Hipotiroidizmi është një gjendje në të cilën gjëndra tiroide nuk prodhon mjaftueshëm hormone tiroide, duke çuar në një ngadalësim të metabolizmit të trupit. Kjo mund të shkaktojë simptoma të ndryshme, si lodhje, shtim në peshë, ndjeshmëri ndaj të ftohtit dhe probleme njohëse.
Ndërsa hipotiroidizmi mund të shkaktohet nga kushte autoimune si tiroiditi i Hashimotos, ai gjithashtu mund të rrjedhë nga çështje të tjera si tiroiditi (inflamacioni i gjëndrës tiroide), medikamentet, mungesa e jodit ose problemet me gjëndrën e hipofizës.
A është hipotiroidizmi gjithmonë një sëmundje autoimune?
Hipotiroidizmi nuk është gjithmonë një sëmundje autoimune. Tiroiditi i Hashimotos, një gjendje autoimune ku sistemi imunitar sulmon gjëndrën tiroide, është shkaku më i zakonshëm i hipotiroidizmit në vendet e zhvilluara me konsum adekuat të jodit. Megjithatë, ka edhe shkaqe të tjera.
Shkaqet e zakonshme të hipotiroidizmit përfshijnë:
Sëmundjet autoimune (d.m.th., tiroiditi i Hashimotos): Sëmundjet autoimune si tiroiditi i Hashimotos përfshijnë sistemin imunitar që sulmon gjëndrën tiroide, gjë që përfundimisht çon në hipotiroidizëm. Sëmundja e Graves, një gjendje tjetër autoimune, fillimisht shkakton hipertiroidizëm (tiroide tepër aktive), por përfundimisht mund të çojë në hipotiroidizëm për shkak të trajtimit ose faktorëve të tjerë.
Tiroiditi (inflamacion i gjëndrës tiroide): Inflamacioni i gjëndrës tiroide, shpesh për shkak të infeksioneve virale ose proceseve autoimune, mund të çojë në hipotiroidizëm të përkohshëm ose të përhershëm.
Disa medikamente (d.m.th., litiumi): Disa medikamente, si litiumi (shpesh i përdorur për çrregullimin bipolar), mund të ndërhyjnë në funksionin e tiroides dhe të shkaktojnë hipotiroidizëm.
Mungesa e jodit: Mungesa e jodit të mjaftueshëm dietik mund të dëmtojë aftësinë e tiroides për të prodhuar hormone tiroide, duke çuar në hipotiroidizëm.
Kirurgjia e tiroides ose terapia me rrezatim: Heqja kirurgjikale e gjëndrës tiroide ose trajtimi me rrezatim për kancerin e tiroides ose kancere të tjera të kokës dhe qafës mund të rezultojë në funksion të reduktuar të tiroides.
Çrregullime të gjëndrrës së hipofizës ose hipotalamusit: Problemet me gjëndrën e hipofizës ose hipotalamusin, të cilat janë të përfshira në rregullimin e prodhimit të hormoneve tiroide, mund të rezultojnë në hipotiroidizëm dytësor.
Çrregullime kongjenitale të tiroides (të pranishme në lindje): Disa foshnje lindin me një gjëndër tiroide të pazhvilluar ose të munguar, gjë që çon në hipotiroidizëm kongjenital.
Ndryshimet e lidhura me plakjen në gjëndrën tiroide: Ndërsa njerëzit plaken, gjëndra tiroide mund të funksionojë më pak në mënyrë efikase, duke rezultuar në hipotiroidizëm të lidhur me moshën.
Cili lloj i hipotiroidizmit është autoimun?
Tiroiditi i Hashimotos është një sëmundje autoimune që çon në hipotiroidizëm. Në këtë gjendje, sistemi imunitar gabimisht sulmon gjëndrën tiroide, duke shkaktuar inflamacion dhe dëmtim me kalimin e kohës. Si rezultat, gjëndra tiroide nuk është në gjendje të prodhojë mjaftueshëm hormone tiroide, gjë që çon në hipotiroidizëm.
