Një krizë është një ndryshim i shkurtër në aktivitetin normal të trurit që mund të shkaktojë ndryshime në ndërgjegjësimin, sjelljen ose lëvizjen e trupit.
Krizat janë shenja kryesore e epilepsisë, një çrregullim i trurit që shkakton kriza të përsëritura. Ato mund të shkaktohen edhe nga probleme të tjera mjekësore siç janë ethet e larta, sheqeri i ulët i gjakut, ose varësia nga droga ose alkooli.
Rreth 1 në 10 njerëz mund të kenë një kriza gjatë jetës së tyre, që do të thotë se krizat janë të zakonshme. Është e rëndësishme të jeni në gjendje të dalloni kur ndodh një krizë dhe të dini se si të ndihmoni.
Krizat mund të duken ndryshe nga ajo që prisni. Në filma dhe në TV, një person që supozohet të ketë një krizë shpesh shfaqet duke rënë në tokë, duke u tundur dhe duke u bërë i pavetëdijshëm për atë që po ndodh. Kjo është një lloj krize, por nuk është më e zakonshme.
Më shpesh, një person që ka një krizë mund të duket i hutuar, të fiksohet diku në hapësirë, të endet, të bëjë lëvizje të pazakonta ose të mos jetë në gjendje t’u përgjigjet pyetjeve ose të flasë. Disa njerëz me kriza kanë ndjesi të tilla si një shije apo erë të çuditshme ose një ndjenjë përzjerje në stomakun e tyre.
Ndonjëherë mund të jetë e vështirë të thuhet nëse dikush ka një krizë. Nëse jeni i shqetësuar për shëndetin, bisedoni me një mjek për ndonjë simptomë të pazakontë.
Ka shumë lloje të ndryshme të krizave, dhe njerëzit me epilepsi mund të kenë më shumë se një lloj.
Ju mund të keni dëgjuar fjalë të tilla si “grand mal”, “petit mal” ose “i pjesshëm” për të përshkruar lloje të ndryshme të konfiskimeve. Këto terma tani janë të vjetruara. Mjekët kanë ndryshuar mënyrën se si ato i bëjnë shënjimet për të siguruar diagnoza dhe trajtim më të mirë.
Ekzistojnë dy lloje kryesore të krizave:
-Konvulsionet e përgjithëshme, që prekin të dy anët e trurit;
-Sulmet fokale, që fillojnë në njërën anë të trurit;
Të dyja llojet e krizave mund të ndikojnë në ndërgjegjësimin e një personi.
Të dyja krizat e përgjithshme dhe ato fokale mund të shkaktojnë që një person të ketë lëvizje fizike, të cilat mjekët i quajnë “simptomat motorike”. Këto simptoma mund të përfshijnë ngurtësimin e muskujve, relaksimin ose shtrëngimin, ose lëvizjet e pakontrolluara. Megjithatë, krizat mund të shkaktojnë simptoma jo-motorike, të tilla si ndryshime në të menduarit ose ndjesi (pa ndonjë efekt të dukshëm në trup).
Jo të gjitha konfiskimet janë emergjenca, dhe shumica kalojnë vet brenda pak minutash.
Parësorë është që t’i qetësoni dhe ti siguroni kujdes dhe rehati pacientit për ta bërë të ndihet më mirë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë duhet të bëni nëse dikush kalon një krizë epilepsie!
A mjekohet epilepsia?
