonohet. Megjithatë, një mundësi tjetër është që këto teknologji të reja të përfundojnë duke shkatërruar vetëm një numër të vogël rolesh. Ndërsa ai mund të jetë efikas në disa detyra, mund të jetë më pak i mirë në të tjerat, të tilla si menaxhimi dhe përpunimi i asaj që të tjerët kanë nevojë.
AI madje mund të ketë një efekt pozitiv në punë. Nëse punëtorët që e përdorin atë bëhen më efikas, fitimet në kompaninë e tyre mund të rriten, gjë që do t’i lejojë shefat të rrisin punësimin. Një studim i fundit nga Experis, një firmë rekrutimi, tregon këtë mundësi. Më shumë se gjysma e punëdhënësve britanikë presin që teknologjitë AI të kenë një ndikim pozitiv në numrin e tyre të punës gjatë dy viteve të ardhshme, zbulon ai.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “The Economist“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A i kërcënon punonjësit shqiptarë ChatGPT?
Pasojat e revolucionit digjital në vendet në zhvillim
“Inteligjenca artificiale do të ndihmojë me pabarazinë sociale”
