Pas thirrjes së parë të nenit 50 të Traktatit të Lisbonës, kryeministrja britanike Theresa Maj i ka kaluar 21 muajt e fundit duke menduar për pamundësinë e një tërheqjeje të shpejtë nga Bashkimi Evropian. Por me “rrëzimin” e marrëveshjes, muzika është gati të ndalet.
Plani i kryeministres britanike Theresa May për të larguar vendin e saj nga Bashkimi Evropian në një mënyrë të rregullt është duke u shkatërruar. Megjithëse ajo i ka mbijetuar votimit të mosbesimit, në muajin janar, Parlamenti britanik do të kundërshtojë pothuajse me siguri marrëveshjen e saj me udhëheqësit e BE.
Në mënyrë që të shmanget Brexit pa marrëveshje, që do të ishte kaotik, qeveria e saj do të duhet të kërkojë shtyrje të datës, ose të heqë dorë nga synimi për tu larguar, të paktën përkohësisht.
Sido që të jetë, hapi tjetër do të ishte mbajtja e një referendumi të dytë, që mbase do të ndryshonte vendimin e 2016 për t’u larguar. Votuesit ende mund të vendosin të mbështesin marrëveshjen e May, të zgjedhin një marrëveshje “të stilit norvegjez”, ose të largohen nga BE pa asnjë marrëveshje.
Si përfundoi kështu një vend me 400 vjet qeverisje kushtetuese dhe një kulturë të kompromisit politik?
Problemi më i madh mbetet problemi në dukje i pazgjidhshëm të kufirit irlandez. Sipas Marrëveshjes së premten e vitit 1998, e cila i dha fund dekadave të armiqësisë së dhunshme midis protestantëve dhe katolikëve në Irlandën e Veriut, Britania ra dakord të lejonte lëvizjen e lirë të personave, mallrave dhe disa shërbimeve përtej kufirit me Republikën e Irlandës. Një traktat i detyrueshëm ndërkombëtar pa ndonjë dispozitë për dalje, Marrëveshja e premtës së mirë u nënshkrua nën supozimin se Britania dhe Irlanda do të mbeteshin në BE për një kohë të pacaktuar.
Pas referendumit të vitit 2016, qeveria e Majit duhet të kishte pasur një diskutim të rritur rreth formës që Brexit do të merrte, në vend që thjesht të deklaronte, “Brexit do të thotë Brexit.” Qeveria gjithashtu duhet të kishte bërë shumë më tepër për të njoftuar bizneset për planet e saj.
Një arsye pse qeveria e Maayt përfundoi këtu është se as politikanët e lartë, as burokratët nuk kuptojnë shkallën në të cilën ekonomia britanike është e ndërthurur me Evropën.
Por problemi më i madh ishte ideja që u krijua për Brexit, që ishte një gënjeshtër. U krijua ideja që Britania mund të siguronte një “marrëveshje të besueshme” dhe mund të qëndronte në tregun e vetëm me rregullat dhe marrëveshjet e veta tregtare.
Sot, vetëm tre muaj para datës së largimit, ky mashtrim u shpërbë para syve të kryeministres Theresa May.
Jacek Rostowski ishte ministër i Financave i Polonisë dhe Zëvendëskryeministër nga 2007 deri në 2013./konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
BE po përgatitet për Brexit pa marrëveshje
Agonia e vazhdueshme e Brexit…
2019, vit vendimtar për Evropën…