Simptomat e zakonshme të tiroiditit të Hashimotos mund të përfshijnë:
- lodhje dhe energji të ulët
- lëkurë të thatë dhe të zbehtë
- problemet e flokëve (të thatë, të brishtë, rënie të flokëve)
- ngadalësim në ritmin e zemrës
- dobësi dhe ngërçe të muskujve
- intoleranca ndaj të ftohtit
- kapsllëk
- shtim në peshë
- ndryshimet e humorit (depresioni, humbja e kujtesës)
- ënjtje në fytyrë dhe duar
- thonjtë e brishtë
- zëri i ngjirur ose presioni i qafës nga një tiroide e zmadhuar (strusha)
Çfarë e shkakton tiroiditin e Hashimotos?
Tiroiditi i Hashimotos shkaktohet nga një përgjigje autoimune në të cilën sistemi imunitar i trupit sulmon gabimisht gjëndrën tiroide.
Studimet e binjakëve tregojnë se faktorët gjenetikë luajnë një rol të rëndësishëm, me një shans 55% që të dy binjakët identikë të kenë këtë gjendje, krahasuar me vetëm 3% në binjakët joidentikë.
Shkaktarët mjedisorë, të tillë si infeksionet virale ose ekspozimi ndaj substancave të caktuara, mund të luajnë gjithashtu një rol në nxitjen e tiroiditit të Hashimotos tek individët gjenetikisht të ndjeshëm.
Këta shkaktarë mund të çojnë në një përgjigje imune kundër gjëndrës tiroide, duke shkaktuar inflamacion dhe dëmtim me kalimin e kohës.
Trajtimi për tiroiditin Hashimoto
Trajtimi për tiroiditin e Hashimotos synon të menaxhojë simptomat dhe të mbajë nivelet standarde të hormoneve tiroide. Zakonisht përfshin:
Mjekimi me levotiroksinë: Një formë sintetike e hormonit të tiroides, levotiroksinës, përshkruhet për të zëvendësuar hormonin e mangët të tiroides dhe për të rivendosur nivelet standarde në trup.
Testet e gjakut: Testet e gjakut jepen në mënyrë rutinore për të kontrolluar nivelet e hormoneve tiroide dhe për të rregulluar dozën e ilaçeve nëse është e nevojshme.
Ndryshimet e stilit të jetesës: Adoptimi i një stili jetese të shëndetshëm, duke përfshirë një dietë të ekuilibruar, stërvitje të rregullt dhe menaxhim të stresit, mund të mbështesë mirëqenien tuaj të përgjithshme.
Shmangia e ushqimeve goitrogjenike: Disa ushqime mund të ndërhyjnë në funksionin e tiroides, kështu që këshillohet të kufizoni konsumin e ushqimeve goitrogjenike si perimet e papërpunuara krucifere (d.m.th., brokoli, lulelakra) që mund të ndikojnë në prodhimin e hormoneve tiroide.
Menaxhimi i kushteve të tjera: Nëse ka sëmundje të tjera autoimune ose kushte të lidhura me tiroiditin e Hashimotos, këto duhet të trajtohen dhe menaxhohen.
Hipotiroidizmi mund të ketë shkaqe të shumta, ku tiroiditi i Hashimotos është faktori autoimun më i zakonshëm. Shkaktarë të tjerë përfshijnë mungesën e jodit, infeksionet, medikamentet dhe më shumë.
Nëse mendoni se keni hipotiroidizëm, kërkoni një vlerësim mjekësor për të marrë një diagnozë të saktë dhe për të filluar trajtimin. Me mbështetjen e mjekut, ju do të jeni në gjendje të menaxhoni në mënyrë efektive gjendjen dhe të përmirësoni cilësinë e jetës tuaj.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
