Çmimet e naftës, të cilat kishin qenë mesatarisht mbi 100 dollarë për fuçi në vitin 2022, ishin dukshëm më të ulëta në vitin 2023 dhe ishin mesatarisht pak mbi 80 dollarë për fuçi – pavarësisht se një luftë tjetër shpërtheu në botë.
Konflikti Hamas-Izrael, i cili filloi në fillim të tetorit, ngriti çmimet e naftës, por vetëm për një kohë të shkurtër. Në më pak se një muaj, çmimet kishin hequr dorë nga të gjitha përfitimet nga rreziku i ri gjeopolitik në rajonin më të rëndësishëm të prodhimit të naftës dhe tranzitit të ngarkesave të naftës në botë.
Brent Crude, standardi ndërkombëtar, arriti çmimin e tij më të lartë për vitin 2023 në fund të shtatorit – 98 dollarë për fuçi, një javë para fillimit të luftës Hamas-Izrael. Brent nuk i arriti ato nivele përsëri vitin e kaluar, pavarësisht shqetësimeve të shtuara për transportin në Detin e Kuq dhe ngushticën Bab el-Mandeb për shkak të sulmeve të intensifikuara nga rebelët Houthi të lidhur me Iranin nga Jemeni.
Çmimet e naftës nuk u rritën gjithashtu për shkak të shkurtimeve të prodhimit të naftës OPEC +. Me përjashtim të një rritjeje të shkurtër në fund të shtatorit – që përkoi me të dhënat për stoqet e SHBA-së që ranë në nivelin më të ulët që nga dhjetori 2022 – tregu priste në masë të madhe që shkurtimet të vazhdonin dhe reduktimet u pjekën në çmimin e naftës.
Pra, vitin e kaluar, çmimet e naftës bruto Brent ishin mesatarisht 83 dollarë për fuçi, krahasuar me një çmim mesatar prej 101 dollarë për fuçi në 2022-një diferencë prej 19 dollarë për fuçi pas rrumbullakimit, sipas vlerësimeve të Administratës së Informacionit të Energjisë së SHBA-së.
Tregjet janë përshtatur me embargon e BE-së dhe G7 për importet e naftës ruse më shpejt se sa pritej fillimisht, dhe Moska i devijoi ngarkesat e saj të papërpunuara drejt destinacioneve në Azi, kryesisht Kinë dhe Indi.
“Tregjet globale u përshtatën me dinamikat e reja të tregtisë, me naftën bruto nga Rusia që gjen destinacione jashtë BE-së dhe kërkesa globale për naftë bruto ra jashtë pritshmërive. Këto dinamika kompensojnë ndikimet nga kufizimet e furnizimit me naftë të papërpunuar të OPEC +,” tha EIA në një analizë këtë javë.
Shqetësimet rreth rritjes ekonomike dhe të kërkesës për naftë dhe oferta më e lartë se sa pritej nga prodhuesit jo-OPEC+ ishin dy nxitësit kryesorë në rënie të çmimeve të naftës vitin e kaluar.
Me shkurtimet e fundit të shpallura për tremujorin e parë të vitit 2024, aleanca OPEC+ përpiqet të mbajë kontroll të rreptë mbi furnizimin global të naftës. Por grupi përballet me prodhimin rekord të naftës në SHBA dhe rritjen e ofertës nga prodhues të tjerë jo-OPEC+, duke përfshirë Brazilin, Guajanën, Kanadanë dhe Norvegjinë. Brazili është ftuar të jetë pjesë e OPEC+ duke filluar nga janari 2024, por tashmë ka thënë se nuk do të marrë pjesë në asnjë reduktim të prodhimit.
OPEC+ po kërkon të mbajë një nivel nën çmimet e naftës (në kurriz të pjesës së tij të tregut), por mund të mos ketë sukses të rrisë shumë çmimet. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse grupi nuk arrin të zgjasë shkurtimet përtej marsit 2024, thonë analistët.
Rritja e furnizimit me naftë jo-OPEC+ po kompenson efektin e disa prej shkurtimeve të OPEC+ dhe rrezikun gjeopolitik që është rritur në vitin e ri pasi Irani dërgoi një anije luftarake në Detin e Kuq.
“Ndërsa situata gjeopolitike është një shqetësim për tregun e naftës, një bilanc mjaft i rehatshëm i naftës gjatë gjysmës së parë të 2024 ndihmon për të lehtësuar disa nga këto shqetësime,” shkruan në një shënim të mërkurën strategët e ING Warren Patterson dhe Ewa Manthey.
Këtë vit, çmimet e naftës nuk pritet të rriten shumë nga nivelet aktuale, duke penguar një përshkallëzim të madh të tensioneve në Detin e Kuq dhe rreth pikës tjetër të tranzitit të naftës në Lindjen e Mesme, ngushticën e Hormuzit.
Rritja e dobët e pritshme ekonomike globale do të ngadalësonte rritjen e kërkesës për naftë në vitin 2024, duke e mbajtur çmimin mesatar bazë të naftës në SHBA nën 80 dollarë për fuçi, sipas sondazhit mujor të Reuters në të cilin analistët rishikuan poshtë parashikimet e tyre për vitin 2024 nga parashikimet e muajit të kaluar.
Nafta e papërpunuar WTI pritet të jetë mesatarisht 78,84 dollarë për fuçi në vitin 2024, tregoi sondazhi i Reuters me 34 analistë dhe ekonomistë javën e kaluar, nga 80,50 dollarë për fuçi që pritej në nëntor. Çmimet e naftës së papërpunuar Brent tani pritet të jenë mesatarisht 82,56 dollarë për fuçi këtë vit, nga parashikimi i konsensusit prej 84,43 dollarësh në sondazhin e nëntorit.
Në sondazhin e dhjetorit, vetëm një nga 34 kontribues tha se prisnin që çmimet mesatare të Brent të ishin mbi 90 dollarë për fuçi në vitin 2024.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “OilPrice.com“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Do të arrijë nafta 100 dollarë për fuçi?
Kostot e luftës janë gati ‘të godasin’ Rusinë!
Çmimet e karburantit në vendin tonë, ‘të ngrira’!
